COPIE CONFORME
Bespreking door: William - Geplaatst op: 2011-01-23
FILM
Tijdens een lezing maakt Elle (Juliette Binoche), gescheiden en moeder van een tienerzoon, kennis met auteur James Miller (William Shimell), een beminnelijke grijzende veertiger die zijn leven heeft gewijd aan de studie over kunst en kunstvervalsing en die daar een interessante voordracht over houdt ter promotie van zijn net verschenen boek. Elle heeft zes exemplaren van zijn werk gekocht en dus nodigt ze hem uit in haar antiekzaak om het onderwerp uit te diepen. Maar Miller vindt de donkere kelder maar niks en hij stelt voor om een ritje naar het platteland te maken. Elle maakt van de gelegenheid gebruik om hem in een dorpsmuseum een Etruskische tegel met de voorstelling van een meisje te tonen. Het werk is vals, weet ze, nagemaakt in de 18de eeuw, maar het museum vond het werk zo mooi dat het sindsdien permanent tentoongesteld wordt. De geanimeerde gesprekken tussen Elle en James gaan over kunst en kunstvoorwerpen, over hun waarde en hun functie, en over de rol van namaak en kopieën, waarbij de tegenstellingen in hun gedachtegoed schijnbaar groter zijn dan de overeenkomsten.
Tijdens een kopje koffie in een cafeetje komt Elle in gesprek met de eigenares die haar en haar metgezel voor een stelletje houdt. Elle vertelt de vrouw over haar haperende huwelijk en over haar echtgenoot die meer afwezig dan aanwezig was in het leven van haar en haar zoon. Bij het verlaten van de zaak vertelt ze James Miller – die het allemaal heeft gemist wegens een telefoongesprek dat ie op straat heeft gevoerd - over het misverstand, maar in het gesprek dat volgt gaat ze zelf door op de foute premisse van de cafébazin en Miller, die het wel amusant lijkt te vinden, speelt het spelletje mee. Wat volgt is een bizar spel van aantrekking en afstoting, met gefingeerde dialogen, fictieve verwijten en absurde confrontaties tussen twee vreemdelingen over een huwelijk dat niet het hunne is, maar dat vooral op een slechte kopie lijkt van de mislukte relatie van Elle, een moeilijke en indrukwekkende rol die Juliette Binoche met gemak tot een goed einde brengt.
De Iraanse regisseur Abbas Kiarostami maakt het zich in zijn eerste internationale productie sinds het voor een Gouden Palm genomineerde Ten (2002) niet gemakkelijk, want wat zonder twijfel kon uitdraaien op een melige romance, blijft tot op het einde een provocerende confrontatie waarin de kijker tenminste gedeeltelijk op het verkeerde been wordt gezet, wat sommige kijkers beslist zal intrigeren, maar wat even veel anderen beslist zullen interpreteren als overdreven bombastisch en pretentieus. De gesprekken over kunst en kopie spreken tot de verbeelding, maar de daaropvolgende afgeleide metafoor over wat zich tussen Elle en James afspeelt, is wellicht veel minder duidelijk en mist dus gedeeltelijk z’n doel.
Copie Conforme dankt z’n belang dan ook veel meer aan de sfeer en aan de vertolkingen dan aan het scenario. Juliette Binoche, die u zich beslist nog herinnert uit het zenuwslopende, maar meesterlijke
Caché (2005) van de Oostenrijkse regisseur Michael Haneke, is zonder meer subliem als de vertwijfelde en lichtjes hysterische Elle die voortdurend van stemming wisselt. Kiarostami’s camera houdt van Juliette Binoche en dus filmt hij haar vaak frontaal alsof ze voor een spiegel staat en dan zien we haar gedurende een paar seconden door de ogen van James Miller: fijn gesneden, met prachtige ogen en volle lippen; de ene keer fris en aantrekkelijk, de andere keer met te veel vuurrode lipstick, goedkope oorringen en rode ogen. Haar spel is buitengewoon interessant en zeer realistisch; de manier waarop ze zonder moeite lijkt over te schakelen van vrolijk naar verdrietig en boos, het is geniaal.
Indrukwekkend is ook William Shimell die in deze film z’n langspeelfilmdebuut maakt en die het personage James Miller perfect weet te typeren als een wat gereserveerde, minzame levensgenieter die zich allerminst mee laat slepen door de fantasieën en de frustraties van de vrouw die oor een paar uur beslag legt op z’n tijd en z’n leven. Shimell is een succesvol bariton die er een lange carrière op heeft zitten in de grote operahuizen van Europa en Amerika en die zich duidelijk niet laat intimideren door de camera, noch door het grote talent van zijn tegenspeelster.
BEELD EN GELUID
Met op de achtergrond het prachtige, zonovergoten Toscaanse landschap kan deze film qua look uiteraard niet kapot. Het gevolg zijn felle kleuren en contrasten die de regisseur tempert met donkere kleren (zwart en grijs) en al even donkere interieurs. Technisch is er op deze dvd niets aan te merken. De muziek is spaarzaam maar efficiënt toegevoegd en klinkt altijd even mooi. Engels, Frans en Italiaans vloeien voortdurend door elkaar in deze film, waardoor het internationale karakter ervan extra wordt onderstreept.
EXTRA’S
Als enige extra is er de Originele Trailer.
CONCLUSIE
Voor z’n eerste grote internationale productie heeft de Iraanse regisseur Abbas Kiarostami geen risico’s genomen en het scenario zelf geschreven. Het intrige is uitdagend en origineel, maar het werkt wellicht beter op papier dan op het witte doek, want niet iedereen zal de vrij plotse ommezwaai halfweg de film op prijs stellen en de kans is zelfs groot dat u, nietsvermoedend, definitief op het verkeerde been wordt gezet. Gelukkig zijn er sterke acteerprestaties van Juliette Binoche en William Shimell die u beslist niet mag missen. Naar goede A-film-gewoonte is de dvd technisch helemaal in orde, jammer van de magere bonussectie: een kennismaking met regisseur Abbas Kiarostami was hier beslist op haar plaats geweest.