FILM
Waar Shrek vroeger de schrik van het moeras was, die de dorpelingen met zijn trademark gebrul de stuipen op het lijf kon jagen, is hij verworden tot een brave huisvader, en als zijn zijn avonturen uit de vorige films al één ding bewerkstelligd hebben, dan is het dat de toeristen tegenwoordig per bus worden aangevoerd om Shrek op de meest gênante momenten op de gevoelige plaat vast te leggen. Gelukkig heeft hij de liefde van zijn kinderen nog. Alhoewel. De playdates met de horribele mutanten die Donkey heeft voortgebracht hangen hem stilaan de oren uit, telkens hij een modderbad of een martini met een oogbal tot zich wil nemen, moet Shrek uitrukken voor een verstopt toilet, en wanneer er op de eerste verjaardag van zijn kroost nog eens een verwend mannetje komt zeuren of hij zijn bekende brul nog eens wil brengen, krijgt Shrek helemaal een inzinking, en in een onbewaakt ogenblik maakt hij de gedachte dat hij misschien beter Fiona nooit uit de toren had gered.




De maritale perikelen worden alvast afgeluisterd door de nare dwerg Rumplestiltskin (Walt Dohrn), die nog een eitje met Shrek te pellen heeft omdat die op het laatste nippertje hem de kroon van Far Far Away heeft gekost. Rumplestiltskin stelt voor Shrek een contract op waardoor hij nog eens één dag als ogre het zwijn kan uithangen zoals in de goeie oude tijd. Zoals iedereen die met Rumplestiltskin contracten afsluit achteraf tot zijn schade en schande ondervindt, staan er echter kleine lettertjes in de overeenkomst, in dit geval dat Rumplestiltskin in ruil een dag uit het verleden van Shrek krijgt. De sluwe gnoom kiest hierop de dwerg waarop Shrek geboren werd, waardoor Shrek in een universum terechtkomt waarin zijn vrienden hem niet herkennen en Rumplestiltskin sinds jaar en dag de plak zwaait. De enige exit clause uit het wurgcontract is dat Shrek True Love's First Kiss kan krijgen, maar da's minder makkelijk dan het lijkt want ook Fiona kent in dit parallel universum Shrek niet, en is een verbitterde clanleidster geworden die tevergeefs op de ridder op zijn paard is blijven wachten. Puss in Boots is Fiona's vadsige gezelschapsdier geworden, en in die boots kan hij al lang niet meer in. Oh, en bovendien moet Shrek één en ander rechtzetten vóór middernacht, want dan heeft hij contractueel gezien zijn dag gehad en houdt hij op te bestaan.




Sharpen your pitchforks, 'cuz Shrek is back in town. Het is verbazend dat na drie delen van de fantasy, waarin Shrek geleidelijkaan is verworden tot een gedomesticeerde brave huisvader, toch nog een frisse invalshoek in het scenario kon worden gevonden om de scoretabellen terug op nul te zetten en het verhaal een doorstart te geven. Zo'n trucje met parallelle universa en dergelijke werkt natuurlijk maar één keer, maar deze Shrek-Goes-Back-To-The-Future zit perfect georchestreerd ineen. Enerzijds is het geinig om te zien hoe het de intussen grote nevencast, waaronder Pinokkio en Gingerbread Man, is vergaan in deze wereld zonder Shrek, anderzijds is men slim genoeg geweest om Prince Charming na twee open doekjes te bedanken voor bewezen diensten, en heeft Shrek met de redelijk onbekende Rumplestiltskin, geweldig gevoicet door Walt Dohrn, terug een tegenstander van formaat - zij het het onderdeurtjesformaat. Het vierde deel moet het beduidend minder hebben van de referenties uit de populaire cultuur, en door de vier vorige films is het Far Far Away-universum op zich rijk genoeg geworden om met alleen al de wetmatigheden aldaar te kunnen spelen om een op zichzelf staande film te kunnen creëren. Alle puzzelstukjes passen als het ware terug op zijn plaats: als je je halverwege de film mocht afvragen waar de draak naartoe is die het kasteel van Fiona volgens de legende moest bewaken, die krijgt op het einde in de grootse finale nog een part toebedeeld.




BEELD EN GELUID
Na Shrek, Shrek 2 en Shrek The Third stond het in de sterren geschreven dat deel vier zou volgen, én dat er een boxset zou volgen met de vier delen samen in. Gelukkig missen we met de boxset niets wat niet in de losse releases zit. Beeld en geluid van deze Shrek 4 zijn nagenoeg perfect, zoals het een CGI-film waar aandacht is aan besteed, betaamt. We zien onder meer de levervlekken op het gezicht van onze favoriete groene griezel, maar ook een fantastisch gedetailleerde structuur op de harige huid van Donkey en de vadsige Puss zonder Boots. De kleuren zijn mooi gedetailleerd, en aangezien de film zich vooral 's nachts afspeelt - want tegen zonsopgang houdt Shrek op te bestaan als hij er niet bijtijds iets aan doet - blijven de rijke details overeind. De audiotrack is afgewerkt in Dolby TrueHD Atmos 7.1.4 en dompelt je onder in een sprookjeswereld waar de grond trilt als de paarden draven, de heksen door de lucht scheren en hun - tja, waar gooien ze mee? - bijtijzers klingelen. De dialogen blijven helder verstaanbaar en de muziek van Harry Gregson-Williams is een mengeling van oude thema's en nieuwe streepjes muziek.




