LIFE OF DAVID GALE, THE
Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2003-11-26
FILM
David Gale (Kevin Spacey) wordt vrijdag in een Texaanse gevangenis ter dood gebracht, op beschuldiging van een lustmoord. De man heeft de pers nooit te woord willen staan, maar voor een bedrag van een half miljoen dollar staat hij zijn drie eerste - en laatste - interviews toe van dinsdag tot donderdag, telkens een sessie van twee uur. Bovendien wil hij alleen maar geïnterviewd worden door reportster Bitsey Bloom (Kate Winslet), die zelf pas een paar dagen achter de tralies heeft doorgebracht, omdat ze in een nogal delicate pedofiliezaak de namen van haar informanten niet aan de rechter wilde doorspelen - minachting van het gerecht, heet zoiets, maar voor Bloom is het recht op de bescherming van bronnen heiliger, en het is net dat wat Gale in haar zo aantrekkelijk vindt. In plaats van een verwilderd monster leert Bloom David Gale kennen als een minzame, sociaal voelende en vooral zeer intelligente man. Gale vertelt haar hoe zijn leven is kunnen afglijden van een succesvolle academische carrière tot in
death row.
Als professor in de filosofie was David Gale lid van DeathWatch, een activistengroep die zich erg tegen de uitvoering van de doodstraf kant. Zijn huwelijk is echter één lange lijdensweg, waarbij zijn vrouw in Spanje blijkbaar een minnaar heeft zitten. Op een avond laat hij zich, beschonken, door een pas wegens wangedrag buitengegooide studente, Berlin (Rhona Mitra), verleiden. Berlin doet "het" graag nogal wild, met als gevolg dat ze 's anderendaags bij de politie aangifte gaat doen van verkrachting. Natuurlijk valselijk, maar Davids reputatie is naar de knoppen, en zijn al wankele huwelijk ook. Hij glijdt steeds dieper in de miserie weg, grijpt naar een goedgevulde fles cognac, maar dankzij zijn advocaat Braxton Belyeu (Leon Rippy) doet hij een ernstige poging om zich te herpakken. Hij probeert zich via zijn ex-collega Constance Harraway (Laura Linney) te herpakken, en zet zich opnieuw actief in voor de anti-doodstrafbeweging. Maar dan wordt Constance op een gruwelijke manier verkracht en vermoord, net zoals de Securitate dat in Roemenië ooit deed bij politieke tegenstanders; omdat David Gale daar ooit iets over had gepubliceerd, is hij natuurlijk verdacte nummer één. Omdat er ook nog eens spermaresten van David bij het lijk van Constance worden gevonden, is er voldoende materieel bewijs om David ter dood te veroordelen. Maar Bitsey, noch haar assistent Zach Stemmons (Gabriel Mann) zijn tevreden met de hen geboden versie van de feiten. Bitsey begint zelfs meer en meer in Davids onschuld te geloven, alhoewel alle feiten hen tegenspreken. Bovendien krijgt Bitsey anonieme filmfragmentjes toegestuurd van iemand die de moord op Constance blijkbaar heeft gefilmd... De klok tikt intussen voor David meedogenloos door. Is hij werkelijk slachtoffer van een complot, of een uitgekookte lustmoordenaar? Komt dat zien!
The Life Of David Gale is, net zoals vele andere films van Alan Parker, een flink politiek beladen werkstuk geworden, en doordat het over een thema gaat dat hier ook regelmatig de gemoederen verhit, heeft de film hier ook een zekere actualiteitswaarde. Parker is hierbij niet te beroerd om zelf een duidelijk standpunt in te nemen, en dit in tegenstelling tot andere, soms weifelende regisseurs. Siert hem dat? Wel, in de mate dat hij hier een zeer intelligente, coherente en verrassende film in elkaar heeft gebokst, is het antwoord volmondig ja. Sommige van de gegevens lijken zo uit een stationsromannetje te komen: ervaren journaliste trekt met jonge, mannelijke, aantrekkelijke
rookie naar de dodencel om een (on)schuldige te bezoeken, en ondervinden meer en meer dat er tijdens het onderzoek meer dan zomaar wat mis is gegaan. Alleen afgaand op dit gegeven zou je de film onmiddellijk links moeten laten liggen, of klasseren onder de "goedkope weekeindfilms"-sectie, maar deze film is een uiterst rauw, zwartgallig en cynisch portret geworden over hoe de Amerikaanse publieke opinie verdeeld is over dit hete hangijzer. Flauwe romantische nevenplots of ook maar elke vorm van humor is strikt uit de film gebannen, en dat, gecombineerd met de erg zwierige filmstijl van Parker, maakt
The Life Of David Gale tot een evenwichtig maar toch provocatief geheel. De cast is groots over de hele lijn, al was het maar omdat alle soorten stereotiepen die hier gewoonlijk met dit soort films hand in hand gaan (sadistische bewakers, komische nevenfiguren, goedbedoelende wereldvreemde advocaten) volledig achterwege zijn gelaten. Kevin Spacey laat natuurlijk een bijzonder goede indruk na als het goede broertje van Hannibal Lecter, maar ook de rest van de cast probeert een evenwicht te vinden tussen pathos en realisme, waar ze zonder uitzondering allemaal in slagen.
