FILM
Het was ongeveer elf uur in de ochtend, begin maart, op een zonloze dag met in de verte duistere wolken die enkele uren harde neerslag beloofden, toen het pakje in mijn brievenbus geperst werd. De pakjes kwamen met de regelmaat van de klok - meestal in hagelwitte, gekreukelde, net een beetje te grote enveloppen, maar deze keer in een bruine omslag, alsof de verzender een obscuur geheim probeerde te verbergen. Binnenin bevond zich naast een pak onbekijkbare troep een blinkend schijfje dat meteen mijn aandacht trok. The Big Sleep prijkte prominent op de fortiescover die daarnaast ook de namen van de belangrijkste protagonisten bevatte in deze film vol wendingen en verrassingen. Ik nam mij voor alles te doen wat een reviewer voor DVD Info moet doen. Ik nam mij voor deze klassieker van de film noir tot op het bot te onderzoeken en een eerlijk verdict te vellen in de case die dreigde voor de rest van mijn leven mijn nachtmerries te verdonkeren.

De eerste aanblik van de film zorgde voor weinig verrassingen: een hardgekookte detective in een wereldvreemd huis, die een mysterieuze opdracht aanvaardt van een afgeperste aristocraat. Een sensuele blondine die weinig goeds belooft. Een moord in de schemering die het startschot zou blijken van een steeds ingewikkelder wordend web van intriges, geld en lust. Ik voelde mij als een vis in het water in dit sinistere wereldje. Hoofdpersonage was zonder discussie Philip Marlowe, deduceerde ik, een privédetective zonder scrupules, met vuisten van graniet en genoeg mensenkennis om zijn gebrek aan intellect te verdoezelen. Ik had respect voor de wijze waarop hij ontrafelt dat achter de moord op een boekhandelaar die niet in boeken handelde een tragische liefdeshistorie zat. Niets liever wilde ik dan op sleeptouw te worden genomen door Marlowe in zijn ambigue speurtocht. Maar iets verhinderde mij hiervan.

Wat precies, daar kon ik mijn vinger nog niet opleggen. Misschien was het de nadruk op stijl. Howard Hawks - een veelvuldig verdachte van menig uitstekende film - tovert nochtans niet overdreven veel filmische trucs uit zijn hoge hoed. De cineast blijft vooral trouw aan zijn eigen vingerafdruk: krappe close-ups, afgewisseld met inrijdende camerabewegingen om de kracht van het moment extra in de verf te zetten. Nee, typische film noir was The Big Sleep niet. En toch stoorde de stijl me wellicht net daarom. Omdat het geen noir was. Omdat de ervaring te kil en te weinig meeslepend is. Zat de plot daar echter ook niet voor iets tussen, vroeg ik me ineens af? De verhaallijn die de intriges opstapelde zonder mij de kans te geven mee te stappen in het avontuur. Ik zag inderdaad regelmatig door het bos de bomen niet meer, beseft ik nu. Mocht een jury oordelen, ze zouden de scenaristen - waaronder de befaamde schrijver William Faulkner - schuldig verklaren over de hele lijn wegens overdreven trouw aan het origineel en gebrek aan ritmische dosering.

Mijn onderzoek hielp deze conclusie helaas niet veel verder. Ik verzonk in gedachten naar een warm strand, ver weg van de besognes die nu mijn hoofd spookten. Mocht ik een roker zijn, ik stak nu een sigaret op van pure miserie. Vooral de gemiste kansen bezorgden me namelijk barstende hoofdpijn. De prestatie van Humphrey Bogart bijvoorbeeld, die slaapwandelend door de film stapt, terend op zijn imago, zonder veel aandacht voor het personage Philip Marlowe. Ja, dit was ongetwijfeld een spijker in de doodskist van The Big Sleep. De herinneringen bleven komen: een sensuele Lauren Bacall die halverwege de prent in zingen uitbarst zonder reden, die nodeloos pompeuze score van Max Steiner, een ongeloofwaardige scène in een boekhandel die vanaf de eerste seconde de belofte van seks inhoudt. Langzaam groeide het besef dat deze zaak mijn petje te boven ging. De aanwijzingen waren er, groot en niet te missen, maar het in elkaar passen van de puzzelstukjes, het leggen van de vinger op de zere wonde bleef uit.

Dat was ondertussen een week geleden. De dagen zijn niet langer zonloos, maar het is wel weer 11 uur in de ochtend. Ik zit aan mijn bureau, gebogen over het klavier, klaar om mijn eindconclusie op te tekenen. 'Onopgelost' wil ik typen, maar ik doe het niet. Ik begin dan maar aan de opsomming van motieven en daden: ongeïnspireerde vertolkingen, een nodeloos ingewikkelde plot, een wringende stijl. Misschien had ik al wel teveel soortgelijke zaken opgelost en lukte het me daarom niet om me volledig in The Big Sleep te smijten. Was dit die film noir teveel, de prent waarin ik het speciale niet kon ontdekken omwille van mezelf i.p.v. omwille van de kwaliteiten van de film? Ik leunde zuchtend achterover in de bureaustoel en zag in de schaduw op het plafond hoe de deur achter me opendraaide. Het silhouet van een welgevormde vrouw tekende zich af op het gebroken witte pleister. Een nieuwe zaak wachtte. Op dat moment klasseerde ik mentaal The Big Sleep. Ooit wil ik de zaak nog wel eens herbekijken. "Ik denk dat mijn huurder een moordenaar is," zei het silhouet. Ik glimlachte en stak een sigaret op.

BEELD
In tegenstelling tot andere klassiekers uit de Warner-stal heeft The Big Sleep nooit een grondige restauratie gehad. Dit betekent dat de print die op deze dvd staat niet bepaald optimaal is. Krassen en vuiltjes domineren diverse scènes, terwijl de laatste tien minuten gekenmerkt worden door een wazige, vuile schijn om de randen van het beeld. Scherpte is evenmin hoogstaand, maar het contrast en de zwartniveaus zijn al bij al nog degelijk. De soundtrack bezit een zachte achtergrondruis die nooit bijzonder stoort. Dialogen zijn meestal goed verstaanbaar, maar de mix tussen de dialoog en de muziek zit minder snor, vooral qua geluidsvolume.

EXTRA'S
De enige extra is een Trailer (2 min.) voor The Big Sleep.

CONCLUSIE
The Big Sleep heeft onmiskenbaar de look en de stijl van een donkere klassieker. Ook de plot is treffend ingewikkeld en meanderend, maar gaat daarin zo ver dat de kijker dreigt af te haken door de overdaad van motieven en namen. Daarnaast kunnen de acteerprestaties het cliché vaak niet overstijgen, zodat The Big Sleep eindigt als een degelijke, maar snel vergeten noir. Beeld en geluid vertonen duidelijke tekenen van ouderdom. De extra's blijven beperkt tot een trailer.