De vzw Leuven Kort is nu al meer dan tien jaar de belangrijkste speler op de lokale kortfilmmarkt. Wat begon als een bescheiden festivalletje waar korte films van aanstormend Vlaams talent de kans kreeg een bioscooppubliek te bekoren, groeide in de loop der jaren uit tot dé pleitbezorger van de betere short. In tijden waarin langspelers louter nog voorafgegaan worden door trailers en reclamespots is Leuven Kort dan ook een bemoedigend steuntje in de rug voor de vele pas afgestudeerde filmstudenten en Vlaamse topregisseurs in spe. Sinds haar tiende verjaardag heeft de vzw bovendien haar werkterrein uitgebreid. Via de distributie van dvd’s met de beste Vlaamse en internationale kortfilms van het voorbije jaar hoopt men een nog groter publiek aan te spreken voor deze te weinig gewaardeerde kunstvorm.

Selected Shorts 3 bundelt een dozijn geloofde en gelauwerde werkjes van Vlaamse cineasten. De collectie bevat filmpjes uit 2005 van zowel door het Vlaams Audiovisueel Fonds gesubsidieerde projecten als afstudeerwerken van de Vlaamse filmscholen. Zoals te verwachten valt in dit soort collecties komt een wijde variatie aan thema’s en stijlen aan bod en schommelt zowel de artistieke als de technische kwaliteit tussen uitstekend en pover. Een aantal constanten springt echter in het oog. Zo is de nieuwste generatie filmers van ons land op visueel vlak aan een grondige inhaalbeweging begonnen. De korte films ogen niet als het werk van goedbedoelende amateurs, maar als vakkundige producties van bekwame cineasten. Ook de technische afwerking, zelfs van de eindwerken van de filmscholen, is verrassend goed. Een minder positieve vaststelling is dan weer dat de scenario’s zich vaak tevreden stellen met een goed idee, in plaats van dit idee uit te diepen tot een volwaardig kortverhaal. En ook het gebrek aan originaliteit en een bijwijlen overdaad aan moralisme kruipt als een sluimerend gif tussen de frames door.

Niettemin biedt Selected Shorts 3 een prima staalkaart van wat er beweegt in het huidige filmlandschap in Vlaanderen. The One Thing To Do en Forever getuigen van de grotere professionalisering van het métier, terwijl in Ureca en Meander de kiemen gezaaid worden van beloftevolle auteurscarrières. Ook tonen de twee animatiefilms in de collectie aan dat het Belgische tekentalent zich nog steeds met de besten ter wereld kan meten. Wie bijgevolg nu al wil weten welke regisseurs binnen tien jaar hot zullen zijn in Belgenland, en wie not, moet Selected Shorts 3 beslist in huis halen.



KORTFILMS
Love's Lost And Happiness
Regie: Lieven Van Droogenbroeck
Verteld vanuit het camerastandpunt van zijn neef, toont deze film hoe een man in een midlifecrisis alle oude lieven uit zijn leven gaat opzoeken. In chronologische volgorde. Het basisgegeven is niet slecht, maar Van Droogenbroeck weet nooit of hij nu een tragische dan wel humoristische wending aan het verhaal moet geven. Bovendien vervalt hij in torenhoge en voorspelbare clichés bij belangrijke plotwendingen en had hij de prent best met enkele minuten kunnen inkorten. Niettemin is Love’s Lost and Happiness aangenaam om volgen, zonder evenwel te excelleren. Winnaar van de prijs van de jury op Leuven Kort 2005.

The Sunflyers
Regie: Tim Mielants
Als cadeau voor zijn vijftigste huwelijksverjaardag mag een bejaarde man voor de laatste keer aan een competitie stuntvliegen voor modelvliegtuigen meedoen. Een enerverende opening wordt gevolgd door tien minuten schreeuwerige kitsch, acteurs die elkaar in non-talent de loef afsteken en afgrijselijke dialogen. Bovendien is er nauwelijks sprake van een spanningsopbouw, waardoor je als kijker in het ijle blijft zweven. Er zijn ongetwijfeld mensen die dit fan-tas-tisch vinden – getuige de publieksprijs op festival Het Grote Ongeduld – maar ik vind dit zelfs geen guilty pleasure. Deze short is gewoon banaal, irritant en rotslecht.

De Laatste Zomer
Regie: Joost Wynant
Vier tieners krijgen tijdens een hete zomer het gezelschap van een nieuw buurmeisje. Al snel laten ze hun hormonen de vrije loop. Wat coming-of-age verhalen betreft, heeft Joost Wynant duidelijk niet de moeite gedaan een originele invalshoek te verzinnen. Ook bezondigt hij zich aan nogal wat clichés en is de afloop behoorlijk voorspelbaar. Maar op de een of andere manier schetst hij toch een herkenbaar – zij het geïdealiseerd – portret van puberale jongeren. Met de sfeer zit het dus wel snor, en de naïeve moraal draagt nog eens extra bij tot de charme van De Laatste Zomer. Winnaar van de Canvasprijs op Het Grote Ongeduld.


