FILM
Na een rijkgevuld leven met zijn vrouw Ellie (Elie Docter, dochter van de regisseur) met ups en downs is de 78-jarige ballonnenverkoper Carl Fredericksen (Ed Asner) weduwnaar geworden en stilaan aan het laatste station van zijn leven gekomen. Zijn oude krakkemikkelige huisje staat in de weg voor een projectontwikkelaar die er een groot appartementsblok wil neerpoten, en nadat het tot een handgemeen is gekomen tussen Carl en één van de constructiewerkers verplicht de rechter Carl om zijn intrek te nemen in een deprimerend bejaardentehuis. Carl heeft niets meer te verliezen en heeft nog één ace up his sleeve: hij probeert de laatste wens van zijn vrouw te respecteren en daarvoor laat hij met duizenden heliumballonnen het hele huis opstijgen, met bestemming Paradise Falls, Zuid-Amerika. Jammer genoeg merkt hij op een paar honderd meter hoogte dat er zich een opdringerige padvinder, Russell (Jordan Nagai) op zijn portaal heeft geïnstalleerd, die per se een onderscheiding voor bejaardenzorg wil halen, en aangezien er op die hoogte geen bussen rijden, kan Carl niets anders doen dan de jongen meenemen naar Zuid-Amerika. Terwijl er een grootvader-kleinzoonband ontstaat tussen de twee, vinden ze in de jungle van Zuid-Amerika het laatste exemplaar van een exotische vogel die bejaagd wordt door de avonturier Charles Muntz (Christopher Plummer), eertijds de jeugdheld van Carl, die met zijn wetenschappelijke vondst aan de wereld wil aantonen dat hij niét knettergek is, hetgeen niet helemaal strookt met de werkelijkheid.




Nogmaals: er is niet zoiets als een slechte Pixarfilm. Er zijn mindere Pixarfilms en betere Pixarfilms, maar de slechtste staat in het klassement nog moeiteloos boven de top van de concurrentie. Up is een beetje een gemengde film: het eerste kwartier, waarin in een bijna dialoogloos stukje het huwelijksleven van Carl en Ellie wordt getoond is misschien wel het beste en zeker het ontroerendste wat Pixar uit hun studio's heeft laten rollen, en hun eigen reputatie indachtig is dat een superlatief onder de superlatieven. Op amper een paar minuten tijd rolt als een superachtfilmpje het hele leven van het sympathieke koppel voorbij, waarbij telkens met slechts een paar welgekozen filmfragmenten heel expressief wordt omgesprongen en de vrolijke momenten vol tederheid worden afgewisseld met tegenslagen als kinderloosheid, en een rode draad door het geheel loopt waarbij de spaarpot voor de droomreis naar Zuid-Amerika voortdurend moet worden aangesproken voor andere zaken.




En op dat moment denk je: what the fuck? Een Pixarfilm met als voornaamste thema's dood en vereenzaming! Absoluut gedurfd, niet iedereen zal het even leuk vinden om de koters huilend uit de cinemazaal te moeten sleuren, maar beslist du jamais vu en daarom absoluut alleen al voor het lef van de makers de moeite van het vermelden waard. Iets helemaal anders dan de afgekookte kleffe verhaaltjes die de concurrentie toont. Een film met ballen. Alhoewel, Bambi ging uiteindelijk ook dood en heeft daarmee ook menig kinderhartje gekwetst. Spijtig genoeg geraken de scenaristen in de tweede helft het spoor een beetje bijster, en wanneer de hele plot kantelt in de richting van een klassiek held-versus-schurkverhaal waarin de toch wel heel onwaarschijnlijke zoektocht van een gekke geleerde met pratende honden naar een uitgestorven gewaande vogel centraal staat, kan het contrast met het eerste stuk niet groter zijn. Dit gezegd zijnde ontbreekt het de auteurs in hun tomeloze fantasie zeker niet aan inspiratie, maar echt over de grond liggen rollen van het lachen zoals bij Docters vorige film, Monsters Inc, is er deze keer niet bij.




