FILM
Kingdom Come is een Californisch nederzetting, anno 1860, opgebouwd door Daniel Dillon met de fortuinen hij tijdens de Gold Rush vergaarde. Om zijn kleine stad meer allure te geven, wil hij de spoorlijn naar de afgelegen, ondergesneeuwde uithoek lokken. De prospectors van de Central Pacific Railroad, onder leiding van de jonge Dalglish legt hij dan ook stevig in de watten. Maar met de expeditie komen ook geesten uit een ver verleden naar de nederzetting. Elena, Dillons vrouw, en hun dochter Hope, die hij beide verkocht voor de claim op de grond waaruit Kingdom Come verrees, eisen financiële compensaties van hem. Dillon wordt gekweld door wroeging voor zijn eerdere wandaad en wil niets liever dan zijn fouten recht te zetten. Ook al zet hij daardoor raderen in werking die niet enkel zijn ondergang, maar ook die van Kingdom Come inluiden.

The Claim, een prent van de Britse veelfilmer Michael Winterbottom, speelt zich af in een onherbergzame westernsetting, maar is geïnspireerd door een oer-Engels verhaal van novellist Thomas Hardy: The Mayor of Casterbridge. Als Victoriaans kostuumdrama had de film wellicht ook gewerkt, maar door de locatie van het boek zo dramatisch te wijzigen, worden nieuwe wegen ingeslagen, die The Claim een extra vitaliteit verlenen. De besneeuwde dalen in de Rocky Mountains vullen immers perfect de rauwe, ongepolijste plotlijnen aan die scenarist Frank Cottrell Boyce vakkundig uitzet. De personages worden heen en weer geslingerd door het noodlot, als in de beste Griekse tragedies, maar verglijden nooit in pathetische stereotypes. Integendeel, realisme voert de boventoon, want in gelijke mate met karakterontwikkeling besteedt de film ruim de tijd om het leven van Amerikaanse pioniers na de Gold Rush op het scherm te toveren. Kortom, het scenario levert een solide fundament voor twee uur intrigerend kijkgenot.

Maar het zijn toch vooral de technische parameters die de show stelen. In de eerste plaats geldt dat voor het production design, dat ronduit verbluffend is. Het ganse stadje Kingdom Come werd op locatie gebouwd: een geordend netwerk van houten huisjes, dat zo lijkt weggelopen uit oude zwart-wit foto’s uit die tijd. Het realisme van de set maakt niet enkel de decors tastbaar voor de kijker, maar laat ons ook beter toe ons te vereenzelvigen met de personages en hun belevenissen. Eenzelfde compliment kan trouwens gericht worden aan de kostuumontwerpers, die de Californische mode anno 1860 levendig recreëren. Daarnaast verdient ook de fotografie een dikke pluim. Hagelwitte sneeuw is prachtig om te zien op het bioscoop- of tv-scherm, maar is niet eenvoudig om goed in beeld te brengen. Cinematograaf Alwin Kuchler schildert prachtige vista’s met zijn camera. Hij haalt probleemloos de schoonheid naar boven in het woeste landschap en voorziet de binnenopnames van een prachtige warme gloed.

De ruwheid van de setting en de plots wordt dan weer adequaat onderuit gehaald door een ingetogen muzikale score van minimalist Michael Nyman. Hij bouwt voort op repetitieve noten en melodieën en injecteert daardoor een dosis weemoed in de prent, waardoor de dramatiek er niet wordt ingelepeld, maar zich als een rilling door je ruggengraat wurmt. De afwezigheid van muziek is overigens een even effectieve stijlfiguur van cineast Winterbottom dan de aanwezigheid. Het laat hem toe de natuurgeluiden, het huilen van de wind, het kraken van het hout optimaal als dramatisch element te gebruiken. Opvallend is het trouwens hoe gedisciplineerd de regisseur zich van zijn taak kwijt. Als iemand die niet vies is van experimenteren, verliest Winterbottom zich in de The Claim niet in overdreven stilisme, zoals in veel van zijn andere prenten. Ironisch is dat, want anderzijds is the Claim misschien wel juist zijn meest stilistische en artificiële. Het verschil met de rest van zijn oeuvre is wellicht dat de stijl nergens de inhoud overvleugelt.

