FILM
Met Moonfleet wilde Fritz Lang een klassieke avonturenfilm maken, gemodelleerd naar de meeslepende verhalen van Robert Louis Stevenson. Hoewel de regisseur een geslaagde sfeer creëert, heeft de prent niettemin moeite om de kijker ten volle te engageren. De wereld van Britse kustsmokkelaars in het midden van de 18de eeuw wordt wel flamboyant tot leven gebracht, maar de centrale plot valt zo dramatisch licht uit dat hij een publiek gewoon geen kapstok geeft om emoties aan op te hangen. Moonfleet liet dan ook geen grootse indruk na op het Amerikaanse publiek in 1955 en hoewel de Franse nouvelle vague enkele jaren later de film de hemel in prees, onthult een nieuwe inspectie op dvd vooral een gemiste kans op superieur entertainment.

Het scenario is gebaseerd op de gelijknamige roman van J. Meade Falkne. De schrijvers behielden het basisverhaal van de naïeve jonge wees John Mohune die naar het kuststadje uit de titel trekt om Jeremy Fox, een oude vlam van zijn moeder, om hulp te vragen. Fox blijkt echter niet de vriendelijke edelman die de jongen verwachtte maar de avontuurlijke leider van een bende smokkelaars die opereren onder de auspiciën van een corrupte aristocraat. In eerste instantie wil de smokkelaar dan ook niets weten van John, maar wanneer die per toeval een schatkaart ontdekt waarop de locatie van een dure diamant onthuld wordt, draait hij bij. Samen dringen ze binnen in de gevaarlijkste plek van allemaal voor Fox: het kasteel waar het garnizoen huist dat een prijs op zijn hoofd heeft gezet.



Eigenlijk is er geen enkele reden waarom Moonfleet geen eclatant succes zou zijn: er is voldoende potentiële spanning en entertainment aanwezig in de premisse en Fritz Langs reputatie als visuele verteller mag er zijn. Waar loopt het dan toch mis? In eerste plaats in het scenario. Aangezien ik de roman niet heb gelezen kan ik niet inschatten hoe dicht de schrijvers de oorspronkelijke narratieve lijnen volgen, maar wat zich op het scherm afspeelt is haast allemaal expositie. De belangrijkste plot schakelt pas in de hoogste versnelling tegen de zestigste minuut en tegen de zeventigste strompelt de prent al naar haar einde. Bovendien stelt geen van de personages zich proactief op. Het avontuur overkomt hen i.p.v. dat ze zelf in het avontuur stappen. Vooral de jonge protagonist komt er bekaaid vanaf: hij is een te grote angsthaas om de held van dit verhaal te zijn. Een Jim Hawkins is hij niet – Fox is overigens ook geen Long John Silver. Zelfs voor een film die amper 83 minuten duurt, valt er kortom te weinig te beleven om je op het puntje van je stoel te krijgen.

Naar verluidt was Moonfleet voor Fritz Lang trouwens niet meer dan een betaalde job die hij op korte tijd kon afronden. De cineast steekt niettemin best wat energie in zijn kadrages en in het realistisch uitwerken van de 18de-eeuwse wereld. Zijn invloed op het script bleef echter beperkt, wat de teleurstellende dramatische boog deels verklaart. De regisseur is bovendien duidelijk niet op zijn gemak met het widescreenbeeld. Dit was zijn eerste prent op een breed canvas en hoewel hij af en toe gebruik maakt van de nieuwe ruimte, valt hij te vaak terug op beeldkaders die beter passen in academy ratio. Jammer is bovendien dat een man die vaak het beste uit zijn acteurs haalt hier geen enkele memorabele performance kan coachen. De jonge John Whiteley heeft te weinig karakter om het hart van de film te zijn, Stewart Granger overtuigt nauwelijks als smokkelaar en George Sanders zet zelfs een van de slechtste prestaties ooit neer.

De oppeppende muziek van Miklos Rosza verdoezelt de manco’s van de prent nog gedeeltelijk, maar kan niet voorkomen dat Moonfleet uiteindelijk naar de bodem van het vat zinkt. Wat een heerlijk ouderwetse avonturenfilm had kunnen zijn is immers een zoutloos tussendoortje dat de appetijt maar niet op gang brengt. Voor de meeste participanten lijkt de film niet meer dan een verplicht nummertje. Als zelfs zij niet de moeite kunnen opbrengen in de prent te investeren, waarom zouden wij als kijker het dan doen?



BEELD EN GELUID
Het widescreen Eastmancolorbeeld is niet vrij van grain of vuiltjes, maar leunt zeker meer over naar het positieve dan naar het negatieve. De kleuren ogen af en toe flets en de vele day-for-nightopnames zijn nefast voor contrast en scherpte. Een echt geslaagde transfer kan je dit bijgevolg niet noemen, maar gezien de obscure aard van de film valt de kwaliteit best nog mee. De soundtrack staat in het originele stereoformaat op de disk en klinkt zoals je zou verwachten: niet bijster dynamisch maar met heldere dialogen.

EXTRA’S
Omdat de film vooral in de francofone wereld bejubeld wordt, is het niet verwonderlijk dat de bonnussectie vooral bijdragen van onze zuiderburen bevat. Secrets from the Underground (18 min.) is een soort visueel essay waarin fragment uit de prent gekoppeld worden aan de klassieke beproevingen van een queestestructuur. Het resultaat is al even droog en academisch als het op papier klinkt. Ook Fritz Lang’s Messages (31 min.) blijft te sec, maar bevat wel intrigerende scriptnotities van de regisseur, die eveneens opduikt via fragmenten uit een archiefinterview.

CONCLUSIE
Moonfleet is een teleurstellende avonturenfilm, een doelloze onderneming die slechts af en toe boven de middelmaat uitstijgt en een spijtige misstep in het oeuvre van regisseur Fritz Lang. Beeld en geluid zijn degelijk maar blinken niet uit. Hetzelfde kan gezegd worden van de twee featurettes in de bonussectie.