Het is een beetje jammer dat de tweede helft van de film wat formulaïsch wordt afgewerkt, alhoewel waarschijnlijk zelfs Pixar het zich niet kan veroorloven om de hele film even inhoudelijk depressief te maken als het eerste kwartier. Nochtans: de tegenslagen des levens waar Carl mee te kampen heeft zouden al inspiratie genoeg moeten zijn om een hele film aan op te hangen waar niets mis mee zou zijn. De introductie van Charles Muntz als antagonist is eigenlijk compleet overbodig, alhoewel de gelegenheid te baat wordt genomen om enkele vette knipogen naar films als King Kong uit te delen. Dat als Carl 78 is, en Muntz al zijn held was in zijn jeugd, als logisch gevolg heeft dat Muntz feitelijk achter een rollator zou moeten lopen, is een kanjer van een misser in een film waar anders details zo belangrijk zijn. De frictie tussen Carl en Russell, waarbij de eerste ongewild kinderloos is gebleven - niet dadelijk een evident thema in een film die ook gericht is op het jongste segment van het publiek - en de tweede duidelijk een vaderfiguur in zijn opvoeding mist - zijn vader is niet alleen conspiciously absent maar er wordt ook expliciet gesteld dat de nieuwe vriend van moeder Russell evenveel apprecieert als teenschimmel - zou eigenlijk al genoeg moeten geweest zijn om het scenario aan op te hangen, vooral wanneer blijkt dat de twee dan toch geen perfect match zijn. Waarom er dan in de helft van de film een blik pratende honden wordt opengetrokken, blijkbaar een obsessie van enkele executive producers van Disney, is niet helemaal duidelijk, maar het zorgt er spijtig genoeg wel voor dat de pot te lang op het vuur blijft staan en de maaltijd uiteindelijk overgaar wordt.




Maar waar geen discussie kan over zijn is over de uitwerking van de personages, en dan vooral de nurkse maar goedhartige Carl, die het charisma van een begrafenisondernemer heeft, maar uiteindelijk toch de onwaarschijnlijke held van het verhaal wordt, net zoals we bij Pixar eerder verouderend speelgoed, een kokende rat en een pretentieuze raceauto die rol hebben zien vervullen. De inmiddels tachtigjarige televisieveteraan Ed Asner casten voor de rol was in elk geval een goeie zet, en qua casting had het men bij Pixar slechter kunnen treffen. De sociaal onaangepaste Carl is feitelijk een romantische, teruggetrokken ziel die dankzij zijn tien minuten voorgeschiedenis een meer uitgediepte, complexere persoonlijkheid meekrijgt.




Of de eerste tien minuten de film genoeg vaart meegeven om tot het einde uit te bollen, zal wellicht wat van uw smaak afhangen, want alhoewel de film niet beledigend belachelijk is, hebben de tweede en derde act van de film meer screwball comedy-gehalte. Maar op technisch gebied is Up alweer een voltreffer. Het interieur van Carls huisje is bewust met simpele vormen en materialen gemodelleerd, het soort van interieurs dat je al eens ziet in de claynimation-films van Wallace en Gromit. Het modelleren van realistisch uitziende mensen is nog altijd Pixars zwakte, zoals we in The Incredibles zagen, maar door het modelleren van wat essentieel cartooneske figuren zijn (of kent u in het echt iemand met een zodanig vierkante kop als Carl Fredericksen?) wordt dat probleem elegant omzeild.




BEELD EN GELUID
Met het goede materiaal in huis kan u van de Blu-ray van Up genieten onder quasi dezelfde condities als waarin u deze film bij de digitale maar ietwat late doortocht in de bioscopen kon bewonderen. De haarscherpe beeldtransfer grossiert in talloze details waarin je details als de weerschijn op de duizenden ballonnen en de baardstoppeltjes van Carl moeiteloos kan onderscheiden. De kleuren zijn levendig en speels, wat onder meer goed te zien is in het concept van Kevin de Onbestemde Vogel, maar ook in de vele tierlantijntjes in de inrichting van Carl en Ellies woning. Het contrast is schitterend, wat onder meer de scène waarin Carl en Russell bij nacht en ontij onder hun vliegend huis schuilen voor de regen weergaloos mooi maakt. De geluidstrack is uitgevoerd in DTS-HD MA5.1 en brengt een fantastisch, breedspectraal geluidslandschap voor met zowel ruimte voor hardere actie zoals de achtervolgingsscène over de klippen en het onweer waar Carl per ongeluk invliegt, als voor het ruisen van ballonnen in de wind. De achterste speakers bevatten heel veel detail: zo is er onder meer een zeer mooie geluidsscène waarin Carls huis op een bouwwerf staat, en je langs achter kwebbelende bouwvakkers en de echo van drilboren hoort. Wat de disk ook nog eens een meerwaarde geeft is de uitstekende uitvoering van de soundtrack van Michael Giacchino, de vaste hofleverancier van onder meer J.J. Abrams.

