SERIE
Met het van het toneel verdwijnen van intrigante Vee lijkt de rust in Litchfield Prison weergekeerd te zijn, Joe Caputo (Nick Sandow) is er bovendien in geslaagd om de corrupte directeur Natalie Figueroa (Alysia Reiner) te wippen. Heel even lijkt er licht aan de horizon te schijnen...

... totdat Caputo de boekhouding van de gevangenis onder ogen krijgt. De instelling is virtueel failliet, en het is nog maar een kwestie van maanden vooraleer de deuren zullen sluiten en alle gevangenen zullen worden overgeplaatst naar andere instellingen. Joe zet alle zeilen bij en gaat op zoek naar een overnemer, die hij vindt in de privéfirma MCC. Prompt krijgt hij het snullige zoontje van de directeur van MCC, Danny Pearson (Mike Birbiglia), boven zich, die even veel kaas gegeten heeft van een gevangenis te runnen dan een kleuterjuf van kernfysica. Hoe dan ook: de zaak moet rendabel worden. De gevangenen krijgen een nieuw soort drab voorgeschoteld die het eten moet voorstellen, en binnen de gevangenismuren wordt prompt een naaiatelier opgericht waar een zeer meticuleus geselecteerde (ha ha ha...) schare gevangenen tegen een toploon van 1 dollar per uur ondergoed in elkaar mag naaien. Het brengt Piper Chapman (Taylor Schilling) alvast op een briljant idee: ze begint met haar mottige broer Cal (Michael Chernus) een internethandeltje waar perverten gebruikte slipjes kunnen kopen die door vrouwelijke gedetineerden gedragen zijn, inclusief alle bijhorende geurtjes.

 

Piper heeft bovendien wraak genomen op haar ex Alex (Laura Prepon) en haar erbij gelapt door haar probatie-officier langs te sturen op het ogenblik dat ze met een getrokken wapen stond. Alex meent in de gevangenis overal medeplichtigen van drugbaas Kubra Malik (Eyas Younis) te zien, die een contract op haar hoofd heeft staan omdat zij tegen hem getuigd heeft. Is Alex niet goed snik of heeft ze een reden om wantrouwig te zijn?

Keukencoryfee Red (Kate Mulgrew) was vorig seizoen haar geprivilegieerde positie aan het hoofd van de keuken al kwijtgeraakt, en houdt zich noodgedwongen onledig met het kweken van plantjes in de serre, waarin zich tevens een doorvoerhol bevindt voor smokkelwaar. De gewelddadige confrontatie met Vee heeft haar echter tot andere inzichten gebracht, en ze smijt het hol weer dicht, want het is een risico dat ze zich niet meer kan veroorloven zo kort voor haar eventuele invrijheidsstelling. Toch heeft ze haar hoop op de keuken nog niet helemaal opgegeven, en als ze de latina's die er de plak (of de pollepel) zwaaien een hak kan zetten, zal ze het vooral niet laten.

 

Bewaker Bennett (Matt McGorry) had dan weer genoeg aan één blik op de walgelijke familie van Dayanara Diaz (Dascha Polanco), de gevangene die hij zwanger heeft gemaakt, om de plaat te poetsen en te vertrekken zonder een adres achter te laten. Het vooruitzicht van een baby waarvan de moeder achter de tralies zit is alvast geen lolletje; vandaar dat Daya met het idee speelt om de baby voor adoptie af te staan aan Delia Mendez-Powell (Mary Steenburgen), de moeder van ex-bewaker George Mendez (Pablo Schreiber), die nog altijd meent dat híj de vader is. Diaz' moeder Aleida (Elizabeth Rodriguez) haalt echter alles uit de kast om daar een stokje voor te steken.

En heeft Suzanne "Crazy Eyes" (Uzo Aduba) literair talent? Als je het aan haar medegevangen vraagt, dan zullen ze zeggen van wel. Crazy Eyes schrijft namelijk op aanraden van een halfzachte sociale assistente bij wijze van therapie een feuilleton bij elkaar, dat hoe langer hoe meer op de goorste porno begint te lijken die je je kan indenken, waarin bovendien allerlei personages in meespelen waarbij er niet toevallig een zekere gelijkenis is met de bewakers van Litchfield; alleen heten ze nu Rodcocker en zo.

