FILM
Tijdens een bezoek aan een bijkomst over occulte verschijnselen in Canada beantwoordt Sherlock Holmes een noodkreet van een dame die hem in een brief duidelijk maakt dat ze voor haar leven vreest. Bij aankomst in La Morte Rouge, het kleine dorpje waar ze woont, blijkt de speurder te laat te zijn: ze is reeds overleden. Geveld door de scharlaken klauw van een geest die in de moerassen rond La Morte Rouge dwaalt, beweren de bewoners. De detective gelooft echter niet in het bovennatuurlijke en is ervan overtuigd dat de dame het slachtoffer werd van een ordinaire moordenaar. Meer bepaald een homocidale acteur, die na jaren in de gevangenis werd vrijgelaten en nu wraak uitoefent op alle personen die hem achter tralies hielpen steken. Samen met zijn trouwe kompaan dr. Watson poogt Holmes dan ook alle mythes over een ronddwalend spook te doorprikken en de ware doder te vatten voor hij zijn wraak kan voltrekken.

Van de eerste tot de laatste minuut is The Scarlet Claw een meesterwerk van visuele flair en beklemmende sfeer. Het is nu eens niet het scenario dat alle aandacht opeist, maar de aankleding van de set. Zoals een flink deel van de Holmes-films werd ook deze prent voor een groot deel opgenomen op de Universal backlot. Door handig gebruik te maken van de daar voorradige decorstukken uit o.a. de Frankenstein- en Wolfman-films heb je dan ook eerder de indruk te kijken naar een horrorprent dan naar een detective-avontuur. De mistige moerassen rond La Morte Rouge ogen somber en duister, de plaatselijke taverne schijnt wel weggelopen uit een macaber verhaal van Edgar Allan Poe.

Voor het eerst in de Holmes-reeks komen bovendien special effects om de hoek kijken. Waar de titulaire Hound Of The Baskervilles in 1939 niet meer was dan een grote loebas van een hond (en zeker niet het bovennatuurlijke schepsel uit de legende), wordt ’s werelds meest vermaarde detective in The Scarlet Claw geconfronteerd met een échte spookachtige verschijning. Een heldere, witte, glimmende gedaante, die zich sluipend door de bossen voortbeweegt. Het is een voor de jaren veertig indrukwekkende special effect: angstaanjagend genoeg om de schijn van realiteit op te wekken, maar net amateuristisch genoeg om Holmes’ theorie dat het bovennatuurlijke niet bestaat niet onderuit te halen. Weinig scènes uit de serie moderne Holmes-films bij Universal blijven zo lang in het achterhoofd van de kijker hangen dan de ontmoeting tussen dit 'spook' en de sceptische speurder.

Ondanks deze exquise sfeer haalt The Scarlet Claw echter niet het hoge niveau van de voorgaande episodes uit de serie. Het scenario houdt weliswaar steek, bouwt exemplarisch de spanning op en ontleent vele klassieke elementen aan de boeken en het leven van Arthur Conan Doyle (o.a. diens heilige geloof in spoken, elfjes en het occulte). Maar het script komt ook nogal derivatief over. De belangrijkste plotlijnen en de setting doen onmiddellijk terugdenken aan The Hound Of The Baskervilles, met het verschil dat Sherlock Holmes ditmaal wél gedurende het ganse avontuur aanwezig is. Het is een vergelijking die de prent nooit volledig te boven komt. Een ander heikel punt, dat in de volgende delen meer en meer een spijtige rol zou spelen, is de ogenschijnlijke traagheid waarmee het brein van de grote detective lijkt te werken. Hij kan bijvoorbeeld niet tijdig voorkomen dat enkele mensen ten prooi vallen aan de 'scharlaken klauw' en slaagt er maar niet in de ware identiteit van de moordenaar te achterhalen, hoewel je als kijker al vrij snel door hebt wie de dader moet zijn.

Gelukkig is de voltallige cast in goeden doen, zodat bovenstaande minpunten minder impact hebben op het plezier van de kijker dan zou moeten. Basil Rathbone zet een van zijn allersterkste rollen neer in The Scarlet Claw. Hoewel het karakter van Holmes fluctueert gedurende de film en zijn handelen niet altijd consequent is met de origine van het personage, straalt hij opnieuw de vastberaden vitaliteit uit als in de eerste twee, Victoriaanse delen van de filmreeks. Dr. Watson wordt dan weer meer en meer als comic relief uitgespeeld, zonder echter aan de integriteit van het karakter te tornen, iets wat deels toe te schrijven valt aan acteur Nigel Bruce, die met aplomb schippert tussen een vaudeville act en een serieus personage. In de nevenrollen is het onmogelijk een scheiding te maken tussen kaf en koren. Best van al kan je de supporting cast als één geheel beschouwen, een caleidoscoop van interessante personages, visueel intrigerende karakterkoppen en mysterieuze dorpsbewoners.