Regie: Jeroen Dumoulein
Wanneer opa intrekt in huis, is zijn jonge kleinzoon meteen zijn mooie slaapkamer kwijt. Maar de jongen is vastbesloten het verblijf van zijn opa zo kort mogelijk te maken. Wat had kunnen uitgroeien tot een heerlijk venijnige zwarte komedie wordt in de handen van de cineast een knappe oefening in mooifilmerij die de kijker helaas op zijn honger laat zitten. Jeroen Dumoulein en zijn scenarist verliezen immers de zwartgallige essentie van het verhaal uit het oog en filmen de karakters met te veel sérieux. De keuze voor een absoluut minimum aan dialoog is overigens ook niet geslaagd. Een lichtere toon, een minder monotoon tempo en meer ruimte voor emotie waren hier op hun plaats geweest, evenals een onvoorspelbaarder en origineler einde.

Ureca
Regie: Kenneth Taylor
Een man met chronische blaasproblemen vertelt tijdens een jobinterview over zijn bizarre levensloop. Meer vertellen over deze kortfilm – die met een lengte van vier minuten het genre alle eer aan doet – zou zonde zijn, want de regisseur weet keer op keer te verrassen met originele vondsten en onverwachte wendingen. De prent is ongewoon van stijl, snedig gemonteerd en vooral behoorlijk grappig. Daarenboven creëert Kenneth Taylor op vier minuten meer sympathie voor zijn hoofdfiguur dan andere regisseurs op deze dvd in een half uur. Wie houdt van de bizarre, gedesatureerde reclamespotjes van een gekende gsm-operator en een openbare klassieke radiozender zal vast ook deze shot kunnen appreciëren. Ureca werd op het Filmfestival van Gent 2005 bekroond als beste Vlaamse studentenfilm van het jaar.

The One Thing To Do
Regie: Michaël R. Roskam
Twee mannen zitten op een terrasje in Corsica. Ze zijn op het eiland om een geheimzinnige crimineel op te speuren. Dan biedt een oudere man hen een glaasje pastis aan. De jarenlange expertise van Roskam in commercials is evident in The One Thing To Do. De kortfilm oogt hyperprofessioneel en is vakkundig in beeld gebracht. Helaas wordt tussen de mooie shots door vergeten een interessant verhaal te vertellen. Het scenario is niet meer dan een uitgemolken eenakter uit het theater, het tempo stokt voortdurend en in zijn drang naar moderne hipheid verwart de cineast ambitie met pretentie. Een ware cinefiel laat zich niet vangen door deze 100 procent stijl met geen greintje inhoud. Toch won de film de prijs van het publiek op Leuven Kort 2005.



Alice, Ou La Vie En Noir Et Blanc
Regie: Sophie Schoukens
Alice is een jong meisje dat ervan overtuigd is dat ze te dik is. Daarom hongert ze zichzelf uit, tot wanhoop van haar ouders en leraars. De cineaste probeert het probleem van tieneranorexia in deze prent aan te kaarten en je krijgt het gevoel dat ze er een persoonlijke betrokkenheid bij heeft. Maar daar zit ook het probleem. Ze hamert de zware moraal er genadeloos in, stapelt de clichés op en blijft verbazend op de vlakte over oorzaken of consequenties. De keuze voor ongeïnspireerd zwart-wit geeft het geheel een blasé artyfarty kantje en enkele bizarre loopsequenties slaan als een tang op een varken. Te mijden als de pest dit onding.

Het Einde Van De Rit
Regie: Hans van Nuffel
Graag zou ik in het kort vertellen waar Het Einde Van De Rit over gaat, maar ik kan het niet. Levensbeëindiging heeft er iets mee te maken, en eeuwige liefde, maar de samenhang daartussen is nooit duidelijk. Van Nuffel lijkt immers meer geïnteresseerd in sfeer dan in plot, en meer dan twintig doodsaaie minuten lang toont hij wat voor een bijdetijdse jongen hij wel niet is met zijn soundtrack van Vlaamse 'it'-groepen en naar esoterische kwaliteit hengelende geblauwfilterde beelden. Bovendien slaapwandelen de acteurs door hun rollen. Wat het Vlaams Audiovisueel Fonds bezielde om de regisseur een wildcard te geven voor een volgend project is onduidelijk, hoewel ik mijn geld op tijdelijke verstandsverbijstering zet. Samenvattend: dagenlang kijken naar drogende verf is intrigerender dan deze kortfilm volledig uitzitten.