 

De kans dat u in de kortste keren verslaafd geraakt aan Orange Is The New Black, is niet ondenkbeeldig. De scenario's zijn poignant en intelligent, en je wordt in mum van tijd meegezogen van de meest op de lachspieren werkende hysterische taferelen naar hartbrekende scènes waarin angst, schuld, berouw, boete en een ongezonde dosis wraaklust de voornaamste ingrediënten zijn. Taboe-onderwerpen zoals expliciete seks worden niet gemeden, integendeel. Evenwel mist dit derde seizoen in tegenstelling tot het tweede een beetje een rode draad: met het aan de kant schuiven van Vee is de reeks zo'n beetje zijn voornaamste antagoniste kwijt, en veel van de plots borduren gewoon voort op wat er in de vorige seizoenen al opgezet werd, alhoewel bijvoorbeeld de verhaallijn rond de zwangerschap van Daya nu eindelijk zijn beslag kent - het meisje kan nu toch geen vier seizoenen zwanger blijven, nietwaar?

De personages zijn meer dan zwart en wit, wat nog eens onderstreept wordt door er elke aflevering één uit te lichten waarvan we door middel van flashbacks meer te weten komen wat haar (of zijn) drijfveren zijn. En aangezien we nu al in het derde seizoen aanbeland zijn, treden enkele van de personages flashbackgewijs een tweede keer voor het voetlicht, soms in een andere periode van het leven - als kind bijvoorbeeld. De selectie uitgelichte personages blijft daarbij niet beperkt tot de gevangenen: ook de nieuwe directuer Caputo wordt bijvoorbeeld doorgelicht. Met Caputo komt er een directeur aan het roer van Litchfield die zeker en vast menselijker is dan de vorige, maar die vooral in de sociale onrust die volgt op de overname door MCC door de omstandigheden gedwongen wordt om zijn personeel op geregelde tijdstippen voor het blok te zetten.

 

AFLEVERINGEN
Disk 1:
27. Mother's Day
Met Joe Caputo als nieuwe adjunct-directeur is het imago van Litchfield er een stuk zachter op geworden. Voor moederdag staat hij zelfs toe dat er een soort van opendeurdag (nu ja, niet letterlijk) wordt georganiseerd waarbij de kinderen een dag met hun moeder mogen doorbrengen op een soort van Vlaamse kermis. Niet iedereen loopt echter even hoog op met zijn of haar moeder. Alleen Poussey (Samira Wiley) schijnt echter te lijden onder de dag, omdat haar moeder overleden is en ze als één van de weinigen wél goede herinneringen aan haar moeder overhoudt. Voor bewaker Bennett is het wel een héél speciale dag, want de familie van Daya komt op bezoek, en ze behandelen Bennett wel héél familiair...

28. Bed Bugs And Beyond
Litchfield wordt geplaagd door een invasie van bedwantsen: alle kledij moet ontsmet worden, en tot overmaat van ramp zijn er niet genoeg papieren uniformen voorzien, dus enkele dames moeten de dag doorbrengen in hun ondergoed. Daya's moeder Aleida krijgt bezoek van Delia Powell, de moeder van Mendez. Die drukt de wens uit om het ongeboren kind van Daya te willen adopteren. Bennett vindt dat uiteraard geen goed idee, zeker niet nu hij Daya ten huwelijk heeft gevraagd, maar als hij een dagje met zijn toekomstige marginale schoonfamilie doorbrengt, begint hij zelf te twijfelen. Nicky (Natasha Lyonne) is nog sinds vorig seizoen in bezit van een pak drugs - een erfenis van Vee - dat ze uit de gevangenis wil smokkelen. Het pak verdwijnt echter op mysterieuze wijze. Piper bekent tegenover Alex dat zíj de reden is dat haar vervroegde invrijheidsstelling is herroepen. Ook komt Red erachter dat Piper heeft gelogen inzake het nog goed lopen van haar familiezaak. Ze heeft de smokkeltunnel gesloten, want binnen twee jaar komt ze vrij, en ze wil geen risico's meer nemen. Caputo krijgt te horen dat Litchfield op de rand van het faillissement staat en binnen twee maanden zal sluiten.

