FILM
Een groep Amerikaanse bruinverbrande toeristen komt er tijdens hun tocht door Egypte op uit dat de piramide van Gizeh verdwenen is en vervangen door een opblaasbare variant. De media zijn het erover eens: één of andere superschurk heeft toegeslagen! Zo'n superschurk is Gru (Steve Carell), een misantrope zonderling die graag kinderen treitert, met zijn superschurkenmobiel door de stad cruist en al wie hem niet laat voor gaan in de winkel bewerkt met zijn vriesstraalgeweer. Alleen heeft Gru deze misdaad niet op zijn geweten - hij zou het anders wel gedaan willen hebben - maar de dader is de supernerd Vector (Jason Segel) "like a vector in mathematics, he's got direction and magnitude". Gru voelt aan dat zijn prestige op het spel staat, en samen met zijn gekke geleerde, dr. Nefario (Russell Brand), en een leger vol Minions, een onverstaanbaar taaltje brabbelende harige aardappelen met een variabel aantal ogen liggend tussen één en twee, plant hij een mogelijk nog meer in het oog springende misdaad: het stelen van de maan. Wat daar het nut van is, is niet helemaal duidelijk, maar Vector is hem alweer een stapje voor wanneer die voor de ogen van Gru een krimpstraal, een essentieel onderdeel van Gru's plan, uit de handen van een niet nader genoemde Aziatische mogendheid ontfutselt. Vector heeft zich verschanst in zijn oninneembaar huis en geen haar op zijn hoofd dat eraan denkt om Gru binnen te laten. Of iemand anders, for that matter. Of toch, er is één uitzondering: Vector is verzot op koekjes, en opent zijn deur wél voor drie weesmeisjes, die van de directrice van het weeshuis (Kristen Wiig) een minimaal verkoopquotum moeten halen of er zwaait wat. Gru verandert het geweer van schouder en probeert met een zielig verhaaltje op de proppen te komen om de directrice ervan te overtuigen hem de drie meisjes, Margo (Miranda Cosgrove), Edith (Dana Gaier) en Agnes (Elsie Fisher), te laten adopteren. Helaas voor Gru brengt het vaderschap ook verplichtingen met zich mee, en daar is hij niet op voorbereid. En - hoe kan het ook anders - ontwikkelt hij op de duur met het drietal een affectieve band die alsmaar moeilijker wordt om te breken, waardoor zijn einddoel - het stelen van de maan - steeds minder duidelijk omschreven wordt.




2010 was alleszins een topjaar voor animatiefilms. Disney bracht het prinsessengenre weer onder de aandacht met Tangled, Dreamworks leverde ons zelfs twee films, publiekslieveling Shrek Goes Forth en het iets minder evidente How To Train Your Dragon, en Pixar bevestigde zich als marktleider met Toy Story 3. De nieuwkomer van het stelletje, productiehuis Illumination Entertainment en de internationale animatiestudio MacGuff Ligne, die tot daarvoor vooral speciale effecten leverden aan films van Franse makelij, heeft een frisse en toegankelijke animatiefilm ter wereld gebracht die niet dadelijk van het geijkte pad afwijkt, maar toch door een goede uitwerking van de vlotte karakters en een grappige cartooneske stijl tot de betere in zijn soort kan worden gerekend. De film had tijdens zijn doortocht in de bioscopen natuurlijk af te rekenen met de keiharde concurrentie van Pixar's Toy Story 3, en heeft niet dezelfde impact op emotioneel vlak. Kwatongen zouden zelfs kunnen beweren dat bepaalde elementen zoals de nerdy tegenstander uit The Incredibles zijn gepikt. Ik ben het maar gedeeltelijk met die kritiek eens, want met films over superhelden en superschurken beland je uiteindelijk onvermijdelijk in een zelfde straatje als je voorgangers, en toch heeft deze film voldoende elementen om zich van de concurrentie te onderscheiden.




Toch valt er in het geval van Despicable Me te pleiten vóór de manier waarop Gru - ondanks zijn wat rare beroepskeuze als evil supervillain - als alleenstaande vader wordt geportretteerd als een ietwat wereldvreemd maar niet volledig onsympathiek figuur, dat toch regelmatig zijn best doet, maar door zijn onkunde telkens weer pijnlijk op zijn bek gaat. De drie kinderen zijn schatten, vooral Agnes' ietwat naïeve positivisme houdt het geheel lekker luchtig, en vooral het uiterst geinige legertje onverstaanbaar koeterwaals brabbelende Minions is voor dit universum op maat gesneden, zodanig zelfs dat ze een oude platgetreden grap zoals het fotokopiëren van hun eigen kont toch nog van een frisse insteek kunnen voorzien. De Minions zouden uiteindelijk uitgroeien tot de voornaamste selling gimmick van de film, en hebben zelfs een solofilm gekregen. Elk van de drie voornaamste tenoren van de film - Gru, de meisjes en de Minions - brengen een ander soort komedie naar het scherm, respectievelijk de donkere soort die we van regisseurs als Tim Burton kennen, de schattige Little Rascals-strapatsen en eenvoudige slapsticknummers - die toch op de één of andere manier goed schijnen te vermengen. De film is voornamelijk geplugd als 3D-gimmick, wat aan enkele scènes zoals het ritje op de achtbaan en de eindcredits goed te merken is, maar heeft genoeg potentieel om zonder de technische foefjes een publiek aan te spreken. Commercieel was het in elk geval een succes want de film heeft aan de kassa een veelvoud van zijn eigen productiekosten opgebracht. De film is kindvriendelijk genoeg voor de kleintjes, bevat niets griezeligers dan wat mild spookhuisentertainment, en heeft tegelijkertijd voldoende meerwaarde in huis om volwassenen amuseren. Afgezien van sporadisch een vermelding zoals "Bank Of Evil. Formerly Lehman Brothers" drijft de film niet echt op referenties naar populaire cultuur, en de makers slagen er best wel in om ondanks het compleet absurde gegeven een redelijk intelligente film af te leveren met slechts een laag gehalte aan grappen die rechtstreeks betrekking hebben op het afscheiden van menselijke lichaamsvochten.




