High Plains Drifter maakt deel uit van de Clint Eastwood Collection, een boxset die zes films van de acteur bundelt. De overige films in de collectie zijn:  Play Misty For Me, Joe Kidd, The Eiger Sanction, Coogan's Bluff en Two Mules For Sister Sara.

FILM
Dat Clint Eastwood met Play Misty For Me geen western uitkoos voor zijn regiedebuut zal velen verbazen. Maar bloed kruipt waar het niet gaan kan en dus is de tweede prent van de cineast een terugkeer naar het genre dat hem groot maakte. High Plains Drifter is echter geen doordeweekse western. Eastwood recyclet weliswaar zijn Man Zonder Naam - hier heet hij The Stranger - en enkele over the top karikaturen uit de spaghettiwestern, hij voegt ook een flinke dosis bizarrerie en politieke incorrectheid aan High Plains Drifter toe. Het resultaat is een prent die je bezwaarlijk goed kan noemen, maar die geregeld zo entertainend en fascinerend is dat het weinig moeite kost om ruim anderhalf uur aan de buis gekluisterd te zitten. Eastwood heeft zich waarschijnlijk rot geamuseerd op de set en dat straalt over op het finale product.

Zoals dat gaat in westerns start de plot wanneer een vreemdeling een slaperig stadje binnenrijdt. Nog voor The Stranger zich kan laten scheren en in een warm bad kan kruipen heeft zijn revolver drie slachtoffers gemaakt. Angst doet meteen de ronde in Lago, maar de vreemdeling zou ook wel eens een antwoord op hun problemen kunnen zijn. Binnen 24 uur worden immers 3 bandieten vrijgelaten die gezworen hebben na hun gevangenisstraf het stadje tot as te herleiden. Met de belofte van een blanco cheque - en dito handelswijze - wordt The Stranger overtuigd de inwoners van Lago te trainen en hen voor te bereiden op de komst van het trio. De vreemdeling gedraagt zich echter als een despoot die er plezier in schept sheriff en burgemeester te vernederen en enkel de plaatselijke dwerg - jawel, u leest het goed - in vertrouwen te nemen. Onder de bevolking rijst onvrede over de aanpak: meer dan één inwoner is bereid The Stranger een mes in de rug te planten.

Op zich geen wereldschokkende plot voor een western, maar de stijl van het script en de regie van Eastwood maken High Plains Drifter uniek. Het scenario hengelt immers nadrukkelijk naar de mogelijkheid dat The Stranger een geestachtige reïncarnatie is van de vorige sheriff van Lago, die door de drie bandieten met de zweep dood werd geslagen, terwijl de bevolking toekeek zonder in te grijpen. Of The Stranger inderdaad de wrekende sheriff is, blijft grotendeels in het midden, hoewel het slot nadrukkelijk een standpunt inneemt. Deze onwereldse invalshoek komt High Plains Drifter veelal ten goede omdat je als kijker weet dat je je nu aan alles mag verwachten. Eastwood zet de bevreemding nog extra in de kijker door de ganse film op te nemen op locatie (ook de interieurs) die lijkt op wat we gewoon zijn uit westerns maar toch met een geheel eigen kwaliteit, vergelijkbaar met wat Robert Altman (nog succesvoller) deed in McCabe and Mrs. Miller.

Bovenstaande verleent High Plains Drifter nog een charmante, off-beatstatus, maar dat wordt deels tenietgedaan door exploiterende neigingen van Eastwood. Dat hij zijn eigen seksistische zelf is - vrouwen vallen als bosjes voor hem hoewel hij zich in woorden en daden laatdunkend uitlaat over hen - en het gebruik van een 'verticaal onderontwikkelde mens' als comic relief zien we nog door de vingers. De wijze waarop verkrachting als de normaalste zaak ter wereld wordt afgedaan, is echter laakbaar: Eastwood en scenarist Ernest Tidyman presteren het zelfs de vrouw voor te stellen als iemand die maar al te graag verkracht wordt. Ook de acteerprestaties scoren op hun best middelmatig. Eastwood gaat verder in het verlengde van zijn Man Zonder Naam (zij het dat hij iets spraakzamer is), de rest van de cast laat absoluut geen blijvende indruk na.

Beoordelen of High Plains Drifter een aan te bevelen film is, is bijgevolg geen gemakkelijke zaak. Enerzijds bevat de film genoeg originele momenten om te overtuigen als een prent die enkel in de creatief sterke jaren zeventig gemaakt kon worden, anderzijds grenzen de personages zodanig aan het karikaturale dat de satire nooit ver weg is. Ook de misogynie van de film zal voor velen een struikelblok zijn. Feit blijft echter dat Clint Eastwood met High Plains Drifter bewees dat het kritische succes van Play Misty for Me geen toevalstreffer was. Als regisseur zie je hem op het scherm groeien qua zelfzekerheid, zonder veel flair, maar met genoeg kunde om de kijker anderhalf uur lang mild te amuseren.

BEELD EN GELUID
Aangezien de film niet meer is dan een heruitgave van een disk uit het begin van het millennium, hinkt de beeldkwaliteit behoorlijk achterop t.o.v. de huidige visuele standaard op dvd. Het contrast is bijvoorbeeld problematisch, wat zeker in de climactische nachtelijke scène voor verwarring zorgt. Ook de aanwezigheid van grain en de doffe kleuren zijn stevige minpunten die echter niet onverwacht komen aangezien de film op één enkele laag geperst is. De soundtrack klinkt gelukkig een stuk beter. Mono heeft uiteraard zijn beperkingen, maar de mix tussen de levendige geluidseffecten, de meestal heldere dialogen en de sporadische muziek zit goed.

EXTRA'S
Naast een tiental pagina's Production Notes bevat de schijf nog Filmografieën van Eastwood en twee actrices en een al bij al nog redelijk entertainende Trailer uit 1973.

CONCLUSIE
High Plains Drifter, Eastwoods tweede film achter de camera, heeft de tand des tijds een stuk beter doorstaan dan zijn debuut, maar kan niettemin niet over de ganse lijn boeien. Ook de bizarre spirituele kant van de plot zal niet voor iedere kijker even gemakkelijk te slikken zijn. Toch entertaint de film meer dan hij verveelt. Beeldkwaliteit noch bonussectie halen echter een voldoende op dvd, hoewel de soundtrack wél mooi klinkt.