EXTRA'S
Het bonusmateriaal staat gedeeltelijk zowel op de UHD-schijf als op de Blu-ray, iets wat we tegenwoordig bij animatiefilms onder het Universal-label gelukkig meer zien. We zullen de extra's die alleen op de Blu-ray staan aanduiden met een sterretje. In de audiocommentaartrack voor Shrek Forever After spreken regisseur Mike Mitchell, storysupervisor en Rumplestiltskin van dienst Walt Dohrn en producenten Gina Shay en Teresa Cheng een track in die technisch wat achterhaald is door het concept van de PIP-tracks, maar waarschijnlijk uit ideeën van completie uit de dvd-versie werd opgevist. De Picture-in-Picture-commentaartrack "The Animator's Corner" * is een standaardsupplement dat bijna op elke Dreamworks-titel terug te vinden is, waarin we in een klein schermpje het volledig productieproces van de film kunnen volgen, inclusief het werk van de digitale tekenaars, de stemacteurs, kleurenstudies, de muziek en natuurlijk de bijzonder amusante bezigheid van het scenario bij elkaar te pennen met een paar sprookjesboeken onder de armen die dringend door de mangel moeten worden gehaald. De track is inhoudelijk zéér goed. Ook treffen we een Shrek's Interactive Journey * aan, een aanklikbare kaart waarop we getrakteerd worden op artwork, stukjes making of, technische overpeinzingen, referenties naar populaire cultuur en diens meer.




In de reeks Spotlight On werd de laatste van de vier featurettes over de films gespreid, bewaard voor the man himself: Spotlight on Shrek (13:46), een portret van de ogre die liever wil dat je 'm niet kent en vooral niet wil lastiggevallen worden. Het filmpje bevat een bijdrage van stemacteur Mike Myers die praat over hoe men zijn personage zijn karaktertrekken hebben meegegeven en hoe die doorheen de filmcyclus zijn geëvolueerd. Secrets of Shrek Forever After (3:58) somt de cast op en vertelt ons wat trivia over onder meer ongebruikte verhaallijnen. De Schijf bevat ook nog 3 verwijderde scènes (5:44), vaak nog niet eens uit het stadium van een table reading ontgroeid. Deze worden gevolgd door twee uitstekende maar wat korte documentaires "Conversation with the cast" (9:18) waarin Mike Myers, Eddie Murphy en Cameron Diaz het vuur aan de schenen wordt gelegd, en in "The Tech of Shrek Forever After" (7:32) kijken we weer eens achter de schermen hoe digitale kunstenaars hun computerfilms op het scherm toveren.




Dan is het tijd voor muziek! Eerst is er de videoclip Landon Pigg and Lucy Schwartz's uitvoering van Darling I Do (4:00). Wie eertijds al eens in de metro van Londen passeerde, kon niet om de schreeuwerige affiches heen dat er een Shrek-musical in de steigers stond. In de documentaire "From swamp to stage: The making of Shrek The Musical" (8:26) krijgen we alvast een voorsmaakje wat zo'n ramp kan betekenen. Ik heb het persoonlijk niet begrepen op dergelijke cross-mediale interpretaties. Uit diezelfde muzical wordt ook nog de videoclip "Who I'd Be" (3:56) geput. Shrek's Yule Log (30:18) is een veredelde screensaver waarin de figuurtjes uit Shrek om beurten voor de open haard komen liggen en één van hun trademark succeszinnen komen debiteren. Het filmpje "Donkey's Caroling Christmas-tacular" (5:11) is een redelijk teleurstellende compilatie van kerstliedjes gezongen door de cast, met de mogelijkheid om via karaoke mee te zingen. In Deck The Swamp vinden we nog twee (op Blu-ray 3) featurettes: het 12 Days of Christmas Pop-Up Book (2:18), een voorleesverhaaltje door Shrek, en van het spelletje "Donkey's Decoration Scramble" * is de pret redelijk snel vanaf. Dan is er nog Cookin' With Cookie (4:54), waarin u als ouder moet hopen dat uw koters de recepten van Cookie niét gaan uitproberen en u er vervolgens aanhangt om een nieuwe keuken te bestellen. We dachten dat een chimichanga het copyright van Deadpool was, maar het blijkt een soort gefrituurde burrito te zijn.

CONCLUSIE
Shrek Forever After krijgt van ons de topstatus omwille van de zeer uitgebreide bonussectie, met daarin ronduit kinderachtige featurettes, maar ook wel veel substantieel materiaal. Waar blijft Shrek 5?