In Volver keert de Spaanse regisseur Pedro Almodóvar naar eigen zeggen terug naar de wereld uit zijn kindertijd. De actie speelt zich af in Madrid, z’n thuishaven sinds hij er naar de filmschool ging, maar zijn hoofdfiguren zijn vrouwen die regelmatig terugkeren naar hun roots in een nagelwit dorpje in de vlakte ten zuiden van de Spaanse hoofdstad, in de landstreek die La Mancha wordt genoemd, een lichtglooiend landschap dat zich onder een alles verschroeiende zon als een lappendeken van geel, groen, oranje en blauw uitstrekt tot aan de einder. Raimunda (Penélope Cruz) en Sole (Lola Dueñas) komen er nog regelmatig om de grafzerk van hun ouders op het kerkhof schoon te maken en om er hun tante Paula (Chus Lampreave) te bezoeken. De oude vrouw is slecht te been en blind, maar ze redt zich nog uitstekend en ze maakt voor de dochters van haar overleden zus Irene zelfs nog donuts en koekjes. De jonge vrouwen begrijpen er niets van, maar buurvrouw Agustina (Blanca Portillo) stelt ze gerust: hun tante Paula is een taaie.

 

 

Na een flinke rit in noordelijke richting zijn de vrouwen weer thuis: Sole is gescheiden en heeft een kapsalon in haar appartement in hartje Madrid; Raimunda woont met haar echtgenoot Paco (Antonio de la Torre) en haar dochter Paula (Yohana Cobo) een eindje verderop, eveneens op een flat. Er is slecht nieuws: Paco is ontslagen. Als Raimunda de dag nadien thuiskomt van haar werk is er opnieuw een slechte tijding: dochter Paula heeft haar stiefvader Paco doodgestoken met een keukenmes na een poging tot aanranding. Het jonge meisje is in paniek, maar haar moeder houdt het hoofd koel: ze verstopt het lijk in de diepvriezer van het naburige restaurant waarvan ze de sleutel bewaart voor een eventuele koper. Ze is nog maar net klaar met het sjouwwerk als Sole zich via de telefoon meldt: tante Paula is diezelfde middag overleden. Raimunda heeft andere zorgen en laat zich verontschuldigen. Sole moet dus alleen naar de begrafenis en verneemt van Agustina dat er in de buurt beweerd wordt dat de geest van hun overleden moeder Irene (Carmen Maura) door het dorp waart.

 

Door de snelle opeenvolging van schijnbaar onwaarschijnlijke gebeurtenissen in het begin van de film, is Volver in hoge mate surrealistisch en die indruk neemt nog toe wanneer Sole na de begrafenis thuiskomt en haar zgn. overleden moeder in de kofferbak van de auto blijkt te liggen, niet dood, maar levend. Ze stelt geen vragen, ze kent de verhalen over doden die in de vlakte van La Mancha terugkeren om hun geliefden te waarschuwen of om dringende klussen af te maken, waardoor ze nadien de eeuwige rust kunnen vinden in het hiernamaals, en dus neemt ze aan dat haar moeder met een soortgelijk doel op pad is. Tegelijk beseft ze dat haar zus Raimunda, opvliegend en rationeler van aard, de plotse verschijning van haar moeder – met wie ze een slechte verhouding had – niet zo makkelijk zal slikken. Dus verstopt Irene zich onder het logeerbed wanneer Raimunda weer een keer onaangekondigd voor Sole’s deur staat. Het klinkt als het zoveelste magisch-realistische verhaal uit Honderd Jaar Eenzaamheid (1967) van de Colombiaanse Nobelprijswinnaar literatuur Gabriel García Márquez, maar Pedro Almodóvar slaagt erin om op een originele manier een gelijksoortig thema in z’n film te stoppen en het vervolgens acceptabel te maken, hoe ongelofelijk dat ook mag klinken. Daartoe heeft hij een perfect scenario geschreven met tal van verrassende wendingen, dat uiteindelijk een redelijke verklaring biedt voor de mysterieuze wederopstanding van moeder Irene.

