DOCUMENTAIRES
Heeft u zich wel eens afgevraagd hoe de wereld er over vijftig jaar zal uitzien? Hoe we ons zullen voortbewegen, hoe en waar we zullen wonen en werken? Of we de sterren tegen die tijd koloniseren of tenminste de bewoonbare planeten in hun omgeving of gewoon de maan en de andere leefbare planeten in ons zonnestelsel? Of de mens tegen die tijd misschien gemiddeld honderd jaar of ouder wordt en tot op het einde gezond blijft? Vervangt men defecte organen dan gewoon zoals computeronderdelen vandaag en zijn ziekten als kanker en aids overwonnen? Zal men oplossingen vinden voor het energieprobleem van samenleving met ruim 9 miljard individuen? Is hongersnood definitief een kwaal uit het verleden en boeken we tegen die tijd een weekendje heelal in plaats van een midweek Benidorm? Niets doet de mens meer dromen dan de toekomst want die is zoveel boeiender dan de dag van vandaag of het verleden waar we toch geen vat op hebben. In laboratoria en onderzoekscentra over heel de wereld wordt de toekomst op dit moment voorbereid. De voorspellingen van futurologen en sciencefictionauteurs test men er op hun haalbaarheid en nuttigheid voor een toekomstige maatschappij. Het zal u niet verbazen dat alle hoop op nieuwe technologische ontwikkelingen en revolutionaire materialen wordt gesteld, waarbij men de nanotechnologie als de motor van een spectaculaire revolutie en evolutie aanwijst.

In de driedelige documentaire De Toekomst: De Wereld Over 50 Jaar proberen de makers aan de hand van recent wetenschappelijk onderzoek en spectaculaire doorbraken een beeld te schetsen van wat de toekomst in petto heeft. Daarbij gaat men voorbij aan hedendaagse problemen zoals overbevolking, milieuverontreiniging, files en de opwarming van de aardse atmosfeer. De optimisten onder ons zijn ervan overtuigd dat we dat allemaal tegen die tijd onder controle krijgen zodat de mensheid opnieuw klaar is voor een Brave New World. Het materiaal is verdeeld over drie lange films die elk een stuk van de ontwikkelingen behandelen: De Wereld Over 50 jaar, De Stad Over 50 jaar en Het Lichaam Over 50 jaar. Voor het project zijn opnamen gemaakt in alle grote onderzoekscentra ter wereld en de geïnterviewde wetenschappers leggen uit wat het doel van hun onderzoek is en in welk stadium het zich momenteel bevindt. Onze gids is fysicus en futuroloog Dr. Michio Kaku van de City University of New York die als mediator fungeert tussen de vaak verbluffende opnamen in de laboratoria en de gedramatiseerde scènes van de hand van fictiespecialisten die dienst doen als glijmiddel voor de vaak zeer wetenschappelijke uiteenzettingen.