 

29. Empathy Is A Boner Killer
Het plannetje van Nicky om via Luschek (Matt Peters) de drugs uit de gevangenis te smokkelen, gaat niet door. Nicky wil namelijk ondanks haar goede voornemens het voorraadje voor zichzelf houden, en doet tegenover Big Boo (Lea DeLaria) alsof ze gestolen zijn. In werkelijkheid heeft ze de voorraad in een lamp verborgen. Als de lamp echter openbreekt en het goedje in de handen van twee methadonverslaafden terecht komt, gaan de poppen aan het dansen. Om zich in te dekken, verraadt Luschek Nicky, die prompt naar de zwaarbewaakte afdeling wordt overgeplaatst. Red voelt dat ze heeft gefaald in haar opdracht Nicky op het rechte pad te houden. Piper en Alex moeten beslissen of ze hun relatie nog een kans willen geven. Joe chanteert de vorige directeur Figueroa door te dreigen het homoseksuele verborgen kantje van haar pas verkozen echtgenoot naar de pers te lekken. Red helpt Healy (Michael Harney) bij zijn huwelijksproblemen met zijn Russische postorderbruid Katya (Sanja Danilovic), nu hun huwelijk op een dood punt is gekomen.

30. Finger In The Dyke
Joe Caputo probeert een geïnteresseerde overnemer te vinden voor Litchfield; wanneer een privéfirma, MCC, een rondleiding in de gevangenis krijgt, gaat ongeveer alles fout wat er ook maar fout kan gaan. Big Boo heeft vernomen dat Tiffany "Pennsatucky" Doggett (Taryn Manning) vanuit een religieuze congregatie regelmatig geld krijgt toegestopt omdat ze nog steeds menen dat ze een icoon is die in de gevangenis zit omdat ze strijdt tegen abortus. Zelf ziet ze zo'n extra cash wel zitten, en ze doet voor alsof ze haar lesbische aard heeft afgezworen om zo Eerwaarde Lawlor (Curtis Shumaker) te overtuigen haar te sponsoren. Bennett lijkt intussen van de aardbol verdwenen te zijn, wat Daya zeer verontrust.

Disk 2:
31. Fake It Till You Fake It Some More
Er is revolutie op til. In plaats van de 11 cent per uur die gevangenen kunnen verdienen met klusjes, biedt MCC aan veertig uitverkorenen de mogelijkheid om maar liefst een dollar (!) per uur te verdienen. Minpuntje is dat er aan de felbegeerde baan een selectieproef vooraf gaat. Iemand als Marisol (Jackie Cruz) slaat compleet in paniek bij het idee een examen te moeten afleggen. Er is echter iets niet in de haak met de selectieprocedure, en nog minder met de uiteindelijke job. Alex meent dat Kubra een huurmoordenaar in de gevangenis wil planten om haar te vermoorden. Nu Bennett met de noorderzon vertrokken is, besluit Daya haar baby af te staan voor adoptie aan de moeder van Mendez.

 

32. Ching Chong Chang
MCC vindt dat de cipiers te veel uren draaien, en wil de werktijden drastisch verminderen en tegelijkertijd nieuw personeel aannemen. Veel van de personeelsleden zijn daardoor echter hun extralegale voordelen kwijt, en er broeit revolutie. Red heeft Healy zodanig bewerkt dat ze opnieuw een job in de keuken krijgt. Poussey heeft de eekhoorn gevangen die ze ervan verdenkt haar geheime voorraad drank op te drinken. Er is echter een andere vandaal in de gevangenis actief. Omdat de nieuwe gevangene Lolly (Lori Petty) er op staat om koosjere maaltijden te krijgen, en die van merkelijk betere kwaliteit zijn dan het gewone gevangenisvoer, eist Black Cindy (Adrienne C. Moore) óók koosjer eten. Van het jodendom heeft ze echter geen kaas gegeten. Morello, die zich eenzaam voelt sinds Nicky naar de beveiligde afdeling is verhuisd, heeft een nieuwe hobby: pennenvrienden op de bezoekerslijst zetten en ze één voor één ontmoeten. Hoe eenzaam kan je zijn?

33. Tongue-Tied
De nieuwe generatie bewakers wordt het veld ingestuurd, maar MCC heeft beknibbeld op de opleiding, en ze zijn hopeloos onbekwaam voor hun job. Bij een banale ruzie over een potje Uno trekt er één zijn spuitbus met pepperspray, met alle gevolgen vandien. Crazy Eyes heeft voor het toneelgroepje van sociaal assistente Berdie Rogers (Marsha Stephanie Blake) een 'erotisch verhaal' geschreven. Het blijkt echter pure porno te zijn. Piper heeft een plannetje bedacht om snel rijk te worden: uit de niet gebruikte stukken stof maakt ze slipjes, met de bedoeling die, nadat ze gedragen zijn, te verkopen aan perverten. Het is alleen een kwestie om de slipjes uit de gevangenis te smokkelen, en iemand te vinden die daar onnozel genoeg voor is. Red wordt onverwacht opnieuw bevorderd tot hoofd van de keuken nadat Gloria (Selenis Leyva) er de brui aan geeft. Aan dat 'geschenkje' zit echter een giftig randje... Sophia (Laverne Cox) is het beu dat haar zoon Michael (Michael Rainey Jr.) te veel vuile praat te horen krijgt van Benny (Tyler Alvarez), de zoon van Gloria.

