FILM
In de filmgeschiedenis gebeuren er af en toe dingen die gewoon niet logisch te verklaren zijn. Een zo'n voorbeeld is Superman II. Het 2e deel van het grote Superman-verhaal dat Richard Donner in gedachten had, werd min of meer gelijktijdig met de originele Superman gefilmd, maar op een bepaald moment moest men deze laatste echter absolute voorrang geven indien men de releasedatum wou halen.

Nu, allemaal goed en wel, Donner kon nadien gerust verder werken aan Superman II. Superman bleek ten andere een succes te zijn, dus wie kon nu voorzien wat voor problemen er op de loer lagen? Toch waren ze er, en nog geen klein beetje. Allereerst besloten de Salkinds, de producers, om regisseur Richard Donner te ontslaan, dat terwijl deze laatste al zo'n 3/4 van de 2e film voltooid had. Daarbovenop lagen de Salkinds ook nog eens "in ambras" met Marlon Brando over de eerste film. Gevolg: Marlon Brando was niet te zien in de 2e film.

Eigenlijk hebben we wel medelijden met Richard Lester, de man die door de Salkings gekozen werd om het hele zootje alsnog in elkaar te boksen tot een volwaardige film. Het merendeel van het materiaal van Donner moest herschoten worden, dit aangezien de naam van een regisseur in de VS vermeld MOET worden indien hij een bepaald percentage van de film verzorgt. Lester besloot om de film dan maar een eerder komische draai te geven, wat eigenlijk compleet brak met de eerste film die een eerder mythische look & feel had.

We willen echter niet hervallen in de eeuwenoude discussie of dat nu al dan niet een positieve evolutie is / was. Dat gezegd zijnde spreekt het echter voor zicht dat het, op het vlak van continuiteit, zeker beter geweest zou zijn indien Donner de kans had gehad om Superman II afgewerkt had. Gelukkig geeft Warner Bros ons de kans om de visie van Richard Donner alsnog te ontdekken via deze release. Daarover straks meer, eerst schetsen we even het algemene verhaallijn van deze film.

In het begin van Superman I zien we al hij generaal Zod en zijn 2 trawanten verbannen worden naar de Phantom Zone, voor eeuwig in afzondering opgesloten. Wanneer Superman op het einde van diezelfde film Lex Luthor's kwaadaardige plan echter weet te verijdelen , heeft dat spijtig genoeg ook als gevolg dat de 3 enige echte criminele Kryptonianen weten te ontsnappen uit de Phantom Zone. Tot overmaat van ramp werd de Phantom Zone, in realiteit een soort kristal, samen met de ontploffing van Krypton ook nog eens in de richting van ons zonnestelsel geblazen. Drie zieke criminelen met bovenaardse krachten in ons zonnestelsel? Het duurt uiteraard niet lang vooraleer ze het in hun gedachten krijgen de aarde te veroveren. Ondertussen weet Lex Luthor uit de gevangenis te ontsnappen en niet veel later onthult hij het bestaan van Superman, alias Kal-El zoon van Jor-El, aan generaal Zod. Deze laatste wil uiteraard niets liever dan wraak, de zoon van degene die hem opsloot is de beste kans die hij dan ook ooit kreeg om zich te wreken. Dat hij daarvoor onze planneet tot een puinhoop moet herleiden is niet meer dan een detail.

Tot zover de opzet van de film, de uitwerking van Donner langs de ene kant en Lester langs de andere kant, kent echter toch wel wat verschillen. We willen daarover niet te veel vertellen, het is beter dat elke Superman-fan die verschillen zelf kan ontdekken. Wat we wel kwijtwillen is dat we zelf toch echt wel de voorkeur geven aan de Donner versie van de film, zelfs al is deze, en dat is eigenlijk ook maar niet meer dan logisch, iets minder inhoudelijk consistentent dan de Lester versie. Eigenlijk is de versie alleen al het bekijken waard omwille van al het materiaal van Marlon Brando dat nu eindelijk weer in de film gebruikt wordt, zoals het oorspronkelijk de bedoeling was. Het geheel krijgt, algemeen bekeken, ook een iets minder komische en meer mythische uitstraling. Laat het duidelijk zijn dat we zelf liever een serieuze Superman hebben dan de komische versie die Lester probeert neer te zetten.

Misschien nog een laatste puntje: we vinden Lester zeker geen slecht regisseur, veel van zijn producties zijn zelfs zeker de moeite van het bekijken waard. voor Superman II was hij wat ons betreft gewoon de verkeerde keuze. Donner had overduidelijk meer voeling met het personage en de mythologie. Dat gezegd zijnde zal het vooral van de kijker afhangen of de Donner versie goedgekeurd wordt of niet. Het gaat immers grosso modo om hetzelfde verhaal, dan wel op 2 zeer verschillende manieren verteld. De Richard Donner cut laat ons zeer duidelijk zien wat Superman II had kunnen zijn en daarvoor zijn we uiteraard uitermate dankbaar.

BEELD EN GELUID
We willen eerst en vooral één ding zeer duidelijk maken: Superman II zag er nog nooit zo goed uit. Spijtig genoeg betekent dat niet dat we hier te maken hebben met transfers die je mond doen openvallen van verbazing. Waar de vorige release slechts een middelmatige transfer meekreeg, is er nu duidelijk wel gezorgd voor een restauratie van het beeldmateriaal, de Donner-cut zal daar wel voor iets tussenzitten, lijkt het ons.