Met zijn sfeervolle, mistige decors, een fotografie die niet bang is dezelfde griezelelementen te hanteren als de befaamde Universal horrorfilms, de gedrongen, claustrofobische beeldregie en een muzikale score die de schrikmomenten adequaat uitbuit, kan je The Scarlet Claw bezwaarlijk als een typische detectiveprent klasseren. Toch behoudt de film de charme van de Holmes-reeks en toont de productie ambitie door buiten het klassieke kader van de varhalen rond de beroemde speurder te breken. Onder Sherlock-o-fielen is The Scarlet Claw misschien wel de populairste prent uit de reeks, maar ditmaal moet ik hun mening deels ongelijk geven. De film voegt immers weinig nieuws toe aan de karakters van Holmes en Watson, recycleert al te gemakkelijk eerder verfilmde plotlijnen en kan een iets hoger tempo gebruiken. Stijl haalt het in dit geval op inhoud, met grotendeels een aangename visualiteit tot gevolg. Maar je blijft wel achter met een leeg gevoel in je maag en in je hart.

BEELD EN GELUID
Hoewel je dit bezwaarlijk een slechte transfer kan noemen, ligt de kwaliteit van The Scarlet Claw een ietsje lager dan andere films uit de serie. Contrast, scherpte en zwartniveaus zijn net dat beetje minder uitgesproken, haarscherp en roetzwart dan gehoopt, terwijl ook vuiltjes en filmgrain veelvuldiger aanwezig schijnen. Op geluidsvlak kan je spreken van een track die beantwoordt aan alles wat je van mono verwacht: duidelijk, helder en gecentreerd in één kanaal. Het gebrek aan dynamiek hindert in dit geval bij de plezierbeleving van de film, aangezien de sfeer niet ten volle tot uiting komt.

EXTRA'S
De belangrijkste extra op deze dvd is een Audiocommentaar door David Stuart Davies, een gerenommeerd kenner van Holmesfilms, die o.a het fantastische boek Starring Sherlock Holmes schreef. In zijn babbelspoor haalt de man met de oer-Engelse tongval een massa weetjes aan over de productie, de acteurs en de wereldvermaarde fictieve detective zelf, wat voor een aangename én informatieve luistersessie zorgt. Daarnaast bevat de disc diverse pagina’s Production Notes, geschreven door Richard Valley, en een kleine, maar niettemin welgekomen Fotogallerij. Een heerlijk ouderwetse Trailer (1 min.) pocht in grote witte letters met talloze uitroeptekens, tegen een achtergrond van filmscènes, dat je deze prent niet aan je voorbij mag laten gaan. Afrondend staat er ook een featurette op de schijf: Restoring Sherlock Holmes (5 min.), een veel te korte en vrijblijvende kijk op het restauratieproces van alle veertien films uit de reeks. En als klap op de vuurpijl is er een lobby still op postkaartformaat bij de dvd gevoegd, met daarop een afbeelding van de originele filmposter.

CONCLUSIE
Sherlock Holmes And The Scarlet Claw wordt onder Sherlock-o-fielen als een hoogtepunt uit de reeks beschouwd, maar deze reviewer zag er niet meer dan de betere middelmaat in. De grandioze sfeerschepping kan de scenariële tekortkomingen en het gebrek aan originaliteit immers niet volledig verdoezelen. Beeld en geluid zijn van een goede doch niet fenomenale kwaliteit en de extra's bieden ondanks hun relatieve schaarste toch een massa informatie over de prent.

SHERLOCK HOLMES: THE DEFINITIVE COLLECTION
The Scarlet Claw maakt deel uit van een collectie films die alle veertien gerestaureerde Sherlock Holmes prenten met Basil Rathbone en Nigel Bruce, uit de periode 1939-1946, bundelt in een digipack van zeven discs. Iedere dvd bevat twee films. Zo staat bijvoorbeeld The Pearl Of Death op één dubbelgelaagd schijfje met The House Of Fear. Voor iedereen die Holmes in het hart draagt, is dit een essentiële aankoop, met een niet te kloppen prijs-kwaliteitsverhouding.