 

 

Pedro Almodóvar schildert de vrouwen uit La Mancha met veel liefde en toont ze in hun alledaagse leven. De ongelukkige moordpartij, het verstoppen van het lijk en de wonderbaarlijke heropstanding van de moederfiguur, het zijn nevenverhalen uit een wereld waarin mannen grotendeels afwezig zijn en hun vrouwen, echtgenoten en moeders noodgedwongen de spil van het huishouden vormen in moeilijke omstandigheden: de moeizame wederopbouw van het land - na de burgeroorlog en na WOII - die aansleepte tot in de late jaren zestig en die gepaard ging met armoede en schaarste. Almodóvars vrouwen zijn bijgevolg sterke figuren die de strijd om te overleven nooit opgeven, een karaktertrek die hij in eerdere films illustreerde en die ook in Volver een centrale plaats krijgt. En wie is er beter geschikt om die eigenschap te illustreren dan Penélope Cruz, een bloedmooie actrice met een sterke fysieke uitstraling, temperamentvol zoals Spaanse vrouwen kunnen zijn en die ook emotie op een geloofwaardige en acceptabele manier kan uitdrukken via haar acteerwerk. Lola Dueñas (Sole) is haar complete tegenpool: rustig, beredeneerd, maar ook lichtjes bijgelovig en met de onschuldige ogen van een verschrikt hert. Oudgedienden Chus Lampreave (tante Paula) en Carmen Maura (moeder Irene) bewezen al eerder tot verrassend sterke interpretaties in staat te zijn, maar in Volver is het vooral nieuwkomer Blanca Portillo die de aandacht trekt met een emotioneel doorleefde en ongemeen sterke interpretatie van de aan kanker lijdende buurvrouw Agustina.

 

 

In Volver beent Pedro Almodóvar de karakters z’n hoofdfiguren niet tot op het bot uit. Dat hoeft ook niet, want de vrouwen uit La Mancha dragen hun innerlijke gevoelens op hun gezicht en drukken zich bij voorkeur uit in een directe en niet mis te verstane lichaamstaal. Ze zijn goudeerlijk, spontaan en ze hebben het hart op de tong. Dat leidt meermaals tot plots opflakkerende confrontaties om futiliteiten, maar in de Spaanse plattelandscultuur is dat heel gewoon en zonder veel erg. Men is het ook zo weer vergeten. Het effect is voor noorderlingen beslist verrassend, maar tegelijk is het onmogelijk om te weerstaan aan de warmte en de gemeende vriendschap die Almodóvars vrouwen uitstralen. 

Op de beeldkwaliteit valt niets aan te merken. De kleuren zijn fel en krachtig, het zwartniveau en de zorg om de details zijn voorbeeldig. Af en toe wat edge enhancement, maar nooit echt opvallend en beperkt tot grote schermen. Voor de transfer is een zo goed als perfecte filmkopie gebruikt zonder vuiltjes of ongerechtigheden.

De geluidsband staat vooral in het teken van de soundtrack, want veel actie met bijhorende decibels heeft deze productie niet te bieden. Het geluid doet klassiek aan met flamencotoetsen. De stemmen zijn goed verstaanbaar over het midden. De ondertiteling is mooi geplaatst.

De Originele Bioscooptrailer, een Diavoorstelling voor wie daar (nog) behoefte aan heeft en het interview Volver in de ogen van P. Almodóvar, waarin de regisseur vertelt over zijn jeugd die hij doorbracht tussen vrouwen omdat de mannen meestal naar Madrid trokken op zoek naar werk. Hij bevestigt ook zijn voornemen om met kleine budgetten films te blijven draaien over thema’s die hem boeien, wat betekent dat hij vooralsnog de overstap naar Hollywood niet overweegt en zelfs nooit heeft overwogen.

Volver van de Spaanse regisseur Pedro Almodóvar stelt niet teleur. Hij levert een aantrekkelijk scenario, een prachtige cast van vrouwelijke acteurs en zorgt voor een interessant spektakel dat niet alleen de Almodóvar-fans zal boeien, maar dat voor één keer beslist ook een ruimer publiek kan aanspreken.