SERIE
De mythe rond de tv-reeks Seinfeld heeft in de loop der jaren de allure van een ware cult-sekte aangenomen. Fans kunnen probleemloos hele flarden dialoog citeren, frases en woorden uit de reeks hebben hun weg gevonden in het standaard-Engels van de Verenigde Staten, en de sitcom werd recent nog verkozen tot beste Amerikaanse serie aller tijden. Toch is Seinfeld in de rest van de wereld nooit écht aangeslagen bij een groot publiek, wellicht een gevolg van de oer-Amerikaanse humor die in de reeks gebezigd wordt. Wat weinigen echter weten, is dat Seinfeld zelfs in de USA een erg trage start kende en bijna het dozijn afleveringen niet haalde. Het keerpunt kwam in het derde seizoen, en de rest, zoals men zegt, is geschiedenis.

De nihilistische doch herkenbare lotgevallen van stand-up komiek Jerry Seinfeld, zijn ex-liefje Elaine Benes (Julia Louis-Dreyfus), beste vriend George Costanza (Jason Alexander) en buurman Cosmo Kramer (Michael Richards) konden in de eerste twee, onvolledige seizoenen al een glimlach op het gelaat van de kijker toveren, maar pas vanaf aflevering 4 van seizoen 3, The Library, vond de reeks een eigen, unieke identiteit. Deze episode buitte voor het eerst de krachten van ieder van de vier protagonisten uit en legde de vernieuwende humor in een definitieve plooi. Seinfield werd een sitcom die over niets ging, met eindeloze, grappige one-liners en steeds een vinger op de pols van Amerika in de jaren negentig.

Ook episodes als The Pen, The Tape, The Boyfriend en The Parking Space zijn testament van de groeiende maturiteit van de serie. Kleine incidenten worden tot epische proporties opgeblazen zonder herkenbaarheid en humor uit het oog te verliezen. Toch blijven dit episodes die nog stevig geworteld zitten in de aloude conventies van het sitcom-genre. In The Parking Garage, The Subway en The Limo daarentegen trachten de makers iets nieuws uit de grond te stampen. Door de ruimte en/of de tijd te beperken, creëren ze fertiele gronden voor komedie, die ze, het moet gezegd, nog niet ten volle benutten.

Die woorden vatten wellicht dit derde seizoen van Seinfeld goed samen: ‘nog niet’. Hoewel er vele memorabele momenten terug zijn te vinden in deze 22 episodes, ontbreekt het de serie nog aan coherentie. Goede afleveringen worden afgewisseld met erg middelmatige, waardoor de overkoepelende kwaliteit minder overtuigend uit de achtergrond treedt. De acteurs trekken zich echter steeds beter uit de slag, vooral dan Jason Alexander als ‘lovable loser’ George Costanza. Maar het is spijtig dat nog te veel episodes uit dit seizoen eindigen in schreeuwerige chaos. Ook beginnen de afleveringen al de eerste tekenen van achterhaaldheid te vertonen. Seinfeld was meer dan welke recente komische reeks ook een kind van zijn tijd en het valt nog af te wachten of de nochtans goed uitgewerkte humor ook binnen enkele decennia nog overeind zal staan.

Om met een positieve noot af te sluiten: het derde seizoen van Seinfeld mag dan al een aantal minpunten hebben op creatief vlak, de pluspunten overheersen nog steeds. Deze sitcom blijft een van de invloedrijkste en meest geïmiteerde aller tijden. Minder constant grappig als bijvoorbeeld Frasier, maar wél innovatiever. En in de 22 episodes die op deze dvd van Columbia Tristar staan, worden voor het eerst de kiemen gezaaid voor betere, grappigere afleveringen in de seizoenen die nog zouden komen. Want met Seinfeld was het een beetje als met goede wijn. Met ieder passerend seizoen werd hij beter.

EPISODES
Disc 1: The Note, The Truth, The Dog, The Library, The Pen.
In deze collectie afleveringen zijn vooral de laatste twee episodes klassiekers. The Library verandert van een goede in een zéér goede aflevering dankzij een briljante gastrol van P.T. Anderson favoriet Philip Baker Hall. Als snelpratende ‘film noir’-eske boekendetective steelt hij iedere scène waarin hij voorkomt. The Pen is dan weer de episode die Seinfeld in de Verenigde Staten voor het eerst écht op de kaart plaatste.