EXTRA'S
Het pakketje bonusmateriaal is alleszins ruim voldoende; alhoewel er uitgebreidere bonusschijven van Pixar op de markt zijn, moet de studio voor deze disk niet Kevinsgewijs de kop onder het zand steken. De traditie in ere houdend dat elke Pixarfilm moet voorzien zijn van een nieuwe, compleet losstaande kortfilm om het publiek alvast mee op te warmen, wordt in ere gehouden met "Partly cloudy" (6 min.), een schitterend filmpje over een associatie tussen wolken en ooievaars die baby's op de wereld brengen, waarbij er één ooievaar in het bijzonder zich geviseerd voelt omdat hij altijd de minder aangename diertjes moet bezorgen, zoals bijtgrage krokodillen en weerspannige stekelvarkens. Naast een pré-filmpje is er ook een post-filmpje gedraaid, speciaal om het dvd-kopende publiek nog eens extra in de watten te leggen. "Dug's new mission" (5 min.) is alvast geen pottenbreker, en het valt me des te meer op dat dergelijke bijfilmpjes die niets te maken hebben met de hoofdfilm steevast beter zijn. Ook voor deze film mochten de animatoren van Pixar zich verheugen op een all expenses paid-vakantie in Zuid-Amerika; hun relaas kan je zien in de documentaire "Adventure is out there" (22 min.). Het laatste filmpje op de eerst disk, "The many endings of Muntz" (5 min.), bevat enkele storyboard met andere manieren waarop de slechterik in deze film aan zijn einde komt. Naast de verplichte dosis te doorworstelen cross-promotionele trailers bevat de disk een Cine-explore-optie, waarin regisseurs Pete Docter en Bob Peterson via een Picture in Picture-optie de film op geregelde tijdstippen voorzien van het nodige visuele commentaar. De eerste disk bevat ook nog een BD Live-optie.




De tweede disk opent met een hele reeks kortere promo-documentaires, die volgens mij beter in één geheel waren gegoten in plaats van de zeven kortfilmpjes die het nu zijn geworden. In "Geriatric hero" (6 min.), "Canine companions" (8 min.), "Russell: Wilderness explorer" (9 min.) en "Our giant flightless friend: Kevin" (5 min.) worden de vier pilaren waar de film op is gebouwd, opgetrokken. De interessantste van de vier bijdragen is ongetwijfeld die over Kevin de Uitgestorven Vogel, die een amalgaam blijkt te zijn van een zestal bestaande vogels, en uiteindelijk wat weg heeft van de dodo. In "Homemakers of Pixar" (5 min.) krijgen we te zien hoe de makers aan de hand van schaalmodellen een huis hebben ontworpen waarvan het geloofwaardig klinkt dat het met ballonnen de lucht in kan vliegen, door onder meer uitvoerig hout in het ontwerp te gebruiken en geen stenen. Ook het ontwerp van het vliegende huis en Muntz' zeppelin komt aan bod in "Balloons and flight" (6 min.), en de bijdrage van Michael Giacchino wordt toegelicht in "Composing for characters" (8 min.). De beste bijdrage op de tweede disk ls echter de alternatieve uitwerking van de "Married life"-scène (9 min.), waarin met behulp van storyboards een verschillende en iets gewelddadigere (!) montage van Carl en Ellies huwelijksleven wordt gemaakt. Dan volgt er nog een montage van Up-promomateriaal (6 min.), alsook het stilaan klassiek geworden spelletje "Global guardian badge", wat naar onze smaak een iets té Amerikaanse insteek heeft, en twee trailers (4 min.).

Naast de 2-diskversie is er ook een 4-diskversie op de markt, die nog eens een kopie op dvd en een digitale kopie van de film bevat. Als u over Blu-ray afspeelapparatuur beschikt zal u deze evenwel raar of zelden gebruiken, en houdt u het verschil beter in uw zak.

CONCLUSIE
Up is een Pixarfilm met vooral in het begin een donker en zwartgallig randje dat we niet vaak in kinderfilms terugvinden. Technisch is deze Blu-ray absoluut de beste keuze.