FILM
Julien Knops (Nand Buyl) is oud, over de tachtig, en na de dood van zijn vrouw is hij op verzoek van zijn dochter Gerda (Misée Wyns) bij haar en haar gezin ingetrokken. Maar Lucien maakt niet elke ochtend zijn bed op en wil per se nog frieten bakken als hij een beetje beschonken thuis komt na een avondje biljarten met de vrienden. Zijn dochter heeft het daar moeilijk mee en uit haar bezwaren. Voor Lucien voldoende reden om na een paar weken naar zijn eigen huis terug te keren. De eenzaamheid in het grote huis gaat hem evenwel niet zo goed af en het koken en het onderhoud evenmin, ook al komt Mathilde (Viviane de Muynck), de vrouw van zijn beste vriend Felix (Leo Achten), regelmatig schoonmaken als voorspel op een ouderwets rondje van-bil-gaan. Want Lucien mag dan oud en lelijk zijn, z'n onderdelen doen het nog prima en naar de vrouwtjes kijkt hij nog met veel genoegen. Z'n enige toeverlaat is z'n kleindochter en Lucien betreurt het dat die binnen korte tijd naar Parijs verhuist voor haar studies.

Bij de kruidenier leert Lucien z'n nieuwe overbuurvrouw Sylvia (Marijke Pinoy) kennen. Het contact is eerst oppervlakkig, maar wanneer hij de 46-jarige blondine op een keer in het bejaardentehuis een rolstoel ziet voortduwen (een bezoekje georganiseerd door dochter Gerda na een frituurpanbrand ten huize van Lucien Knops), is zijn interesse gewekt. Ik zag je laatst in het home met je vader, zegt Lucien om de conversatie gaande te houden op de terugweg van de kruidenier. Dat is niet mijn vader maar mijn man, antwoordt Sylvia stijfjes, een vergevorderd stadium van Alzheimer, voegt ze er aarzelend aan toe, waarop ze Lucien uitnodigt voor een kopje koffie bij haar thuis.



Een paar dagen later verneemt Lucien dat zijn maîtresse Mathilde is gevallen en in het ziekenhuis ligt met een pijnlijk been. Haar regelmatige bezoekjes behoren tot het verleden en de jonge sexy huishoudster die hij in dienst neemt ter vervanging blijkt uiteindelijk niet zo'n goeie keuze. Ik ga m'n huis verkopen en in het home wonen, zegt Lucien tegen Sylvia. Een home is toch niks voor jou, zegt ze overtuigd van haar gelijk. Sylvia besluit dat Lucien een nieuwe man moet worden die voor zichzelf kan zorgen en ze leert hem boodschappen doen en oosters koke. Tussendoor geeft ze hem les op de computer die zijn kleindochter bij hem heeft achtergelaten. Heel langzaam groeit er een zekere verstandhouding tussen Lucien en Sylvia die Mathilde en Gerda helemaal niet op prijs stellen, Mathilde niet omdat ze jaloers is en Gerda al evenmin omdat ze vreest dat Sylvia er met haar erfenis zal vandoor gaan. Die wil alleen Lucien z'n centen, braakt Mathilde eruit tegen Gerda. Maar wat heb jij toch tegen die man?, vraagt Felix hoofdschuddend aan z'n vrouw. Na een uitje naar het theater met Sylvia en haar vrienden ziet Lucien vanuit zijn slaapkamer hoe de jongeman uit het gezelschap stiekem opnieuw bij Sylvia naar binnen glipt en pas de volgende ochtend op dezelfde manier vertrekt. Als Sylvia later die dag aanbelt, maakt Lucien de deur niet open en de telefoon neemt hij niet op.

Mocht Vidange Perdue een Amerikaanse film zijn, dan werd Nand Buyl zonder twijfel genomineerd voor de beste mannelijke hoofdrol. Maar Vidange Perdue is een Vlaamse film en het valt dus te betwijfelen of de productie überhaupt ooit uit de rode cijfers raakt. Wat Nand Buyl, de man die voor altijd de Schipper zal zijn, in Vidange Perdue presteert, is zelden gezien. De man is ondertussen 83 jaar en trad 72 jaar geleden (!) voor het eerst op in een Vlaamse film, nl. De Witte van regisseur Jan Vanderheyden. In zijn lange carrière speelde hij in meer dan 1300 theaterproducties en hij was een graag geziene gast in tientallen tv-producties. Gelukkig heeft Nand Buyl altijd een zekere afstand tot televisie bewaard, gewild of niet, waardoor hij minder bekend is bij het grote publiek. Nand Buyl is niet kapotgespeeld zoals zovele van zijn collega's en zijn manier van acteren is minder bezoedeld door de middelmatige kwaliteit van de Vlaamse soapindustrie. De speelstijl van Buyl, zijn typische trekjes, we zijn er allemaal veel minder mee vertrouwd en dat is in dit geval een voordeel. Bovendien is hij net zoals de betreurde Julien Schoenaerts een waar theatericoon, hors catégorie, zeggen ze in het Frans, een dino en tegelijk een mammoet van het Nederlandstalig toneel in België, met Jan Decleir als goeie derde. Nand Buyl, alias Lucien Knops, is in Vidange Perdue zielig, sarcastisch, opstandig, overmoedig, schijnheilig en vooral (ongewild) zeer grappig. Dat heeft uiteraard ook veel van doen met de fijne tekstlijntjes in het scenario, maar Nand Buyl brengt het allemaal op zulk een vanzelfsprekende manier, met een naturel en een ongedwongenheid, dat het grappige evolueert naar hilarisch, soms bijna surrealistisch.