Toch zijn er een aantal dingen op te merken. Allereerst is er bij momenten nog steeds een buitensporige hoeveelheid grain aanwezig. Dit zal waarschijnlijk niet iedereen evenveel storen, maar we willen het toch vermelden. Daarbovenop ljkt er bij het filmen zelf hier en daar iets misgegaan te zijn, ofwel dat ofwel is er bij het overbrengen van de film van de originele negatieven naar een digitaal formaat wat misgelopen: sommige scenes zijn uitermate soft. Het gaat hier echter altijd om relatief korte fragmenten, maar werkt wel enigszins storend, waaneer je plots van een haarscherpe scene overspringt naar een scene die uitermate wazig lijkt. Hier en daar zijn ook nog steed beschadigingen op te merken, al willen we daar geen al te groot punt van maken. Het toepassen van edge enhancement in sommige scenes is dan weer een groter probleem. We snappen nog steeds niet waarom men dit wil blijven toepassen. Het verhoogt enkel en alleen de illusie van scherpte op relatief kleine schermen. Op een middelgroot tot groot scherm zorgt het voor uiterst lelijke resultaten. Gelukkig blijft het beperkt tot een aantal geisoleerde gevallen en hoeft de hele film er niet onder te lijden.

De Donner-cut is opgebouwd uit honderden, zoniet duizenden fragmenten die bij elkaar gepuzzeld werden. We verwachten ons bijgevolg aan een kakafonie van kwaliteitsverschillen in deze versie van de film. Hoedje af, Warner, want van die kwaliteitsverschillen is niks, maar dan ook absoluut niks meer te merken. We slaagden er zelfs niet in om die ene scène, er werd enkel een ruwe screentest versie van gefilmd, te isoleren in de gehele film. In de speciale documentaire die bij deze versie hoort, zien we de scène in haar originele staat, het verschil is... euhm... aanzienlijk. Uiteindelijk is de kwaliteit van beide versies van de film vergelijkbaar, de twee transfers zijn niet fundamenteel verschillend, wat bijvoorbeeld wel het geval was bij de theatrical & extended versie van Superman I.

Beide versies zijn voorzien van een Dolby Digital 5.1 geluidstrack. Geen van beide zal je verbazen met een uitmuntende prestatie, maar gelukkig zullen ze je ook niet doen afvragen wat het nut van 5.1 nu eigenlijk is. De Donner-versie klinkt weliswaar net dat ietsjes beter aangezien deze track speciaal voor deze versie van de film gemixed werd.

EXTRA'S
Op het eerste schijfje (Superman II) vinden we vanzelfsprekend niet bijster veel extra materiaal terug. Naast een nogal standaard audiocommentaar door Illya Salkind en Pierre Spengler, is er ook nog een Deleted Scene toegevoegd. Ach ja, we vergeten het bijna... het belangrijkste van allemaal: een trailer voor één of andere game, het ziet er alvast niet bijster interessant uit.

Gelukkig is het 2e schijfje volledig gewijd aan bonusmateriaal. Allereerst de 2 documentaires The Making Of Superman II en Superman 50th Anniversary. Het onderwerp van deze documentaires laat zich wel raden. Het gaat hier in beide gevallen om een documentaire uit de jaren 80, die niet aan een grondige opkuisbeurt onderworpen werd. Dat betekent echter niet dat ze niet de moeite van het bekijken waard zijn. Integendeel: zeker het bekijken waard. Aan de hand van interviews en fragmenten, kom je heel wat te weten over het maken van de film en, in het geval van de 2e documentaire, ook nog eens over de Superman-mythologie in het algemeen.

Naast deze 2 documentaires is er ook nog een featurette First Flight: The Fleischer Superman Cartoons toegevoegd. In een klein kwartiertje worden de Fleischer Superman cartoons besproken, een absolute must voor iedere animatieliefhebber.

Last but not least: we hadden er al 9 bij Superman, nu volgen de overige 8 Famous Studios Superman Cartoons. Voor meer informatie over de technische kwaliteiten van deze filmpjes verwijzen we jullie graag door naar de bespreking van Superman. Kort samengevat: alleen al omwille van deze filmpjes zou je de release in huis moeten halen. Er is uiteraard discussie over mogelijk, maar dit is voor ons toch nog steeds dé beste versie van Superman ooit.

Op deze schijf krijgen we volgende filmpjes meegeleverd: Japoteurs, Showdown, Eleventh Hour, Destruction Inc., The Mummy Strikes, Jungle Drums, The Underground World en Secret Agent.

Dat was het zo ongeveer voor Superman II, dan nu de extra's van Superman II - The Richard Donner Cut. Voor de film kan je een introductie door Richard Donner bekijken waarin hij kort aangeeft waarom en hoe deze versie er kwam. Daarnaast is er ook nu weer een audiocommentaar voorhanden, ingesproken door Richard Donner en Tom Mankiewicz, het beluisteren waard, al zijn er gegarandeerd interessantere tracks te vinden. Naast de featurette Superman II: Restoring the Vision, waarin we te zien krijgen hoe men nu net alle stukjes van de puzzel weer ineen wist te passen, zijn er ook nog een aantal deleted scenes aanwezig, zo bv. eentje die een alternatieve ontsnapping van Lex Luthor laat zien.

CONCLUSIE
Superman II, het moment waarop het misging met de originele Superman-filmfranchise. Gelukkig maakt deze release erg veel goed door de aangename hoeveelheid extras enerzijds en het toevoegen van de Richard Donner versie van de film anderzijds. Technisch gezien mag de film dan wel geen absolute topper zijn, de release op zich is dat eigenlijk wel, zelfs al mogen we dat puur op basis van de punten eigenlijk niet.