Auteur Paolo Giordano verkocht in Italië meer dan een miljoen exemplaren van zijn debuutroman La Solitudone Dei Numeri Primi waarvoor hij de Premio Strega in ontvangst mocht nemen. Bij ons verscheen het boek onder de titel De Eenzaamheid Van De Priemgetallen en net zoals in de rest van Europa stond het maandenlang in de top van de boekenverkooplijst. In z’n minutieus geconcipieerde roman doet Giardino het verhaal over Mattia en Alice vanaf hun jeugd tot een zeker punt in de tijd zo’n 25 jaar later. Beiden hadden in hun jeugd een traumatische ervaring die ze voor de rest van hun leven tekent. Alice is als kind verdwaald tijdens een ski-uitstapje, heeft een zware val gemaakt en loopt sindsdien mank. Als tiener heeft ze daar moeite mee, want op school noemen de andere meisjes haar mankepoot en vermijden haar gezelschap. Bijgevolg is ze op zichzelf aangewezen. Ze vereenzaamt, ze is lusteloos, ze eet weinig en ze krijgt anorexia. Mattia op zijn beurt moet al heel vroeg voor z’n tweelingzusje Michelina zorgen. Het jonge meisje is niet helemaal normaal en z’n moeder rekent er dus op dat hij haar voortdurend in het oog houdt. Als ze beiden uitgenodigd worden op een verjaardagspartijtje besluit Mattia om z’n zusje op een bank in het park achter te laten. Hij drukt het jonge kind op het hart de plek niet te verlaten en belooft haar na een halfuurtje op te halen. Maar het wordt later en als het kleine ventje na het donker in de pletsende regen het park instormt, is Michelina verdwenen. Hij voelt zich uiteraard schuldig en die schuld zal hem z’n hele verdere leven achtervolgen. Mattia snijdt zichzelf en tijdens de biologieles op school steekt hij zich het ontleedmes door de hand. Hij praat weinig, hij trekt zich terug en gooit zich op z’n studie. Hij vereenzaamt en zelfs z’n beste vriend Denis krijgt nauwelijks contact met hem.
 

 

In 2004 draaide de Italiaanse regisseur Saverio Constanzo de opmerkelijke productie Private over het Palestijns-Joods conflict, een debuutfilm die niet meer dan een klein publiek bereikte, maar die de spanningen tussen Joden en Arabieren op een wrange, bitterzoete manier in beeld bracht. Daartoe hanteerde de Italiaan een minimalistische stijl en een directe anekdotiek die z’n voordeel deed met de ongekunstelde acteerprestaties van de cast en de zeer efficiënte aanpak van de film- en montagecrew. Voor De Eenzaamheid van de Priemgetallen tapt Constanzo evenwel uit een ander vaatje, want uit de roman van Paolo Giordano houdt hij alleen de personages en hun levensloop over en bouwt voor de rest een pretentieuze prent waarin visuele effecten en spanning het winnen van de prachtige tekst van de auteur. Niet alleen wordt de chronologie van het oorspronkelijke verhaal helemaal door elkaar gehaald, Constanzo grossiert ook graag in aparte effecten en nadrukkelijke muziek om z’n scènes kracht bij te zetten, waarmee hij af en toe de bal volledig misslaat en de sfeer van Giordano’s kleine meesterwerkje helemaal onderuithaalt.
 

 

Omdat de film inzoomt op Mattia en Alice als kind, vervolgens als tiener, als adolescenten en ten slotte als volwassenen, doet de regisseur een beroep op vier keer twee verschillende acteurs en actrices om het verhaal rond te krijgen. Door te kiezen voor een niet-chronologische vertelstijl confronteert hij de toeschouwer evenwel in het eerste halfuur met zoveel verschillend personages, dat het onmogelijk is om na te gaan wie nu precies wie is en wat er eigenlijk allemaal aan de hand is. Het verhaal lijkt van de hak op de tak te springen en tegen de tijd dat de toeschouwer overzicht krijgt, is hij al de mooie nuances uit het begin van de prent kwijt. Degenen die het boek gelezen hebben, zullen beslist zijn manier van doen kunnen volgen, voor wie dat voordeel niet heeft, is De Eenzaamheid van de Priemgetallen heel lang een quasi onoplosbare puzzel. Dat is jammer, want de manier waarop Giardino zijn personages schets en hun tegenslagen én de daaruit voortvloeiende consequenties voor hun persoonlijkheid ontvouwt, leent zich perfect voor een vertaling naar het witte doek. Constanzo heeft ervoor gekozen om de eenvoud van de vertelling teniet te doen door een groots spektakel op te zetten waardoor de film qua sfeer en temperament nauwelijks genoeg met het boek gemeen heeft om over een literaire verfilming te spreken. De Eenzaamheid van de Priemgetallen is dan ook hét typevoorbeeld van hoe het niet moet. Never change a winning team, het is een uitdrukking die aan de Italiaanse regisseur niet besteed is.
 

