The Sound Barrier maakt deel uit van de David Lean Centenary Collection, waarin ook alle andere films uit de Britse periode van de cineast zijn opgenomen: In Which We Serve, This Happy Breed, Blithe Spirit, Brief Encounter, Great Expectations, Oliver Twist, The Passionate Friends, Madeleine en Hobson's Choice.

FILM
Wie een beetje thuis is in de luchtvaartgeschiedenis weet dat de Amerikaanse piloot Chuck Yeager de eerste was om de geluidsbarrière te doorbreken, in 1947. Maar zoals dat vaker gaat met dit soort feiten, beweren sommigen dat ze Yeager te snel af waren. Onder meer de ingenieurs van het Britse luchtvaartbedrijf De Havilland claimen dat zij al in 1946 de geluidsbarrière doorbraken in een experimentele jet. Op die premisse is The Sound Barrier gebaseerd, David Leans film die met haast documentair detail de pogingen van de fictieve luchtvaartpionier John Ridgefield en zijn team van piloten en ingenieurs in beeld brengt om sneller door de lucht te klieven dan het geluid. Hoewel er heel wat raakpunten zijn met de realiteit (onder meer de dood van verschillende piloten, waaronder nauwe familieleden van de vliegtuigbouwer) neem je de 'feiten' in dit verhaal beter met een korreltje zout en laat je je bij voorkeur meeslepen door het fictieve menselijke drama en het uitstekende, Oscarwinnende geluidsdesign.

De film opent tijdens de Tweede Wereldoorlog, een periode waarin het bedrijf van de eigenzinnige John Ridgefield meehelpt om het vaderland te verdedigen met de meest moderne vliegtuigen. Ridgefield is echter vooral bezig met technologische vooruitgang. Als een van de pioniers van de straalmotor hoopt hij als eerste de grens van 330 meter per seconde te doorbreken, welke persoonlijke prijs daar ook voor betaald wordt. Hij vindt een medestander in zijn schoonzoon Tony Garthwaite, een van de beste piloten van het land, die alle nieuwe modellen van de fabriek test en steeds dichter de geluidslimiet benadert. Maar hoe dichter de vliegtuigen bij de mythische grens komen, hoe meer de aerodynamica het laat afweten en hoe gevaarlijker het wordt voor de piloten. Ridgefield en Garthwaite willen tot de limiet gaan, maar de echtgenote van de piloot vreest dat haar man het leven zal laten bij een van de testvluchten, net zoals haar broer die omkwam in een luchtvaartongeluk.

Het onderwerp van The Sound Barrier spreekt meteen aan: dit is immers een verhaal van gepassioneerde wetenschappers en durfals die hun eigen veiligheid op het spel zetten om de mensheid een grote stap voorwaarts te helpen. De film geeft uitstekend weer hoe de protagonisten steeds de limiet opzoeken, ditmaal niet door David Leans visuele meesterschap - hoewel de cineast ook op dat vlak niet ontgoochelt met prachtige luchtbeelden en indringende dramatische dialoogscènes - maar door een geluidsspectrum dat de kijker continu meezuigt in de cockpit van de pleiade aan steeds snellere vliegtuigen. De drang naar technologische perfectie van zowel de filmcrew als van de protagonisten vormt op die manier een mooi geheel.

Maar The Sound Barrier is meer dan een toonbeeld van technologische vooruitgang. Het menselijke drama van de mannen en vrouwen achter de verwezenlijkingen krijgt minstens evenveel aandacht in het scenario van de beroemde Britse schrijver Terence Rattigan. Al in het eerste halfuur verliest de familie Ridgefield een zoon in een vliegtuigongeluk - een gevolg van de ongezonde ambitie waarmee de vader zijn timide zoon indoctrineert, zo laat het scenario uitschijnen. Die gevaarlijke ambitie meandert als rode draad door het verhaal, waarbij zelfs de geliefden van de piloten niet in staat zijn om hun passie af te remmen. Ondanks het feit dat de cast de emoties zelden tot ontploffing doen komen, zijn de prestaties van de cast emblematisch voor het Britse flegma waarmee de doorbraken tot stand kwamen. Lean castte voor de derde en laatste keer zijn echtgenote in deze prent: als vrouw van Tony Garthwaite blijkt zij een perfect verlengstuk voor de angst die ook de kijker grijpt over het lot van de hoofdrolspelers. Ook Dinah Sheridan overtuigt in een soortgelijke rol.

Maar het zijn vooral de prestaties van de twee mannelijke protagonisten die van The Sound Barrier meer maken dan een op ware feiten gebaseerd melodrama. Nigel Patrick speelt Tony Garthwaite niet als een avonturier, maar als een man met een hart voor alles wat met vliegtuigen en snelheid te maken heeft. Hij heeft schijnbaar steeds alles onder controle, wat de empathie van de kijker voor zijn uiteindelijke lot des te groter maakt. En Ralph Richardson is ronduit schitterend als John Ridgefield: een man met een visie en zowel het geld als het lef om die ten uitvoer te brengen. Waar andere acteurs een onverbeterlijke stijfkop hadden neergezet, merk je bij Richardson steeds het gewicht van het verlies, zowel persoonlijk als professioneel, dat zelfs het grootste succes bezwaart. Hij slaagt er niet in op zijn eentje de film naar een niveau te tillen dat hoger ligt dan dat van het gemiddelde Britse succesverhaal, maar het scheelt niet veel.

BEELD EN GELUID
In de scènes waarin speciale effecten aan bod komen, is de beeldtransfer van The Sound Barrier het minst overtuigend: hier zijn de krassen en grain het meest opvallend aanwezig. Maar de rest van de print oogt eens te meer beter dan ooit dankzij de grondige BFI-restauratie. De mogelijkheden van de monosoundtrack zijn helaas te beperkt om het voor die tijd ongetwijfeld ingenieuze soundscape volledig recht te doen, maar dit is zeker een van de betere soundtracks die we op de David Lean Centenary Collection aantreffen.

EXTRA'S
De bonussectie bevat enkel een Fotogalerij.

CONCLUSIE
The Sound Barrier brengt het (deels) fictieve verhaal van de menselijke offers die gebracht werden om de geluidsbarrière te doorbreken. De prent is vaak te melodramatisch, maar goede dialogen, een uitgekiend sounddesign en een uitstekende performance van Ralph Richardson maken de film wel genietbaar. Beeld en geluid halen een prima niveau, maar een fotogalerij is de enige extra op de schijf.