FILM
Dat films in staat zijn je onder te dompelen in een wonderlijke wereld, zoals we die nooit eerder zagen, was in de beginjaren van de zevende kunst niet zo'n evidentie. Het merendeel van de prenten beperkte zich toch documentaire observaties van het dagelijkse leven of een het toneel schatplichtige, statische fictieverhalen. Eén man bracht echter een revolutie teweeg zoals we die wellicht nooit meer zullen meemaken in de filmgeschiedenis: Georges Méliès had er al een lange carrière als goochelaar en illusionist opzitten toen hij zich op de filmkunst stortte en hij bracht al zijn kunstige bagage mee om de mogelijkheden van het medium af te tasten. Le Voyage Extraordinaire laat moderne cineasten aan het woord over de invloed die Méliès ook nu nog uitoefent op de filmkunst en blikt eveneens terug op leven en werk van de audiovisuele pionier.

De directe aanleiding voor het maken van deze documentaire is de vondst van een verloren gewaande kopie van Méliès' meest legendarische film: Le Voyage Dans La Lune. Dit vroege meesterwerk van de fantasyfilm dateert uit 1902 en is een vrije bewerking van Jules Verne en H.G. Wells. De zwart-witversie van de prent bleef bewaard en nestelde zich de voorbije eeuw in het collectieve geheugen van nagenoeg iedere filmliefhebber. Maar, in tegenstelling tot wat velen denken, waren films niet altijd in zwart-wit voor de komst van Technicolor, begin jaren dertig. De frames werden vaak met de hand ingekleurd zodat ze bij vertoning alsnog getint vertoond konden worden. Zo'n kopie werd enkele jaren geleden gevonden in de collectie van een privéverzamelaar. Le Voyage Extraordinaire grijpt de restauratie van de uniek print aan om het verhaal van Méliès meesterlijke bijdrage aan de filmkunst onder de loep te nemen.

Het grote probleem is dat de makers schijnbaar weinig moeite doen om hun verhaal even visueel verrassend te maken als de werken van de persoon die er het onderwerp van is. De vele fragmenten van niet enkel Méliès' films maar ook van zijn privéleven tonen honderd maal meer inventiviteit dan de beelden die Serge Bromberg en Eric Lange draaien. Zo zijn de interviews met grote namen als Costa-Gavras en Jean-Pierre Jeunet niet meer dan saaie 'talking heads'. Daardoor heeft Le Voyage Extraordinaire iets schools. Ik kan me perfect voorstellen dat leraars overal te lande deze film (die iets langer dan een lesuur duurt) tijdens een vergeten uurtje in de dvd-speler zullen steken onder het mom van educatie. Het is jammer dat de makers niet meer uit dit fascinerende verhaal halen, want leven en werk van Méliès verdienen een beter eresaluut dan deze onderontwikkelde documentaire.

Gelukkig is er nog de gerestaureerde versie van Le Voyage Dans La Lune die meteen na de documentaire geprogrammeerd staat. Om maar meteen met de deur in huis te vallen: een onvolprezen meesterwerk is de film niet. Daarvoor houdt Méliès zich te veel aan een theatrale cameravoering en is het verhaal te onevenwichtig van tempo. Bovendien is het fijn dat restaurateurs zich jarenlang over de pellicule gebogen hebben om die in een zo optimaal mogelijke staat te kunnen vertonen, maar het feit blijft dat zelfs de meest grondige restauratie het gebrek aan scherpte en alle beschadigingen niet weg kunnen poetsen. De zwart-witprint die als extra op de schijf staat, oogt bijv. veel beter. Niettemin kan de filmfan in mij niet anders dan juichen bij het zien van Le Voyage Dans La Lune. De verbeelding die uit het verhaal van een reis naar de maan spreekt , zespat gewoonweg van het scherm in de rudimentaire kleuren die tientallen inkleursters in Méliès' studio aanbrachten en ze brengt de jongen met de grote, verwonderde ogen weer in je naar boven, zeker bij het iconische shot van de raket die Janneke Maan recht in het oog treft. De nagelnieuwe muziek die de Franse band Air voor de prent schreef, past er ook prima bij.

BEELD EN GELUID
We moeten uiteraard een onderscheid maken tussen de documentaire en de gerestaureerde versie van Le Voyage Dans La Lune. De docu is degelijk qua beeldniveau maar doet zeker niet de ogen fonkelen. De gekozen visuele aanpak zit daar voor een groot stuk tussen, dus het ligt zeker niet alleen aan de beeldtransfer. Wat de Méliès-prent betreft ziet de ingekleurde film er wellicht zo goed uit als enigszins mogelijk, maar dat neemt niet weg dat de imperfecties ampel zijn. De soundtrack komt past echt tot leven zodra de muziek van Air door de boxen schalt, maar de dialogen zijn over het algemeen helder en verstaanbaar weergegeven.

EXTRA'S
Naast een zwart-witversie van Le Voyage Dans La Lune bevat de disk nog enkele langere interviews met de cineasten die ook in de prent opduiken.

CONCLUSIE
La Voyage Extraordinaire is als documentaire maar gewoontjes, maar wordt gered door de toevoeging van uniek beeldmateriaal van filmpionier Georges Méliès. Kers op de taart is de gerestaureerde kleurenversie van diens meest iconische film: Le Voyage Dans La Lune. Beeld en geluid halen een degelijk niveau, maar de bonussectie laat te wensen over.