 

34. Fear, And Other Smells
Het nieuwe eten in de cafetaria is van het soort dat men normaal zelfs niet aan een hond geeft. Piper heeft bovendien alle eetwaren in de winkel opgekocht, en wil deze met haar medegevangenen delen, op voorwaarde dat ze meedoen met haar krankzinnig slipjesplan. Het is alleen nog een kwestie om een bewaker te vinden die mee wil doen. Bovendien begint het op te vallen dat meer en meer gevangenen zich plots bekeren tot het jodendom, al was het alleen maar om zo aan het betere eten te geraken. Als Daya hoort dat Mendez' moeder geld heeft beloofd aan haar moeder, is ze de leugens beu en bekent ze dat de baby niet van hem is. Poussey gaat zo op in de pornoverhaaltjes van Crazy Eyes dat ze weer flink aan de drank raakt. Soso (Kimiko Glenn) loopt er depressief bij, en wil in plaats van naar Healy voor haar begeleiding naar Rogers. Alex is schichtig omdat ze meent dat Lolly ingehuurd is door Kubra om haar te vermoorden.  

Disk 3:
35. Where My Dreidel At
Danny Pearson (Mike Birbiglia) laat een joodse rabbijn aanrukken om voor eens en altijd uit te maken wie er nu feitelijk joods is en wie maar doet alsof. Uiteindelijk vallen alle nep-joden door de mand, behalve zuster Jane (Beth Fowler). Een tweede godsdienst die enorm schijnt te floreren is het gebedsgroepje rond Norma: Leanne Taylor (Emma Myles) neemt de feitelijke leiding op zich om het groepje een officieel karakter te geven, maar zodra blijkt dat ze Soso de laan heeft uitgestuurd omdat die te veel zeurt, krijgt ze de wind van voren. Doggett papt aan met één van de nieuwe bewakers, Coates (James McMenamin), die helftijds in een donutwinkel werkt. Coates maakt daarbij duidelijk misbruik van zijn machtspositie. Pipers handeltje in damesslipjes floreert, en ze knoopt een relatie aan met Stella (Ruby Rose), een meisje uit het naaiatelier.

36. A Tittin' And A Hairin'
Doggetts relatie met Coates krijgt een ziek randje wanneer hij seksuele wederdiensten van haar verlangt. Pipers zaken lopen zo goed dat ze nieuw personeel zoekt om haar slipjes te dragen. Hier en daar begint er wel iemand af te vragen of het wel netjes is dat ze al het geld in eigen zak steekt. Alex is er nog steeds van overtuigd dat Lolly haar schaduwt in opdracht van Kubra, en het komt tot een handgemeen. Ook Sophia en Gloria gaan op de vuist over wie van hun zoons de grootste slechte invloed op de andere heeft. Eén van Morello's pennevrienden, Vince Muccio (John Magaro), slaat Christopher (Stephen O'Reilly), de man die Morello stalkte, in elkaar nadat ze hem heeft wijsgemaakt dat hij een perverse creep is. Om te ontsnappen aan het walgelijke eten bereidt Red een ratatouille van de groenten in de tuin. Het ongenoegen over de voedselkwaliteit leeft nog steeds, in die mate zelfs dat de gevangenen hopen dat een bekende TV-kok, Judy King (Blair Brown), die veroordeeld wordt voor fraude, in Litchfield eindigt. Mendez' moeder bezoekt haar zoon in de gevangenis, en brengt de onprettige tijding dat de baby van Daya niet van hem is. Desondanks is ze van plan door te zetten met haar voornemen het kind te adopteren.