 

Dat betekent niet dat Constanzo’s adaptatie als werkstuk an sich geen verdiensten zou hebben, maar die situeren zich hoofdzakelijk op het visuele vlak. Zo is het kleurrijke kindertheaterstuk van de beginscènes prachtig in beeld gebracht en wordt al meteen een zekere spanning gesuggereerd die de regisseur in de rest van de film nog nauwelijks zal loslaten. Als het tempo in een aantal fragmenten toch slabakt, dan is dat een zeer bewuste keuze om de eenzaamheid en het isolement van resp. Mattia en Alice zichtbaar en vooral voelbaar te maken en het is in dat verband een uitstekende keuze om Alice tegen het einde van de film – op een moment dat ze nog nauwelijks vel over been is – in een extragrote fauteuil neer zetten waardoor haar nietigheid en kwetsbaarheid geaccentueerd worden. Maar de suggesties werken over het algemeen beter in tekstvorm dan in de filmische enscenering en alle pogingen van Constanzo ten spijt is De Eenzaamheid van de Priemgetallen vooral een warrige film met te veel losse scènes en te weinig samenhang.
 

 

Dat de film het boek geen recht aandoet is in elk geval niet de fout van de acteurs, al moet gezegd dat een verhaal over twee volwassen acteurs die nauwelijks gebruik maken van dialogen en die vooral in zichzelf gekeerd zijn, opnieuw beter werkt in een boek omdat tekst zich veel beter leent tot dialogue intérieur en filosofische bespiegelingen. De jonge Alice (Martina Albano) en de al even jonge Mattia (Tommaso Neri) zijn bij uitstek de personages die op de goodwill van de toeschouwer mogen rekenen. Zij zijn niet toevallig (nog) ongeschonden gebleven. Als tieners zijn ze al een stuk minder toegankelijk, al levert Arianna Nastro een paar keer een prima performance als de tiener die door haar omgeving gepest wordt. De acteurs die gestalte geven aan de opgroeiende Mattia hebben weinig om handen, want hij is vooral zwijgzaam en ook qua gelaatsuitdrukkingen vertelt hij de kijker heel weinig. Maar regisseur Saverio Costanza concentreert zich dan ook zeer bewust op de volwassen Alice, gestalte gegeven door Alba Rohrwacher (Il Papà Di Giovanna, 2008) die een uitstekende acteerprestatie neerzet, zij het dat nogal wat scènes te lang of te nietszeggend zijn en dus subtekst nodig hebben. Door z’n beperkte screentijd is Luca Marinelli geen partij voor Rohrwacher en z’n personage slaagt er ook niet in om een band met de toeschouwer te smeden, wat overigens helemaal voor rekening van de regisseur komt. In een ondersteunende rol krijgt Isabelle Rossellini de kans om te schitteren en dat doet ze ook als Adele, die er alles aan doet om haar adolescente zoon het huis uit te werken, want zij heeft hem de dood van zijn tweelingzusje nooit kunnen vergeven.

 

 

Het kleurenpalet is vrij donker, althans in de meeste scènes, met een voorliefde voor bruin en donkerblauw en een zijïge look. Van ongerechtigheden of technische onvolkomenheden is geen sprake.

De geluidsband staat in 5.1 en daarmee doet de muziek haar voordeel: klassieke fragmenten, maar ook zeer luide hiphop en popmuziek, allemaal in veel te grote hoeveelheden voor een film met een dergelijk introvert thema.

Er is een 5 minuten durend Interview met de Regisseur, waarin Saverio Constanzo precies hetzelfde vertelt als in Backstage (28 min.), nl. dat hij er geen moeite mee had om het allemaal een stuk spectaculairder te maken dan Giardino het bedoeld heeft. In Theater krijgt u de onverknipte toneelopvoering van de kinderen, gevolgd door de onverknipte Cartoon met het vliegtuigje die Alice als kind op televisie bekijkt. Er zijn nog twee Verwijderde Scènes, waarvan één over een vertegenwoordiger die een depressieve Alice wat wil aansmeren, een fragment dat (terecht) is gesneuveld op de montagetafel. Ter afsluiting zijn er een aantal verplicht te bekijken Andere Trailers.
 

 

De Eenzaamheid Van De Priemgetallen is de verfilming van het gelijknamige boek van Paolo Giordano, maar veel overeenkomsten tussen roman en film zijn er uiteindelijk niet. Jammer genoeg vond regisseur Saverio Costanzo het nodig om z’n persoonlijke visie op het verhaal en de omstandigheden te geven en dat valt heel er tegen waardoor u tevergeefs op zoek zal gaan naar Giordano’s Mattia en Alice in deze film.