FILM
William (Bill) Loman (Lee J. Cobb) komt op een avond vermoeid en uitgeput thuis. Hij was op weg Naar New England, maar ter hoogte van Yonkers reed hij bijna een kind aan en raakte zijn auto van de weg. Aan zijn vrouw (Mildred Dunnock) vertelt hij over vreemde gedachten in zijn hoofd waardoor hij z'n zinnen niet bij de weg kan houden. Bill is 63 jaar en de lange ritten naar New England (1000 km retour) worden hem te veel. Bovendien verdient hij nauwelijks nog wat. Zijn klanten zijn allemaal dood of met pensioen en de jongere generatie kan hij niet meer overtuigen met mooie woorden en ellenlange praatjes. Vroeger was dat anders, toen werd hij gerespecteerd en met open armen ontvangen. Nu geven ze bezet. En thuis in New York is het ook niet allemaal peis en vree: zijn jongste zoon Happy (James Farentino) is een vrouwengek en z’n oudste, Biff (George Segal), ondertussen 34 jaar, is terug thuis na een lange omzwerving door de naburige staten. Hij is werkloos en z’n zoveelste baantje als hulpje, stalknecht, verkoper, etc. Bill is niet fier op Biff en bovendien heeft hij een zeer slechte relatie met de jongen. Vader en zoon maken ruzie met elkaar vanaf het moment dat ze mekaar onder ogen komen. Moeder probeert te bemiddelen, maar haar succes is beperkt. Bill had grote dromen voor zijn zoons, maar Biff maakte de universiteit niet af, terwijl zijn neef Bernard, de zoon van Charlie (Edward Andrews), Bills beste vriend, het tot pleiter bij het Supreme Court heeft gebracht. Bill is ontgoocheld, ook in zichzelf, want in plaats van directeur te zijn in het bedrijf dat hij al 35 jaar trouw dient, is hem onlangs zijn vaste minimumsalaris afgenomen en nu werkt hij nog alleen op zijn percentje op de verkoop, een bedrag waarmee hij zijn gezin niet kan onderhouden of de verzekeringspolis betalen. Charlie, die hem een job heeft aangeboden – een job die Willy heeft geweigerd - , stopt de oude handelsreiziger wekelijks 50 dollar toe, zodat hij tenminste zijn vrouw kan laten geloven dat hij nog omzet draait. Maar mevrouw Loman is op de hoogte van de gang van zaken en ze weet dat haar man de zware tocht naar New England niet meer aan kan. De ruzies met Biff en het onverantwoorde gedrag van Happy maken de situatie bovendien alleen maar moeilijker.

Wat niet wordt uitgesproken en wat de jongens niet beseffen is dat vader dementeert. Hij zweeft voortdurend tussen realiteit en beelden van dromen en gebeurtenissen uit het verleden waarin zijn beide zoons, maar vooral Biff, een hoofdrol spelen. Bill was trots op Biff, de goeduitziende, sportieve atleet, de aantrekkelijke jonge god waar alle meisjes voor vielen, de student die wellicht door drie universiteiten zou worden gevraagd om bij hen z’n hogere diploma te halen. Maar Bills dromen gingen in rook op en volgens neef Bernard, de boezemvriend sinds de kinderjaren, die samen met Biff school liep en hem op het goeie pad hield, was Biff helemaal veranderd nadat hij terugkwam uit Boston waar hij z’n vader – die daar op dat moment logeerde wegens beroepsbezigheden - het slechte nieuws was gaan vertellen. Wat was er in Boston gebeurd?