Als Despicable Me verder nog iets bewijst, dan is het dat dit soort films toch altijd weer staat of valt met de keuze van een voicecast. Steve Carell kwijt zich uitstekend van zijn taak met zijn een raar semi-Russisch accent, alhoewel zijn performance bij momenten héél erg op die van collega Mike Myers uit Shrek lijkt, en navenant krijgt zijn sidekick, Russell Brand als half dove en helemaal seniele doctor Nefario wat te weinig tijd toebedeeld. Jason Segel krijgt ook de mogelijkheid om de übernerd in zich los te laten, en in de bijrollen merken we vooral Julie Andrews op als Gru's moeilijk te behagen moeder.




BEELD EN GELUID
De UHD overklast de Blu-ray doordat de animatie er veel vloeiender uitziet dan op de voorganger. Tegelijkertijd echter botst de 4K op de limieten van het bronmateriaal, doordat de textuur het écht wel niet haalt van bijvoorbeeld recente Pixarfilms, en zeker voor deze eerste film in de franchise hebben de animatoren het zich soms wat gemakkelijk gemaakt. Onder meer de textuur van de huid van de Minions laat het hier en daar een beetje afweten, en er is relatief meer moeite gestoken in bijvoorbeeld de villa van Vector of het spookhuis van Gru. De film is afgewerkt geweest in 2K, en dat merk je. Waar we dan weer goede punten voor kunnen uitdelen is voor de HDR-saturatie van de kleuren, die van Despicable Me een bont en kleurrlijk spektakel maakt. De Engelse DTS-HD MA 5.1 track van de Blu-ray is vervangen door een DTS:X-track die het cartooneske geweld mogelijk nog wat krachtiger weergeeft. De objecten hebben een goed gevoel voor richting, en ook de subtielere geluidseffecten komen goed naar voren. Voor de soundtrack werd er beroep gedaan op funkgrootmeester Pharell Williams, een beetje een gewaagde combinatie maar het blijkt allemaal netjes te werken. Er zitten overigens niet één, maar twee Blu-rays bij deze UHD, omdat kennelijk de éne de Nederlandse dubbing en de andere de Franse dubbing bevat.




EXTRA'S
Het gros van het bonusmateriaal vinden we terug op de Gru-ray, pardon, de Blu-ray, en jammer genoeg bevat deze disk niet hetzelfde bonusmateriaal als de US-versie. Hier en daar is er een extra gesneuveld ten behoefte van de vele dubbings, zoals een documentaire over de voice cast, en enkele spelletjes. Het audiocommentaar is wel terug te vinden, en bevat wat leuke randinformatie maar is niet echt baanbrekend te noemen. De feature die deze track speciaal behoort te maken is dat naast regisseurs Chris Renaud & Pierre Coffin ook de minions de film becommentariëren. Wie de film zelf echter kent, weet dat het gekwetter van de minions onontcijferbaar is. Deze featurette is bovendien zowel terug te vinden op de Blu-ray als op de UHD. De Blu-ray is af te spelen met een picture in picture-commentaar Gru-Control, waarin de minions weer het voortouw nemen. De herspeelwaarde is echter niet zo groot, en de track bevat weinig nieuwe informatie. Wel de moeite waard zijn drie Despicable Me mini-movies, ook zowel op de Blu-ray als op de UHD te vinden. In Home Makeover (4:42) krijgen de kinderen het bezoek van een ambtenaar van de jeugdbescherming, Orientation Day (4:00) is een instructievideo voor beginnende Minions, waarin ze vooral tot voorzichtigheid worden aangemaand wanneer ze bommen hanteren. Het leukste filmpje, bijna al de prijs van een inkomticket waard, is echter Banana (3:45), waarin drie minions een heroïsch gevecht leveren om een stuk fruit. Op de Blu-ray volgen dan een paar stukjes documentaire. The world of Despicable Me (15:16) is een algemeen making of-filmpje, waarbij de vraag zich opdringt in hoeverre je dergelijke bijdragen serieus moet nemen wanneer iemand als Steve Carell met een uitgestreken gezicht komt vertellen dat Gru de rol is waarvoor hij geboren is. In Despicable beats (2:47) duiken we de studio in met Pharrell Williams. Gru's rocket builder is een simpel javaspelletje, en Miss Hattie's top secret cookie recipes bevat vijf pagina's met statische informatie, namelijk recepten voor vijf soorten koekjes. Het korte segmentje A global effect (3:21) is misschien nog het interessantste stukje informatie, waarin we onder meer vernemen dat de makers van de film over de ganse wereld verspreid zitten en eigelijk nooit van hun leven fysiek ergens zijn samengekomen. De disk wordt afgesloten met twee Despicable Me game previews van elk een minuut: een Despicable Me: The Game trailer (1:08) voor weet ik veel welk platform, en een Minion Mania apps trailer (0:49) voor mobiele telefoons. In de snel evoluerende maatschappij zijn die twee laatste intussen alweer verouderd.




CONCLUSIE
Despicable Me wordt door Illumination zeer mooi op UHD weergegeven, met vooral een vooruitgang van het kleurpalet; de UHD maakt echter tegelijkertijd de tekortkomingen van de animatie pijnlijk duidelijk. De eerste film van een achteraf succes gebleken franchise.