FILM
Monden vielen open van verbazing toen Extemely Loud & Incredibly Close begin 2012 als negende en laatste Oscargenomineerde voor Beste Film werd voorgesteld. De prent was immers door zowel publiek als door critici grotendeels uitgespuwd en had extreme reacties opgewekt over de artistieke kwaliteiten. Deze reviewer is een andere menig toegedaan. Hoewel je kan debatteren over de kiesheid van het gebruiken van 9/11 als premisse voor wat de facto een feelgoodfilm is, toont Extremely Loud & Incredibly Close wel degelijk artistieke ambitie. Die wordt niet steeds waargemaakt (daarom was de Oscarnominatie er zonder meer een beetje over), maar je moet toegeven dat de makers ballen aan hun lijf hebben en het verhaal steeds extreem professioneel in beeld brengen. De echte vraag is dan ook niet of dit een goede film is (dat is zo), maar of de kijker klaar is om dit, zeker in Amerika, nog vaak onverwerkte trauma in zo'n entertainende vorm op zijn bord te krijgen.

De prent is gebaseerd op de gelijknamige bestseller van Jonathan Safran Foer en vertelt het verhaal over de negenjarige Oskar Schell die zijn vader verloor tijdens de terroristische aanslagen op het World Trade Center op wat hij zelf 'de ergste dag' noemt. Oskar lijdt wellicht aan het syndroom van Asperger (de testen waren niet volledig duidelijk, zegt hij op een bepaald moment) en zoekt daarom steeds orde in de chaos van zijn leefwereld. Wanneer hij in een envelop van zijn vader een sleutel vindt, zet Oskar meteen een hele zoekactie op poten om te achterhalen op welk slot de sleutel past. Aangezien op de achterkant van de envelop de naam Black staat, gaat hij iedereen met die naam in New York af, in de hoop dat zij weten welke speciale betekenis de sleutel heeft.

De wijze waarop het karakter van Oskar geschetst wordt, is zonder meer de grootste troef van Extremely Loud & Incredibly Close. In het boek wordt nergens autisme vermeldt, maar de adaptatie doet dat wel en dat maakt het gedrag van de jongen voor de kijker meteen een stuk begrijpelijker. Je wilt met hem mee gaan op een reis die duidelijkheid hoopt te scheppen in een tragedie die bij uitstek irrationeel is. Dat leidt bovendien de aandacht af van het verwerkingsproces (hoewel dat overduidelijk het thema van de prent is), waardoor de film frisser en origineler oogt dan je zou vermoeden. Thomas Horn, die de rol van Oskar vertolkt, is daarenboven perfect gecast. De jongen had compleet geen ervaring als acteur, maar werd door een casting director gespot bij een uitzending van de quiz Jeopardy. Horns intelligentie schemert meteen door, waardoor de breuklijn tussen acteur en karakter vervaagt en de twee naadloos in elkaar overvloeien.

Dit is niet louter de verdienste van de jonge hoofdrolspeler, maar ook van zijn regisseur Stephen Daldry, die eerder met Billy Elliot (zowel film als musical) al bewees goed met jonge acteurs over weg te kunnen. Ook uit de volwassen acteurs haalt hij prima performances, hoewel zij vaak met ééndimensionale karakters opgezadeld zitten. Dan helpt het natuurlijk wel dat klasbakken als Sandra Bullock, Tom Hanks, Viola Davis en Jeffrey Wright die rollen vertolken. Best van allemaal is zonder meer Max Von Sydow. De veteraan speelt een buurman die niet kan (of wil) spreken en die Oskar vergezelt op zijn trektocht door New York. De band tussen de twee leidt tot een doorbraak in het verwerkingsproces van het trauma dat ze beiden meesleuren en zorgt voor de meest beklijvende momenten van de film.

Helaas zorgt het er ook voor dat het verhaal met een stevige lading siroop wordt overgoten, waardoor de geloofwaardigheid van de plot ondergraven wordt. Is het waarschijnlijk dat een moeder haar zoon zomaar dagen aan een stuk door de stad laat rondlopen zonder begeleiding? Of dat de knul nergens de deur wordt gewezen, zelfs als je de revelatie op het einde meeneemt in je oordeel? De Disney-achtige wijze waarop iedereen als een goede buur of vriend meewerkt aan de queeste van de lang niet altijd even charmante Oskar zorgt finaal voor een wrang gevoel bij de kijker en de al te gemakkelijke ontknoping doet daar weinig goed aan. Zelfs het feit dat Daldry als regisseur een verbluffende visuele kunde tentoonspreidt, kan het tij niet doen keren voor het eindoordeel: Extremely Loud & Incredibly Close bevat momenten die je kippenvel bezorgen, maar minstens evenveel scènes die zo lijken weggelopen uit een flauwe 'movie of the week'.

BEELD EN GELUID
Zowel beeld als geluid halen een erg hoog niveau op deze schijf. De scherpte en de kleurenweergave springen het meest in het oog wat het visuele aspect betreft. Ze geven een New York weer dat bestaat in de schermzone tussen realiteit en sprookje. Nog indrukwekkender is echter het audiospoor. In de intieme scènes komen de kristalheldere dialogen prima tot hun recht, terwijl de auditieve waanzin van New York slim wordt gebruikt om de achterste kanalen aan het werk te zetten tijdens de exterieurscènes.

EXTRA'S
De enige extra op de schijf is de featurette Looking for Oskar (7 min.) die summier ingaat op zowel het castingproces van Thomas Horn als op de karakterontwikkeling van het personage.

CONCLUSIE
Extremely Loud & Incredibly Close schippert voortdurend tussen uitersten: drama en humor, respect en vernieuwing, echtheid en ongeloofwaardigheid. Die schizofrenie wreekt zich in de vorm van een zeemzoete ontknoping die te fel tegen een sprookje aanleunt, al het goede werk van regisseur Daldry en acteur Horn ten spijt. Beeld en geluid zijn kwalitiatief hoogstaand op de dvd, maar de bonussectie bevat slechts één extra.