Forever
Regie: Jonas Govaerts
Om te bewijzen dat hij niet bang is van risico's stapt een saaie reclamejongen een Chinese tattooshop in. Maar al snel begint de tatoeage een eigen leven te leiden. Voor een debuutfilm oogt dit project bijzonder professioneel, met een knappe belichting, prima regie, goede soundtrack en interessante plot (ontleend aan een bloederige comic). De regisseur vertelt zijn verhaal met een duidelijk doel voor ogen en loodst je probleemloos doorheen zijn wereld. Geregeld vergaloppeert hij zich in mooifilmerij, het tempo ligt te hoog (lees: te veel plotelementen in te korte tijd en dus te weinig empathie voor de personages) en de ontknoping wordt veel te gehaast afgehaspeld. Maar Govaerts creëert ook een leuk Big Trouble In Little China-sfeertje en is vooral niet bang om zijn ambitie op positieve wijze op het scherm te kwakken. Winnaar van de Plateauprijs voor beste Belgische kortfilm van 2005.

Meander
Regie: Joke Liberge
Vijf tieners – drie jongens, twee meisje – trekken er op een zomerse dag op uit. Ze zonnen aan de kant van een rivier, duiken in het water, eten een pakje friet. Meer gebeurt er niet in Meander, een woordeloze film vol jeugdnostalgie. Doorgaans heb ik een hekel aan dit soort prenten, maar Joke Liberge wist me op een of andere manier te raken met haar nihilistisch zomerportret. Ze vertelt niet echt iets, maar observeert gedragingen, een beetje zoals de films van Sofia Coppola. Meest blijft de seksuele spanning tussen de jongens en de meisjes bij, hoewel de cineaste daar nooit expliciet op ingaat. De vraag blijft alleen of Liberge deze overdaad aan minimalistische sfeer ook in haar volgende (langspeel-)projecten zal kunnen uitspelen tot een troef. Meander won de kortfilmcompetitie in Gent vorig jaar en kaapte in Rotterdam de begeerde UIP-prijs weg.

On A Lead
Regie: Sandy Claes
Een hond dartelt langs een muur door, waar hij het aan de stok krijgt met een graffitimannetje. Deze nauwelijks drie minuten durende animatiefilm bevat een aantal leuke grappen, oogt charmant en ontspoelt zich aan een aangenaam tempo. De keuze om de hond in digitale animatie te tekenen en het graffitimannetje in traditionele animatie is bovendien perfect verdedigbaar. Toch overtuigt On A Lead niet volledig. Het verhaal is misschien iets té simpel, bevat te weinig verrassing, en Sandy Claes kleurt mooi binnen de lijntjes i.p.v. her en der een risico te nemen. Daardoor zijn zelfs drie luttele minuten een minuutje te lang om het basisgegeven volledig tot zijn recht te doen komen. Aangenaam vertier dus, maar meteen weer vergeten. Het filmpje won de publieksprijs voor korte animatiefilms op Leuven Kort 2005.

Angst
Regie: Emiel Penders
Een jongen en zijn hond zijn de speelbal van een winderige storm. Zo kort en krachtig is de premisse van Angst, dat feitelijk niet één kortfilm is, maar meerdere animatiefilmpjes met dezelfde personages en een overkoepelend thema. Penders blinkt uit in komische timing in het eerste deel van de prent, met een stel uitstekende visuele grappen. In het tweede deel durft hij vervolgens dieper in te gaan op het thema, zonder in prekerigheid te vervallen, wat voor een verrassende ontroering zorgt. Het design van Angst is eenvoudig, maar doeltreffend. Vooral de keuze voor zwart-wit blijkt een meesterzet voor het slagen van de bijwijlen Burtoneske sfeer. De enige smet op het filmpje is een overbodige laatste scène. Geef die jongen een groter budget en laat hem een lange animatiefilm maken, zou ik zeggen.



BEELD EN GELUID
Niet elke short in deze collectie oogt even goed op dvd. De studentenfilms zien er logischerwijze het minst goed uit, met een sporadisch gebrek aan scherpte, kleine saturatieproblemen met de kleurenweergave en af en toe een printbeschadiging. De door het VAF gesubsidieerde producties ogen dan weer uitstekend, met nauwelijks noemenswaardige beeldproblemen. Aspectratio’s variëren tussen 1.33:1 en 2.40:1. Sommige shorts zijn anamorfisch, andere niet. Een even kwalitatief variabel verhaaltje is van toepassing op de soundtracks. Enkel The One Thing To Do krijgt een 5.1-mix, de overige kortfilms moeten het met een stereospoor doen. Het soms grote verschil in geluidssterkte van filmpje tot filmpje zal je wel regelmatig naar de afstandsbediening van je boxen doen grijpen.

EXTRA'S
De dvd bevat enkel een korte digitale Infofiche per film, waarop de korte inhoud, cast & crew, en de gewonnen prijzen vermeld worden.

CONCLUSIE
Selected Shorts 3 bundelt twaalf van de beste Vlaamse kortfilms van het voorbije jaar. De ene short is al beter dan de andere, maar het is altijd fijn te zien welke jonge cineasten op het punt staan om door te breken – en welke niet. Beeld en geluid zijn kwaliteitsafhankelijk van film tot film, maar de transfers zijn doorgaans behoorlijk goed. De enige extra's zijn korte infofiches.