Disc 2: The Parking Garage, The Café, The Tape, The Nose Job, The Alternate Side.
Dit is wellicht de meest uitgebalanceerde disc van seizoen 3. Iedere aflevering haalt een hoog niveau, hoewel The Parking Garage ondanks zijn vernieuwend karakter te veel in repetitieve rondjes blijft draaien. Als er dan toch één episode van deze vijf als beste uit de doos moet komen, laat het dan The Tape zijn, want daarbij rolde ik bij momenten over de grond van het lachen.

Disc 3: The Red Dot, The Suicide, The Subway, The Pez Dispenser, The Boyfriend (deel 1 & 2).
Op deze dvd vinden we de slechtste episode uit seizoen 3 terug: The Red Dot, een aflevering die te krampachtig probeert grappig en coherent te zijn en uiteindelijk zijn doel hopeloos voorbijschiet. The Subway rukt dan weer de leden van de cast uit elkaar en plaatst hen in vier aparte metrostellen. Het klinkt als een slecht idee, maar werkt wonderbaarlijk goed.

Disc 4: Fix-Up, The Limo, The Good Samaritan, The Letter, The Parking Space, The Keys.
Opnieuw een disc waarbij geen enkele aflevering uit de toon valt, in positieve noch negatieve zin. The Parking Space bevat wellicht de beste acteursprestaties van het volledige seizoen, maar vervalt helaas in de schreeuwerigheid die serie 3 te veel kenmerkt. En The Limo, een aflevering met verrassende thema’s en personages, maakt, ondanks een premisse die zo ongeloofwaardig is als sneeuw bij 100 graden, een verfrissende indruk.

BEELD EN GELUID
Voor de release op dvd werd iedere aflevering van Seinfeld geremasterd in high definition voor de beste beeld- en geluidskwaliteit. Is het resultaat ook navenant? Ja en nee. Het beeld, in origineel 4:3 formaat, ziet er waarschijnlijk zo goed uit als het ooit is geweest, maar kan nooit ontsnappen aan haar origine als tv-reeks. Zwartniveaus durven dus al eens minder diepte hebben, kleuren zijn bij momenten onderhevig aan saturatieproblemen en ook de scherpte laat wel eens te wensen over. Bovendien varieert de kwaliteit van het beeld soms bruusk van episode tot episode. Toch kan je zeggen dat de algemene beeldkwaliteit voor een tv-komedie van meer dan behoorlijk kaliber is. Over het geluid kan ik dan weer kort zijn: het is adequaat, met heldere dialogen en zonder veel diepgang. Enige minpunt is dat de audio-sporen van het lachende publiek op gezette tijden te prominent naar de voorgrond lijken te komen.

EXTRA’S
De fans hebben jaren moeten wachten op het verschijnen van Seinfeld op dvd, maar al hun geduld wordt overvloedig beloond door de mensen van Columbia Tristar. Deze 4-disc-collectie bevat immers een van de meest impressionante bonussecties die ik ooit voor een tv-serie heb gezien. Alles samen zijn er meer dan 12 uur extra’s terug te vinden op seizoen 3, waarop een ware schatkist aan achtergrondinformatie terug te vinden is.

Disc 1 t/m 4

Yada Yada Yada
Op 8 van de 22 episodes vinden we audiocommentaren terug, van een wijde variëteit aan medewerkers. Vreemd genoeg zijn de tracks waarin Seinfeld-scheppers Larry David en Jerry Seinfeld het roer in handen nemen het minst informatief of grappig. Voor harde feiten en achtergronden kan je beter terecht bij scenarist Larry Charles, terwijl van de audiosporen waarin acteurs Louis-Dreyfus, Alexander en Richards opduiken het eerlijkste enthousiasme uitgaat.

Inside Looks
Via interviews met belangrijke leden van cast en crew krijgt bijna elke aflevering een korte achtergrondstudie. Zo blijken dikwijls waar gebeurde feiten aan de basis te liggen van de episode-plots. Deze korte documentaires variëren in lengte van 1 tot 6 minuten en laten geen aspect van de productie onberoerd. Hoogst informatief!

Notes About Nothing
Alsof de audiocommentaren en de mini-docu’s nog niet genoeg waren, bevat iedere aflevering een triviatrack, die om de paar seconden nieuwe informatie spuit over de serie. De gegevens in kwestie zijn zonder uitzondering fascinerend en bezitten een hoge graad van consistentie. Zo verschijnt er, telkens wanneer buurman Kramer ongevraagd Seinfeld appartement betreedt, een teller in beeld, die het aantal intredes nauwgezet registreert. Seizoen 3 klokt af op 79.