Het theaterstuk Death Of A Salesman is gebaseerd op het werk van de Amerikaanse schrijver Arthur Miller. Het toneelstuk oogstte heel veel bijval en werd later ook verfilmd met Dustin Hoffman in de hoofdrol. De film Death of a Salesman betekende de internationale doorbraak van Arthur Miller. Zijn onderwerp over het gevecht van de kleine man om z'n American Dream te realiseren en de desillusie wanneer blijkt dat die voor de meeste Amerikanen niet meer is dan een fata morgana, een droom, weggelegd voor een kleine minderheid, sprak het publiek heel erg aan en liet de emoties hoog oplaaien. Bill Loman is het prototype van de ware Amerikaanse werknemer die het wil maken in het leven, die de mogelijkheden van de vrijemarkteconomie ten volle wil benutten voor zichzelf en zijn familie en die denkt dat er maar een weg is, die van het gegarandeerde succes, van de rechtstreekse weg naar de top, waar rijkdom, respect en erkenning de ultieme beloning zijn. Wanneer het allemaal een beetje anders loopt, gaat Bill het succes verzinnen. Voor zijn zoons schildert hij zichzelf af als de sterke zakenman, de onversaagde vechter, de heldhaftige vader die bergen kan verzetten. Z'n zoons zadelt hij op met verhaaltjes over hun fantastische carrières, hun prachtige toekomst, want daar heeft hij, Bill, recht op, omdat hij rechtschapen is en voor hen vecht, hen motiveert en omdat er geen ander weg is voor de kinderen van een succesvol zakenman. Maar nu brokkelt de droom dus af, voor zijn ogen en in de ogen van zijn naaste familieleden. Alex Segal blijft heel dicht bij de tekst van Arthur Miller en probeert in de dialogen en handelingen de sfeer van het origineel zo goed als mogelijk over te brengen. Het decor is opgesteld zoals in een toneelzaal, maar zonder stoelen of publiek. De wanden zijn weggelaten zodat de camera zonder onderbreking van de ene kamer in de ander kan doordringen, van de keuken rechtstreeks in de tuin. Het licht wordt gemanipuleerd zoals in een theaterzaal, minder belangrijke delen liggen in het halfduister en worden belicht wanneer de acteurs de ruimte betreden. Het schept een sfeer van intimiteit, maar ook van bekrompenheid en bedomptheid, net zoals in de tekst van Arthur Miller.

Uiteraard dringt een vergelijking met de filmversie op basis van hetzelfde toneelstuk zich op, en wat opvalt is dat beide versies zeer dicht bij elkaar liggen, vooral wat het decor betreft. Net zoals in de film grijpt Alex Segal naar speciale filmische effecten om scènes, die zich gelijktijdig afspelen, ook als dusdanig te presenteren. Dat is een aspect dat zeker niet aan de orde was in de originele Broadway-versie waarop deze tv-verfilming is gebaseerd. De acteerprestaties van de film én de tv-verfilming vertonen sterke overeenkomsten, maar uiteindelijk is Lee J. Cobb een sterkere William Loman dan Dustin Hoffman, die eigenlijk een tikkeltje te jong is voor de rol van dementerende zestiger (of andersom: Lee J. Cobb is ouder en sluit beter bij die rol aan). De Loman van Alex Segal is dramatischer, zijn onbekwaamheid tot communicatie beklemmender en zijn dementering dramatischer. En zoon Biff, hier in de figuur van George Segal, is geloofwaardiger, consistenter, duidelijker en gevatter dan John Malkovich in de filmversie. Over het algemeen wordt de tragedie van de Lomans in de tv-versie beter omschreven en uitgewerkt, ook via de dialogen, zodat ook kijkers die de tekst niet gelezen hebben meteen mee zijn met het verhaal. Daar staat tegenover dat regisseur Volker Schlöndorff er wellicht van uit ging (in 1985) dat het plot van dit toneelstuk algemeen bekend is.

BEELD EN GELUID
De originele opname van deze tv-bewerking is video, met name beeldband, een systeem dat in 1966 veel nieuwer was dan vandaag en nog niet zo verfijnd. Ondertussen is de opname gedigitaliseerd, maar het is algemeen bekend dat niet-digitale video-opnamen sneller verouderen dan pellicule, ook al worden ze in de beste omstandigheden (koel en zonder licht) bewaard. Het beeld is iets té korrelig om goed te zijn, de kleuren iets te fel en onecht om realistisch te ogen. Eén keer vallen de kleuren weg en twee à drie keer loopt er een storing door het beeld. Bekende fenomenen bij oudere beeldbanden. Het geluid heeft de tand des tijds beter doorstaan, maar breekt ook geen potten. Het is aanvaardbaar met nogal wat ruis.

EXTRA'S
Deze dvd bevat geen extra's.

CONCLUSIE
Death Of A Salesman is niet kapot te krijgen omdat het toneelstuk van Arthur Miller ijzersterk is. De toneeluitvoering op deze dvd is door de grote acteerprestaties beter dan de filmversie met Dustin Hoffman in de hoofdrol. Het beeld van de toneelversie is iets waziger dan dat van de film, maar heeft andere troeven: regisseur Alex Segal neemt zijn tijd om van bij de aanvang de omstandigheden en de posities duidelijk te maken, het drama uit te leggen, de karakters van zijn personages van in het begin te omschrijven en hij houdt er rekening mee dat niet alle kijkers het verhaal van Arthur Miller kennen. De toeschouwer maakt zich het drama dat hier verteld wordt dan ook veel sneller en makkelijke eigen. Ondanks de prachtige prestatie van Dustin Hoffman is Lee J. Cobb een geloofwaardigere salesman. Hoffman is onnavolgbaar in de karakterisering van de dementerende oude man, maar Cobb geeft zijn leed meer diepgang en laat zijn frustraties beter uitkomen zonder te vervallen in clichés.