Vanaf het begin van de film voel je dat er iets fundamenteel mis is, maar Parker weet de kijker gaandeweg toch genoeg de verkeerde weg op te sturen, terwijl de verrassende ontknoping veel van de aangedragen thema's duidelijk in hun kader plaatst. Ook de fotografie is soms om bij te huiveren: Parker heeft hierbij bewust gekozen voor Texas, omdat die ongeveer evenveel gevangenen terechtstellen dan de rest van Amerika samen. Het niet al te sympatiek overkomende decor van de Bible Belt, zoals één van de protagonisten het zo treffend beschrijft
a place with more churches than Starbucks, ziet er soms echt wel om van te huiveren uit.
BEELD EN GELUID
Over het beeld zijn we niet onverdeeld gelukkig: de blauwe lucht in de openingsscène ziet er nogal vrij grainy uit, en wat vooral de aandachtige kijker zal storen, is het vele aliasing, dat doorheen de film te zien is, maar vooral tijdens het eerste half uur. Op luxaflex-rolluiken kan je zoiets nog verwachten, maar zelfs bij de randen van het grasperk op de campus "breekt" de rechte lijn. Voor de rest zijn er geen echte artefacts te bespeuren, alhoewel enkele van de eerdere instanties van aliasing er dichtbij komen, en zijn de kleuren wat aan de afgebleekte kant, maar dat komt de druilerige, zwartgallige sfeer van de film wel ten goede. De Engelse Dolby Digital 5.1-track doet vooral de soundtrack erg veel recht aan, die bij deze film de emoties en de sfeerschepping erg goed ondersteunen. Opmerkenswaardig is dat de score gedaan werd door Alex en Jake Parker, de zonen van de regisseur, en dat de twee een uitgekiende mix van klassiekere en modernere thema's door elkaar hebben geweven, die perfect de evolutie van het verhaal volgen, ook de meer "experimentele" sequenties, waarbij Alan Parker tussen twee scènes door allemaal flitsen laat zien van fragmenten uit geschreven of getypte verslagen over het dossier Gale. De soundtrack demonstreert de nodige dynamiek waar nodig, en ook in het occasionelere spannende moment, waarin Kate Winslet's personage ergens in een oud huis gaat inbreken, wordt voldoende spanning opgebouwd door allerlei gekraak in de surroundkanalen, alsof de eigenaar alle momenten kan binnenkomen. Maar het is toch de bijzondere filmscore, die we met niet veel kunnen vergelijken wat we al gehoord hebben, die met de meeste credits gaat lopen.
EXTRA'S
We vinden een behoorlijke selectie aan extra's terug op deze disc, allen Nederlands ondertiteld. De belangrijkste is ongetwijfeld Alan Parkers commentaartrack. Nu is Parker niet de beste publieke spreker, maar wie moeite doet om zich door deze track te worstelen, zal zeker wat interessante informatie oppikken, niet in het minst omtrent Parkers politieke motivaties om deze film te maken.
De eerste documentaire "Death In Texas" (9 min.) duwt ons met onze neus op de feiten, en schetst de situatie van de terdoodveroordeelden in de staat Texas sinds in 1976 de doodstraf er weer werd ingevoerd. Enige kritiek op dit stukje documentaire is dat het veel te kort is, want de extra dimensie die dit stukje inhoudelijk aan de film biedt, is meer waard dan alle andere documentaires samen. Zoals daar zijn: een Making Of-documentaire (17 min.) die niet boven de gewone promtionele pep-talk komt, een documentaire "The Music Of David Gale", die de unieke samenwerking tussen Alan Parker en zijn twee zoons belicht. Hier zien we bijvoorbeeld ook waarom de soundtrack zowel klassieke als rock-invloeden bevat, namelijk vanwege de verschillen in muzikale interessesfeer van Jake en Alex Parker.
Van de film zelf vinden we nog drie verwijderde scènes terug, waarvan de eerste (die met de autogordel) één van de zeldzame humoristische momenten van de film was, en net daarom naar alle waarschijnlijkheid is moeten sneuvelen. We vinden vervolgens nog drie promotionele posters, een teaser trailer en een gewone trailer - die gelukkig geen van beiden de clou van de film verraden - en vervolgens nog een paar DVD ROM-weblinks, alsook een essay van Alan Parker tegen de doodstraf.
CONCLUSIE
Als je op
The Life Of David Gale één etiket zou moeten plakken, dan zou het het woord "intelligent" moeten zijn. Vele van de kleine details die in het begin van de film ogenschijnlijk belangrijk zijn, passen uiteindelijk netjes in elkaar, en zelfs bij een tweede visie, wanneer je het verrassende en erg onconventionele einde al kent, krijgt de film nog een stuk meer diepgang.
The Life Of David Gale was een aangename verrassing, én tevens het bewijs dat er zelfs in Hollywood soms nog wat anders gemaakt wordt dan commerciële prut.