Met De Leuvense Scene voegt Fonk VZW/Dalton Distribution een unieke documentaire over het Vlaamse muzieklandschap in de jaren 70 en 80 aan z’n catalogus toe. Het gaat om een fenomeen dat tegenwoordig nog alleen bekend is bij de participanten en hun fans van toen, maar het is van wezenlijk belang geweest voor de Vlaamse muziekindustrie en dus dekt de ondertitel De Pioniersjaren van de Vaderlandse Pop en Rock helemaal de lading, want wat er toen in de universiteitsstad aan de hand was, is uniek in Vlaanderen en België, waarbij overigens het fundament werd gelegd voor de rijke muziekscène die we vandaag kennen.
Op de cover van de dvd staat een foto die in het voorjaar van 1973 is gemaakt op de Oude markt van Leuven. Wie goed kijkt herkent wellicht Raymond van het Groenewoud en Big Bill, misschien zelfs Jean-Marie Aerts (tegenwoordig zonder haar en snor), Kris De Bruyne en Paul Van Bruystegem (tegenwoordig bassist van Triggerfinger). De rest van het gezelschap is net zoals wij ouder, dikker en kaler geworden - niet noodzakelijk allemaal tegelijk - en dus nauwelijks herkenbaar, maar het gaat stuk voor stuk om kerels die aan de wieg stonden van de Nederlandstalige en Engelse rockmuziek in Vlaanderen.
Dat het fenomeen zich in Leuven manifesteerde heeft te maken met twee belangrijke factoren: de uitstekend werkende Studentenraad van de KULeuven die sinds de tweede helft van de jaren zestig Angelsaksische rockgroepen naar de stad haalde, en de Oude Markt – de langste toog van Vlaanderen! – waar studenten en buitenlandse musici elkaar ontmoetten en waar de nieuwste lp’s uit Londen het plaatselijke talent informeerden over de experimenten aan de andere kant van de Noordzee. Rockbands zoals Pink Floyd, Wishbone Ash, Yes en The Cure kon je er in de zalen van de universiteit voor minder dan 100 frank aan het werk zien, terwijl Leuvense bandjes in de cafés (o.a. Den Delper, De Slof) aan hun trekken kwamen. Wat er in het begin van de jaren 70 gebeurde was uniek en dus streken er muziekliefhebbers uit de rest van Vlaanderen neer zoals Jean-Marie Aerts en Raymond van het Groenewoud, en omdat er van de tegenwoordige diversificatie toen nog geen sprake was, kwamen alle mogelijke genres aan bod: Engelse en Nederlandstalige rock en pop, maar ook folk (onder invloed van The Dubliners) en jazz.
De Leuvense Scene zou je naar de huidige stand van zaken een underground-circuit kunnen noemen, want in de pers en op de radio was er nauwelijks aandacht voor wat er daar gebeurde. Heeft er wellicht ook mee te maken dat er te weinig werd opgenomen en op lp of single uitgebracht; het ging niet om professionele, maar om politiek en cultureel gemotiveerde studenten die met elkaar muziek maakten: de groepjes vielen na korte tijd uit elkaar of men trad op met wie beschikbaar was en het juiste instrument kon bespelen, vaak met een minimale voorbereiding, want van intensief repeteren was er zelden echt sprake. Met de komst van Jean-Marie Aerts zou dat veranderen. Hij was niet alleen een uitstekend gitarist, hij bleek ook een goed organisator te zijn en over een uitstekend oor te beschikken. Het is niet overdreven om te beweren dat hij mede aan de basis lag van het succes van Big Bill (Armand Hombroeckx) die met een mengeling van blues en rock (Ene Me Hesp, Stoase Blues) een ruimere bekendheid kreeg, terwijl hij ook betrokken was bij het debuutalbum van Raymond van het Groenewoud, die met Maria, Maria, Ik hou van Jou de eerste Nederlandstalige rockhit scoorde. Aerts zou later TC Matic ontdekken en de band samen met Arno Hintjens naar Europees niveau tillen.
Maar in De Leuvense Scene was ook plaats voor ander talent: Rick Tubbax (& The Taxi’s) scoorde een hit met Bojangle Plays Tonight, Brusselaar en grafisch kunstenaar Walter Verdin zou in 1982 op het podium van het Eurosongfestival in München staan met Pas de Deux en het door half Vlaanderen verguisde Rendez-Vous (waarmee Studio Brussel op 1 april 1983 van wal stak), Luk Vankessel (Luk Guillaume) zat met Jean-Marie Aerts en Stoy Stoffelen in de rockband Split en scoorde nadien als soloartiest een hit met Mia.
Tegen het einde van de jaren 70 zette de professionalisering zich in en was er sprake van een aflossing van de wacht. In Leuven schrok Paul Van Bruystegem zich een aap toen hij The Neon Judgement voor het eerste aan het werk zag. Gitaren waren plots uit en de elektronica was the next big thing. ‘t Stuc (tegenwoordig gewoon STUK) organiseerde vanaf 1977 de activiteiten aan de Leuvense universiteit en in Werchter had Herman Schueremans – aanvankelijk de organisator van kleinschalige optredens in Leuven en Herent - in 1975 een voorzichtige start gemaakt met een openluchtconcert dat zou uitgroeien tot wereldformaat. En met de komst van Studio Brussel in 1983 kreeg de Vlaamse muziekindustrie de wind in de zeilen waardoor de pioniers uit De Leuvense Scene konden doorgroeien tot producers en managers (o.a. Jean-Marie Aerts, Paul Evrard) en topmuzikanten (Raymond van het Groenewoud, Paul Van Bruystegem).
De documentaire is geregisseerd door Johan Van Schaeren (Docville en Kortfilmfestival Leuven) en van commentaar voorzien door Jan Delvaux (Belpopshows). Hij grasduint in het zwart-witfilmmateriaal uit de jaren 70, praat met muzikanten uit De Leuvense Scene over de sfeer en de creatieve vloedgolf die de universiteitsstad overspoelde, maar hij toont ook hoe het evolueerde en welke impact De Leuvense Scene heeft gehad op de latere ontwikkelingen in de Vlaamse muziekindustrie. De documentaire is uitermate informatief en tegelijk ook grappig, want de Leuvenaren die hij voor z’n microfoon haalt doorspekken hun Schoon Vlaams regelmatig met vettige plaatselijke accenten en uitdrukkingen: Leuven zoals het was en nooit meer zou zijn…
