Regie: Wayne Wang
Met: Giancarlo Esposito, José Zúñiga, Stephen Gevedon, Harvey Keitel, Jared Harris, William Hurst, Daniel Auster, Harold Perrineau, Deidre O’Connell, Victor Argo, Michelle Hurst, Forest Whitaker
Lichtjes beduusd wandelt Paul Benjamin naar huis en wordt op het nippertje van een gewisse dood gered door de jonge zwarte Rashid Cole. Je moet uitkijken waar je loopt, zegt hij, ze overrijden je nog als je niet oplet! Het is het begin van een lange vriendschap, al is er sprake van een moeilijke start, want Rashid heet eigenlijk Thomas en hij is niet dakloos en zelfs niet onbemiddeld, maar dat komt Paul Benjamin pas veel later te weten, want de jonge kerel heeft net vernomen dat z’n vader Jimmy (Forest Whitaker) – die hij in 12 jaar niet heeft gezien – in een tankstation in de buurt is gesignaleerd, en hij is daardoor zelf een beetje van slag. Bovendien heeft Rashid/Thomas een geheim dat hij voor iedereen verborgen houdt, maar dat op een keer uitkomt als Paul Benjamin in z’n boekenkast een bruin zakje vindt met 6.000 dollar dat de jonge zwarte daar tijdens een kort verblijf heeft verstopt.
Ondertussen verneemt Auggie Wren van z’n oude vlam Ruby dat hij een 18-jarige dochter heeft die aan de crack zit en vier maanden zwanger is. Hij hecht geen geloof aan haar verhaal, want Violet heeft haar leven op leugens gebouwd en heeft hem destijds al een keer beet genomen waardoor hij z’n universitaire studies kon vergeten en vier jaar naar het leger mocht om aan een gevangenisstraf te ontsnappen. Maar de idee dat Felicity misschien zijn dochter is, het laat Auggie niet los, en zelfs nadat hij met haar kennis heeft gemaakt en verneemt dat ze een abortus heeft laten uitvoeren, kan hij het jonge ongelukkige meisje niet uit z’n hoofd zetten. Jammer genoeg zit z’n spaargeld in een niet helemaal legale deal om Cubaanse sigaren het land binnen te smokkelen en kan hij geen hulp bieden, maar als de deal rond is…
Smoke is een intimistische film waarin regisseur Wayne Wang 8 kleine en minder kleine verhaaltjes vertelt over mensen die allemaal op de één of andere manier een band hebben met de tabakswinkel van Auggie Wren. Het zijn verhalen waarin het gesproken woord en de sfeer belangrijker zijn dan de actie en waarin je als toeschouwer meegezogen wordt via kleine voorvalletjes met grote consequenties, althans voor de personages in kwestie. De kleine winkel van Auggie Wren is de wereld in het klein, waar mensen geconfronteerd worden met hun beperkingen en tegenslagen, maar waar ook uitzicht wordt geboden op hoop en voortgang, ondanks de misverstanden en het regelmatige onbegrip. Op het eerste gezicht lijken ze geen van allen interessant, want Auggie had zich zijn toekomst anders voorgesteld, Paul Benjamin krijgt geen fatsoenlijke zin meer op papier en de jonge zwarte Rashid Cole is op zoek naar een vader die hem al lang vergeten is, terwijl Auggies ex Ruby hem hulp vraagt voor een dochter die naar alle waarschijnlijkheid niet eens de zijne is, maar Wayne Wang weet het zodanig te verpakken dat je je als kijker gaandeweg laat meeslepen door de veelheid van kleine en grote problemen die uit het leven lijken te zijn gegrepen en dus ieder van ons konden overkomen. Soms maakt een situatie of een evolutie een wat geforceerde indruk, maar dat wordt elke keer uitstekend opgevangen door perfect gekozen dialogen en een zeer specifiek soort humor waardoor je het als kijker allemaal toch slikt en je uiteindelijk goed voelt omdat je deze personages hebt mogen leren kennen.
Harvey Keitel neemt naast William Hurt de hoofdrol voor zijn rekening, en ook al heb je vaak de indruk dat hij altijd dezelfde rol speelt, is Keitel in Smoke wel heel erg goed op dreef en presenteert hij een man met een joviaal karakter en een groot hart, die er niet voor terugschrikt om ook zijn mindere karaktertrekken zichtbaar te maken, zoals bijvoorbeeld in de eindscène waarin hij Paul Benjamin een kerstverhaal vertelt, een scène die in één take is opgenomen en waarin je aan Auggies lippen hangt van begin tot einde. Misschien is de visualisering van het verhaal nadien overbodig en enigszins melig, maar het past precies in de algemene sfeer die regisseur Wayne Wang voortdurend door de film laat waaieren. William Hurt op zijn beurt speelt een heel andere rol, want als schrijver is Paul Benjamin helemaal op z’n retour en het feit dat hij toch hele dagen voor z’n schrijfmachine zit, is niet meer dan een zelf opgelegde therapie om het verleden voor even uit z’n hoofd te zetten. De jonge Rashid Cole verschijnt op het perfecte moment in z’n leven, want nu heeft hij een reden om los te komen van de schrijfmachine en z’n eigen problemen op zij te zetten voor die van een tiener die op het punt staat om z’n leven te vergooien. Willam Hurt maakt van Paul Benjamin een beminnelijk en kwetsbaar personage dat door de nieuwe uitdaging de kracht vindt om weer te gaan schrijven. In een kleine bijrol ziet u Grancarlo Esposito, die u beslist beter kent als Gustavo Fring uit Breaking Bad (2009-2011). Forest Whitaker neemt de rol van Jimmy Cole voor z’n rekening, de vader van Rashid, ondertussen eigenaar van een tankstation en vader van een vierjarig zoontje. Hij kan het verleden maar moeilijk vergeten, want in het ongeluk waarbij Rashid/Thomas’ moeder om het leven kwam, verloor hij z’n linker onderarm en de Kapitein Hook-achtige prothese die hij sindsdien gebruikt, herinnert hem er elke dag aan dat hij schuldig is aan de dood van z’n eerste echtgenote. Hij zat nl. dronken achter het stuur. Z’n confrontatie met Rashid is een pijnlijke aangelegenheid, want de jongen is geen herinnering, maar het levend bewijs van een misstap die hij nooit meer terug kan draaien...