De Toekomst: De Wereld Over 50 Jaar
Energie is de grote uitdaging in de toekomst. Over vijftig jaar zal de mensheid elke dag behoefte hebben aan 30 miljard liter olie per dag. De oplossing ligt niet langer in onze slinkende voorraden aardolie en steenkool want die zijn tegen die tijd helemaal uitgeput. Wetenschappers stellen hun hoop op de oceanen en de zon. Zonnecellen van een geavanceerd type zullen in belangrijke mate voor de energiebevoorrading moeten instaan. Nu is de capaciteit van dat materiaal gemiddeld niet meer dan 18 procent. Om de wereldvraag bij te houden behoort hun capaciteit toe te nemen tot minstens 80 procent. Nieuwe materialen en vindingen uit de nanotechnologie bieden hoopgevende perspectieven in combinatie met zonnemolens die op een hoogte van 400 km boven het aardoppervlak worden geïnstalleerd om het zonlicht op te vangen. Over vijftig jaar zijn raketten voor het dagelijks aanvoeren van levensmiddelen en werktuigen naar en van de zonnemolens uit den boze. Hun rol is overgenomen door een zgn. ruimtelift die via een vaste kabel tussen grondstation en ruimtecentrum de afstand van 400 km in twee en een half uur overbrugt. Het systeem is energiezuinig en 1000 keer goedkoper dan rakettentransport. Probleem is de kabel. Die moet van een materiaal zijn dat sterker is dan staal of kevlar. In de Los Alamos National Labs werkt fysicus Bradley Edwards aan het prototype en even verder op de gang doet zijn collega Yuntian Zhu, een materiaalonderzoeker, revolutionaire tests om een kabel te maken op basis van koolstof-nanobuisjes. Een andere oplossing voor ons energieprobleem biedt kernfusie waarbij waterstof bij extreem hoge temperaturen wordt omgezet in helium. 1 Gram helium kan evenveel energie leveren als 8 ton olie. De vraag of kernfusie in de aardse omgeving echt tot de mogelijkheden behoort is evenwel nog niet beantwoord. Methaanhydraat, een soort brandbaar ijs, een stof die in grote hoeveelheden op de oceaanbodems ligt, opent ook perspectieven. De voorraden worden op 10.000 gigaton geschat, zowat het dubbele van onze olie-, steenkool- en gasvoorraden. Bij de verbranding van het goedje komt evenwel CO2 vrij en dat is minder goed nieuws. Methaanhydraat is dus een ultiem redmiddel voor als de fossiele voorraden uitgeput zijn en er nog geen schone vervanger voor handen. Blijft zonne-energie over als de beste keus voor de toekomst, waarbij het transport ervan tussen de zonnemolens en de grondstations de laatste hindernis vormt.

Minder menslievende ontwikkelingen worden voorbereid op het vlak van de oorlogsvoering: flinterdunne kogelvrije kleding voor soldaten op het slagveld, ingebouwde communicatiemiddelen, waarschuwingssystemen voor als de manschappen verwond raken en een sciencefictionachtige hoogtechnologische vinding om soldaten onzichtbaar te maken voor de vijand.

De Stad Over 50 Jaar
De stad van de toekomst wordt het speelterrein van Big Brother, de superflik die ons 24 uur per etmaal bespioneert onder het mom van de ultieme publieke veiligheid. Nu al hangen er in Londen meer dan 4 miljoen camera's op publieke plaatsen die op termijn één groot netwerk zullen vormen. Elk individu wordt er nu al gemiddeld 300 keer per dag gefilmd. Met nieuwe ontwikkelingen hoopt men de onnauwkeurigheid van de camera's te verhelpen en een systeem te ontwikkelen waarbij elk individu herkend wordt ongeacht het moment van de dag, de weersomstandigheden of de invalshoek van de lens ten opzichte van het gezicht. Over 50 jaar zijn klavieren en muizen overbodig en verdwijnen ook tv-schermen en monitors. Beelden worden dan in 3-D als superhologrammen opgebouwd die zich vrij in de lucht kunnen bewegen. In de stad van de toekomst gaat de helft van het verkeer via de lucht. Vliegende auto's doen de stress van filerijders als sneeuw voor de zon verdwijnen en door de nieuwste technologie zijn botsingen en verkeersdoden helemaal uit den boze. Ons huis wordt een technologisch meesterwerkje met sensoren die het verwarmingssysteem bedienen, het gewenste tv-programma te voorschijn toveren, automatisch de voorraad voedsel in de koelkast aanvullen via een berichtje aan de supermarkt die 24 uur per dag aan huis levert. De huisvrouw wordt dus alleszins gespaard over vijftig jaar.