Voor deze verfilming verzamelde de cineast een keur aan gerespecteerde karakteracteurs rond zich. De belangrijkste rol, die van Daniel Dillon, wordt met aplomb vertolkt door Peter Mullan. Die acteert vaak met een overdaad aan sérieux, en ook hier bezondigt hij zich daaraan, maar de stijl integreert zich perfect in het verhaal. Als iemand die in het reine met zichzelf moet komen en daardoor alles verliest wat hem lief is, kan je je geen betere vertolker indenken voor de rol. Wes Bentley, in zijn eerste film na American Beauty, toont zich eens te meer als een opkomend talent. Hij laat zich wel eens verleiden tot het staren-in-de-verte syndroom, maar weet toch moeiteloos de emotionele kern van zijn treiningenieursrol naar de kijker over te brengen. Sarah Polley, ook jong en ontzettend getalenteerd, brengt wat we zo langzamerhand van haar verwachten: een ingenieuze, introspectieve vertolking. In de scène waarin haar personage Hope Burn (briljante naam trouwens) te horen krijgt dat haar vader haar als baby verkocht heeft voor een stuk land, verlaat de camera haar gezicht niet en weet ze met een waterval aan herkenbare, woordeloze emoties de kijker aan de buis gekluisterd te houden. De twee grootste namen in de cast, Milla Jovovich en Nastassja Kinski, brengen het er nog het minste van af. Beiden doen ze hun best, maar het scenario zadelde hen met te weinig diepgang op en bovendien is overacting een kwaal die beide dames al een tijdje vergeefs trachten te overwinnen.

The Claim ging ten tijde van de bioscooprelease haast onopgemerkt voorbij en heeft op dvd ook nog geen potten gebroken. Het laat zich raden waarom: het verhaal focust zich eerder op karakters en setting alvorens de intelligente maar onderkoelde plot aan te snijden. Niet meteen het recept voor een blockbuster. Toch verdient de film een plaats in het rijtje knappe revisionistische westerns, waar ook Unforgiven, Open Range en het stilistisch en thematisch nauw verwante McCabe and Mrs. Miller thuishoren. Wie niet openstaat voor een traag voortkabbelend verhaal, met nuances en onderdrukte emoties, kan deze kelk best aan zich laten voorbijgaan. Maar wie wel de moeite doet om de film te ontdekken, zal een ruwe goudader vinden, wachtend om ontgonnen te worden. Een prent die zich in je geheugen nestelt en daar nog lang in kan rondspoken.

BEELD EN GELUID
De kwaliteit van het beeld is nog het best te omschrijven als Jekyll en Hyde. De buitenscènes in de sneeuw zien er erg goed uit, met een constante scherpte, een doorgaans prima contrast en diepe zwartniveaus. De indoorsequenties en de nachtelijke scènes daarentegen lijden onder een ondermaats contrast, waas van vaagheid rond de randen en een naar het rode overstuurd kleurenpalet. Gezien de unieke cinematografie van de prent en Michael Winterbottoms notoire aard voor experiment, valt echter moeilijk in te schatten welk van deze effecten bewuste kunstgrepen zijn en welke een resultaat van een minder transfer. Over het geluid valt minder te redetwisten. Dat is zonder discussie van een hoog niveau. In een film als The Claim is het cruciaal om de kleine, distinctieve geluiden van de bijzondere locatie correct te mixen en daarin zijn de soundengineers cum laude geslaagd. De achterste boxen worden weinig gebruikt, maar als ze audio te verwerken krijgen, doen ze dan met bijzonder veel impact. Ook de muzikale score van Michael Nyman komt overigens prima tot zijn recht op de soundtrack.

EXTRA'S
Een niet-anamorfische Trailer (2 min.), die de prent wanhopig als een spectaculaire western probeert te verkopen, is de enige extra op deze schijf.

CONCLUSIE
The Claim is een van de meest onderschatte drama’s van de laatste jaren. Regisseur Winterbottom weet uiterst efficiënt de pioniersdagen van de Amerikaanse spoorwegen en de schoonheid van het onherbergzame landschap te evoqueren. Bovendien profiteert de film van een uitmuntende cast en een gewaardeerde technische expertise. Beeld en geluid zijn van goede respectievelijk zeer goede kwaliteit, maar de extra’s zijn geen goudmijn. Deze onderschatte parel is hoe dan ook beslist een aankoop waard.