In the Vault
Ondanks de strakke productiewijze van Amerikaanse sitcoms, blijven er blijkbaar toch nog verwijderde scènes achter op de montagevloer. De scènes zijn dikwijls alternatieve versies van fragmenten uit de serie, of sequenties die onnodige informatie herhalen en dus het tempo een kaakslag toebrengen. Geen enkele van de fragmenten die in dit segment getoond worden, is echter hilarisch genoeg om een herintroductie in de afleveringen te rechtvaardigen.

Disc 3

Seinfeld Introductions
Jerry Seinfeld geeft een korte inleiding bij de dubbele aflevering The Boyfriend. Dit is een vrij overbodige extra, die niets wezenlijks bijdraagt aan het totaalpakket.

Disc 4

Kramer vs. Kramer (22’30”)
Een behoorlijk uitgebreide featurette geeft nadere uitlag bij de origine en de interpretatie van het personage Cosmo Kramer. Uiteraard krijgt vooral acteur Michael Richards zijn zegje, maar zowat iedereen van cast en crew draagt zijn steentje bij. Hoogtepunt is een ontmoeting met de échte Kramer. De man was een buur van Seinfeld-bedenker Larry David en het is niet moeilijk te zien waar deze laatste de mosterd haalde, en waarom.

Not That There’s Anything Wrong With That (15’)
Zoals bij iedere sitcom krijgen ook de acteurs van Seinfeld wel eens de slappe lach. In dit vermakelijke kwartiertje krijgen we dan ook vooral lachsalvo’s van de 4 protagonisten te verduren. Bovenal is het Julia Louis-Dreyfus die haar gedenkwaardige lach zelden op stal kan laten. Een leuke bonus, deze featurette, maar misschien een tikkeltje te lang.

Master of his Domein (10’)
Verwonderlijk toch, hoe je de ster van een show kan zijn en toch elk bonusmateriaal waar jij mee verbonden bent steeds weer de zwakste schakel blijkt te zijn. Als Jerry Seinfeld al niet overtuigde in zijn audiocommentaar of zijn introducties op disc 3, doet hij dat zeker niet in een compilatie van stand-up routines die nooit werden gebruikt in de show. Grappige vondsten zijn ver te zoeken en je gaat je afvragen of 99 procent van de komische genialiteit van Seinfeld niet uit het brein van Larry David ontsproot i.p.v. uit het titulaire karakter.

Sponsored by Vandelay Industries (2’)
Een zestal korte promotionele filmpjes voor netwerk NBC, die uitblinken in enerzijds saaiheid en anderzijds overbodigheid. Twee thema’s worden eigenlijk belicht: de verhuis van de sitcom naar een andere tijdsperiode in het programmaschema en de aanwezigheid van een belangrijke guest star in een aflevering. Een beetje een overbodige extra, dit.

Foto Gallerij (4’)
Begeleid door het muzikale thema van de serie passeren tientallen promotionele foto’s en setopnames de revue. Qua volledigheid kan dit bonusmateriaal alvast tellen.

Ter afronding van dit uitgebreide bonus-hoofdstuk, wil ik de makers van de dvd nog drie welverdiende pluimen bezorgen. Ten eerste omdat op zowet elk element van de disc een ‘play all’-optie aanwezig is. Ten tweede voor de consequente aanwezigheid van een Nederlandse vertaling voor elke bonussectie. En ten derde voor de verzorgde, geanimeerde menu’s, die op elk van de 4 dvd’s een andere locatie bezoeken, nl. Jerry’s appartement, het vaak bezochte restaurant, de New Yorkse metro en een ondergrondse parking. Vanuit de grond van mijn hart: châpeau! Slechts één ideetje voor komende edities: gooi er nog een aantal scenario’s van episodes bij en je hebt de perfecte dvd-collectie.

CONCLUSIE
Seinfeld’s derde seizoen mag dan nog niet de hoogtes scheren die volgende jaargangen zouden kenmerken, toch zitten er genoeg grappige episodes tussen om meermaals in schaterlachen uit te barsten. Het heeft lang geduurd eer de serie op dvd verscheen, maar dat geeft niet als je ziet hoe verzorgd de presentatie is. Beeld en geluid zijn niet uitmuntend, maar beter dan we deze sitcom ooit hebben gezien, terwijl het bonusmateriaal zo talrijk is dat je meerdere dagen, of weken zelfs, nodig hebt om alles te bekijken en beluisteren. Laat ik kort zijn: Seinfeld mag dan wel een serie over niets zijn, dit derde seizoen op dvd bevat werkelijk alles wat het hartje van een sitcom-liefhebber verlangt.