 

37. We Can Be Heroes
De onkunde van MCC resulteert in het feit dat op gegeven ogenblik een verkeerde gevangene, Angie Rice (Julie Lake) in plaats van Sara Rice (Suzanne Ankrum), wordt vrijgelaten. Eerder dan de politie erbij te halen probeert Caputo de zaak zelf recht te trekken, maar hij eist van MCC in ruil enkele toegevingen om het morrende personeel tevreden te stellen. En het gemor is ernstig: de cipiers zijn van plan een eigen vakbond op te richten. Het stukje 'erotische' literatuur van Crazy Eyes is intussen in handen van de directie gekomen, waar het niet in goede aarde valt omdat één van de personages uit het verhaal wel heel erg lijkt op één van de bewakers. Omdat het hele concept een ideetje was van Berdie Rogers, wordt die voorlopig op non-actief gezet. Het idee van een vakbond heeft bovendien Marisol op een ideetje gebracht: ze wil niet meer voor Piper werken als ze nog langer betaald wordt in pakjes noedels. Piper professionaliseert haar handeltje, maar daarmee komt het tot een breuk met Alex. Stella staat alvast te popelen om haar plaats in te nemen.

38. Don't Make Me Come Back There
Sophia wordt door enkele hulpjes van Gloria in elkaar geslagen na een zoveelste ruzie over het gedrag van hun zonen. Ze klaagt tegen Caputo dat dit deels te wijten is aan de onderbestaffing door onvoldoende opgeleid personeel, en ze dreigt ermee naar de pers te stappen. Daya staat op het punt te bevallen, en Aleida onderneemt een laatste poging om haar van het idee af te brengen haar kind af te staan. Red wil voor enkele medegevangenen koken met de door haarzelf gekweekte maïs, maar de zwarte gevangenen plunderen de voorraad. Net wanneer Pipers handeltje in slipjes epische proporties begint aan te nemen, wil bewaker Bailey (Alan Aisenberg) ze niet meer naar buiten smokkelen. Nu Berdie van het toneel verdwenen is, wordt Soso weer op antidepressiva gezet, en ze neemt een overdosis. En Big Boo en Doggett zinnen op wraak op Coates.

39. Trust No Bitch
Caputo en Danny gaan bij Danny's vader protesteren tegen de onheuse behandeling van Sophia. Voor Danny is de maat vol, en hij neemt ontslag; Caputo neemt zijn plaats in, maar wordt plots zodanig geconfronteerd met de financiële beperkingen van de gevangenis, dat de andere bewakers in hem niet langer de leider van hun pas opgerichte vakbond zien. Ze gaan collectief in staking, en dat kon niet op een slechter moment voorvallen. Poussey, Taystee en Suzanne Warren doen een poging om Soso te reanimeren. Doggett neemt maatregelen zodat Coates nooit meer aan haar lijf kan komen. Black Cindy's fascinatie met het jodendom blijkt meer substantie te hebben dan ze zelf voor mogelijk hield. Al Pipers zuurverdiende centen worden gestolen, maar ze zint op wraak. Alex' idee dat Kubra een huurmoordenaar binnen de gevangenismuren wil smokkelen, blijkt plots niet zo héél vergezocht. Lorna, hunkerend naar romantiek, treedt in een zotte bui in het huwelijk met Vince. En wanneer wordt nu eindelijk dat gat in de omheining gedicht?

BEELD EN GELUID
Het derde seizoen van Orange Is The New Black heeft in navolging van de vorige twee seizoen een beeld-en geluidskwaliteit die mag gezien en gehoord worden. De textuur van de leefruimtes binnen de gevangenismuren zijn spot-on en details, zoals de littekens in het gelaat van de methadonverslaafde gevangenen, laten niets aan de verbeelding over. De kleuren zijn stabiel en het contrast is gewoon zeer goed. Voor een reeks die zich voor 90% binnen de muren van een gevangenis afspeelt, is de DTS-HD MA 5.1-track een voorbeeld van hoe men een dergelijke minimalistische setting toch maximaal kan laten renderen. Nogmaals overigens een pluim voor de vertalers die de ondankbare taak hebben toegeschoven gekregen om dergelijke spitse taalkronkels naar het Nederlands te moeten vertalen.

 

EXTRA'S
Ik was vorige week in Duitsland, en zag daar de Duitse versie van Orange Is The New Black liggen, die, zoals het Amerikaanse origneel, wél van een mooie selectie bonusmateriaal is voorzien, en ik heb E1 Entertainment een klein beetje vervloekt (en toch nog maar eens overwogen om naar Duitsland te emigreren).

CONCLUSIE
Orange Is The New Black blijft een reeks met een hoog binge-gehalte, dat op Blu-ray nog net iets meer eeuwigheidswaarde heeft dan op een streamingdienst die misschien binnen enkele jaren failliet is. Een dikke vermanende vinger echter om ondanks het ontbrekende bonusmateriaal toch nog de volle prijs te willen aanrekenen voor deze set.