Het Lichaam Over 50 Jaar
Op het vlak van de zorg om het menselijk lichaam voorspelt Dr. Michio Kaku een grote evolutie. Via allerhande technische snufjes die bijna onzichtbaar in de stof en de zakken van onze kleren zijn aangebracht, wordt straks continu informatie ingewonnen over onze hartslag, bloeddruk, temperatuur en over mogelijke ziektekiemen die zich langzaam verspreiden in ons lichaam. In geval van dreigend gevaar wordt er zonder meer ingegrepen, op voorwaarde uiteraard dat we goed verzekerd zijn wat het gaat om peperdure technologie waarvoor iemand de rekening moet betalen. In de badkamer controleert een aangepaste tandenborstel tijdens het poetsen de staat van ons gebit en maakt eventueel een afspraak met de tandarts. De badkamervloer houdt ons elke dag op de hoogte over dat beetje overgewicht dat een probleem zou kunnen vormen en het toilet stuurt een signaal naar de behandelende arts wanneer onze urine aanleiding geeft tot bezorgdheid. Over vijftig jaar komen vliegende ambulances ons ter plekke reanimeren na een ongeluk. Bloed wordt onmiddellijk vervangen door een zoutoplossing waardoor men de hart- en hersencapaciteit tot een minimum herleidt. In de hersenen plant een chirurg een chip die zijn informatie krijgt van ruim 150 sensoren die in en op het lichaam zijn aangebracht. In het ziekenhuis levert een computer meteen een overzicht van de toestand van het lichaam, toont de gebroken botten, de beschadigde weefsels en stelt bliksemsnel een algemene diagnose. Met eigen weefsel wordt in een speciale computer een nieuw orgaan of een nieuw onderdeel gekweekt dat binnen 24 uur beschikbaar is voor inplanting. Afstotingsverschijnselen zijn er niet. De ingreep gebeurt niet meer door een chirurg maar door een computer. De operatie wordt op een computerscherm gesimuleerd en de microscopische armen van de computer snijden en knippen waarbij de eventuele ongecontroleerde bewegingen van de opererende chirurg gecorrigeerd worden. De wonde is kleiner en de ingreep beter uitgevoerd dan wanneer een arts zelf de klus zou klaren. Een andere technologie laat toe om menselijke onderdelen te printen uit eigen weefsel, laag voor laag, tot het hele orgaan of het hele onderdeel klaar is. Het is allemaal nog toekomstmuziek, maar in de laboratoria wordt het nu al allemaal secuur voorbereid, getest en uitgeprobeerd.

Onze toekomstige afhankelijkheid van de technologie heeft ook nadelen, hackers bijvoorbeeld kunnen het hele systeem in een handomdraai lamleggen waardoor essentiële functies bedreigd zijn en zgn. sociale hackers kunnen zich via de code van een familielid of een collega toegang verschaffen tot de ziekteverzekering- of de werklozensteunbestanden met het oog op financieel gewin of gewoon fraude. Dus toch niet helemaal op Big Brother-maat die hele toekomstige samenleving.

BEELD EN GELUID
De beeldkwaliteit van deze documentaires is uitstekend en de special effects zijn zonder meer indrukwekkend. De bijgeleverde geluidsband is onopvallend aanwezig.

EXTRA'S
De dvd-box bevat geen extra's.

CONCLUSIE
De Toekomst: De Wereld Over 50 Jaar biedt anderhalf uur boeiende informatie over hoe onze samenleving er over een halve eeuw zou kunnen uitzien. Wetenschappers van befaamde onderzoekcentra en universiteiten tonen de laatste snufjes op allerlei terreinen waarbij de hoofdstukken over de toekomstige energiewinning en de nanotechnologie beslist het meest opzien baren. Jammer genoeg hebben de makers er voor gekozen om de informatie via hapklare brokken te serveren en dus is het wetenschappelijk onderdeel opgesmukt met gedramatiseerde scènes, volgens de hoes van de dvd om het geheel te verlevendigen. De fictiescènes zijn evenwel van een dergelijk populistisch niveau dat elke geïnteresseerde kijker met enige gevoel voor kwaliteit beslist de neiging niet kan onderdrukken om de afstandbediening te gebruiken. Bovendien zijn de zgn. fictiespecialisten wel erg weinig inventief geweest want in De Wereld Over 50 Jaar komen ze niet verder dan een flauwe Koude oorlogtruc van het allerbekendste soort, zij het deze keer niet tussen Amerika en Rusland, maar uiteraard tussen Amerika en de gele dreiging China. De Stad Over 50 Jaar krijgt een verhaaltje mee dat het beslist goed zou doen op Ketnet en in Het Lichaam Over 50 Jaar is het vooral de testosteron die werkzaam is. Jammer en producent ZDF toch een beetje onwaardig.