Knappe rollen zijn er voor Marijke Pinoy (Sylvia) als de altijd een beetje treurig kijkende overbuurvrouw, openhartig, spontaan en eerlijk. Misée Wyns als de knorrige en geldzuchtige dochter, altijd over haar toeren, altijd op een schijnheilige maar duidelijk inhalige manier bezorgd om haar oude vader, en de rondborstige Viviane de Muynck als de jaloerse maîtresse, minzaam en meegaand als ze haar zin krijgt, scherp en met blikken als dodelijke knipmessen wanneer ze Lucien verdenkt van ontrouw.

Vidange Perdue wordt opgevoerd in een volkse variant van het Brabants Nederlands, het standaard hebde-gij-da-gezien-tussentaaltje dat we kennen van Thuis en De Collega's, met regelmatig een minzaam Antweirps accent. Voor Vlamingen (Oost en West) en Limburgers is er beslist een verstaanbaarheidsprobleem, te meer omdat Nederlandse ondertitels ontbreken. Uw nederige dienaar heeft deze mooie Vlaamsche film dan ook noodgedwongen met Engelse ondertitels bekeken (terwijl hij zelf uit Brabant stamt?).

BEELD EN GELUID
Die immer zwiepende camera werkt storend na een halfuurtje kijken. Het zal allemaal wel nodig zijn om een film over oude mannetjes schwung en snelheid mee te geven, maar het is een vermoeiende kijkopdracht, vooral in stille scènes die eerder gediend zijn met een afgemeten en rustige cameravoering. Lucien in z'n piepkleine keuken: we krijgen haast alle hoeken van de kleine kamer te zien, terwijl het ons eigenlijk alleen te doen is om zijn onhandigheid bij het uitpakken van de boodschappen en het aanzetten van de frituurpan. Als hier gebruik is gemaakt van een steadycam, dan had de cameraman van dienst beslist een vergevorderde vorm van Alzheimer, zeer toepasselijk in deze film misschien, maar overbodig, onnodig en zenuwslopend. Voor de rest is het beeld in orde, niet echt groots qua kleurenkeuze (er is eerder sprake van een zekere monotonie), maar scherpte en contrast zijn meer dan behoorlijk. Qua geluid is er sprake van weinig hokus pokus en terecht. De makers hebben voor een digitale stereo-versie gekozen met een stevige surround tijdens de muzikale nummers. De stemmen zitten in het midden en opzij, maar zoals aangegeven is de verstaanbaarheid niet altijd acceptabel. Er is Engelse en Franse ondertiteling voorzien en de hoes van de dvd vermeldt ook Nederlandse ondertitels, maar die heeft deze recensent niet gevonden.



EXTRA'S
De extra's: Originele Bioscooptrailer en Andere Trailers, o.a. Dennis van Rita.

CONCLUSIE
Vidange Perdue is een aantrekkelijke Vlaamse film die tot nadenken stemt voor wie bereid is om de onderhuidse problematiek au sérieux en in overweging te nemen. In een maatschappij waar bejaarden een steeds grotere groep gaan vormen, is het een uitdaging om ze een menswaardige oude dag te bezorgen tegen een betaalbare prijs. Het geval Lucien Knops is maar één voorbeeld van vele. Geoffrey Enthoven vermijdt de clichés of weet ze in elk geval zo te verpakken dat zijn film nooit een pamflet of een doordrukje wordt van de discussie die al jaren aan de gang is over de vergrijzing. Nand Buyl, gecast als een perfect hoogbejaarde, brengt zijn personage op een indringende, humoristische en pittige manier tot leven, waardoor Vidange Perdue op geen enkel moment een zwaarmoedige of deprimerende, maar vooral een hoopgevende en menselijke film wordt.