DÉMONIAQUES, LES
Bespreking door: Steve - Geplaatst op: 2005-10-05
FILM
Een ongure bende strandjutters vullen hun dagen met het lokken van schepen zodat deze te pletter slagen op de scherpe klippen van een afgelegen strand nabij een klein Frans dorpje. Met de rijkdommen die ze tussen de wrakstukken vinden overleven ze en eventuele overlevenden worden meedogenloos afgeslacht. Op een dag stuiten de zeebonken op twee doofstomme blonde meisjes (Lieva Lone en Patricia Hermenier) tussen het geraamte van een pas gestrand schip. Als een bende roofzuchtige beesten mishandelen en verkrachten ze de onschuldige meisjes, om deze daarna voor dood achter te laten. Even later begint de kapitein (John Rico) echter schimmen te zien van de verminkte meisjes. De kapitein denkt dat hij bijna een zenuwinzinking nabij is, maar dan blijken ook de dorpelingen de meisjes gezien te hebben! Algauw beseffen de vier sadisten dat hun laatste uur geslagen heeft, want dat de ooit weerloze meisjes - met wat hulp van zwarte magie - uit zijn op bloedige wraak…
De Franse regisseur Jean Rollin verwierf onder de cultliefhebbers de nodige aanhang met ondertussen klassiek geworden producties als
Bacchanales Sexuelles ('74),
Zombie Lake ('81) en
La Morte Vivante ('82). Maar de meeste faam kreeg de expressionistische filmmaker toegeworpen met een resem erotisch getinte vampierenfilms uit de gouden jaren '70. De hier besproken
Les Démoniaques uit 1973, is een eerste poging buiten het bloeddoorlopen vampiergenre. Als blauwdruk baseerde Rollin zich op de oude piratenseries, wat resulteert in een werkelijk hilarische openingsscène, behoorlijk idiote kostuums en enkele typische en te duidelijk ingestudeerde knokpartijen. Ondanks deze onnozelheden en het beperkte budget weet Rollin, mede dankzij een bijpassende soundtrack van componist Pierre Raph (
Requiem For A Vampire, La Rose De Fer) en stijlvolle cinematografie van Jean-Jacques Renon (
The Shiver Of The Vampires, Caligula And Messalina), toch een geheel eigen atmosfeer en stijl op te roepen. Dankzij de spookachtige verlaten stranden vol met brokstukken en de tot de verbeelding sprekende ruines van oude kerken en begraafplaatsen kan Rollin zelfs enkele keren beroep doen op het angstgevoel. Hij overgiet zijn vertelling van wraak en boetedoening, met zijn gekende en geliefde mix van veelzeggende beelden, fantasie en disfunctioneel naakt. Ondanks het behoorlijk wankele acteerwerk en dito montageproces blijf je als toeschouwer toch geboeid kijken. Tegen het einde verliest regisseur Rollin spijtig genoeg grip op zijn verhaal, wanneer hij met enkele nutteloze verwikkelingen op de proppen komt die de punch wat uit de climax halen. Maar we kunnen besluiten dat deze
Les Démoniaques ondanks zijn tekortkomingen, toch een atmosferische en stijlvolle exploitationfilm is.
BEELD EN GELUID
Het anamorfisch 1.78:1 beeld ziet er ondanks zijn ouderdom goed uit. Scherpte is over het algemeen bevredigend, met hier en daar een soft moment. Het beeld bevat redelijk wat diepte en detail en de aanwezige kleuren ogen levendig en rijk. De gebruikte filmprint bevat wel behoorlijk wat vuiltjes en oneffenheden (zoals cigarette burns en krassen), maar dit heeft nergens een nefast effect op de kijkervaring. De Franse Dolby Digital Mono-track klinkt beperkt, met een lichte ruis en regelmatig zachte kraakjes in het geluid. De dialogen klinken prima en zijn steeds verstaanbaar. De muziek en de geluidseffecten komen helder en zonder enige vervorming mooi door de centerspeaker.
EXTRA'S
Kosten noch moeite werden gespaard voor deze eerste release van de kraaknieuwe distributeur Encore Filmed Entertainment. In een knap vormgegeven digipack, met daar rond een stevige kartonnen slipcase, huizen maar liefst drie schijfjes en een luxe uit 64 pagina's bestaand verzamelboekje. Op de eerste dvd treffen we alleen de hoofdfilm aan, dus we zetten even uiteen wat er op de twee andere schijven te beleven valt.
Bij het opstarten van de tweede disc fronsen we even onze wenkbrauwen, wanneer we zien dat er een audiocommentaar aanwezig is. Maar dit blijkt maar op bepaalde scènes te zijn (49 minuten in totaal), vandaar dat het op een ander schijfje werd geplaatst. De regisseur steekt op de in mei 2005 te Amsterdam opgenomen audiocommentaar in gebrekkig Engels (zonder enige ondertitels) van wal, dat de film voornamelijk met Belgische steun gemaakt werd. Mits wat moeite van de luisteraar zijn er nog interessante en leuke weetjes te ontdekken, over onder andere de acteurs, de locaties en de set-up van bepaalde scènes. Er vallen hier en daar stiltes en soms lijkt het net of de regisseur zijn uitleg niet afmaakt of gewoonweg stilvalt. Daarna hebben we een 12 minuten durend interview met de Franse acteur Willy Braque, welke de strandjutter Le Bosco speelt. De acteur verteld in het Frans (met vaste Engelse ondertitels) hoe hij in het acteursvak rolde en over het werken met regisseur Rollin aan
Les Démoniaques. De interviewer moet er wel de antwoorden bijna letterlijk uitsleuren, maar daarna worden ook nog interessante punten aangeraakt als de knappe cinematografie van Jean-Jacques Renon en geeft hij zijn mening over de hedendaagse (Franse) cinema. De opgepoetste anamorfisch uitgevoerde bioscooptrailer mag ook niet op het appél ontbreken.
Maar de meest exclusieve features zijn te vinden op de derde dvd. Allereerst hebben we vier weggeknipte scènes (samen goed voor 21 minuten aan beeldmateriaal), die op geen enkele dvd-uitgave en - voor zover we weten - in geen enkele versie van de film te zien zijn. Het betreft drie uitgebreidere seksscènes, die iets verder gaan dan hetgeen in de film te zien is, en een vierde alternatief fragment. Deze vierde scène is een véél explicieter (lees: bijna hardcore) segment van de derde scène. Spijtig genoeg is er nergens uitleg van Rollin te bespeuren waarom deze scènes de uiteindelijke film niet haalden. De scènes zijn in het Frans zonder enige ondertitels, maar hoeveel dialoog is er in seksscènes, nietwaar? We willen wel nog even aanduiden dat het beeld van de deleted scenes even fraai is opgepoetst dan de film zelf, dus deze hadden - aangezien regisseur toch zo nauw betrokken was bij deze dvd-release - best terug in de film geplaatst kunnen worden. Vervolgens hebben we een slide show, die volgens het persbericht "a lot of rare photo's" zou bevatten, maar niets is echter minder waar. Het gaat hier om een 48-tal beelden rechtstreeks uit de film. Nutteloze plaatsverspilling. Tenslotte komen we terecht in het submenu van de 16 minuten durende kortfilm
Les Pays Loins uit 1965, die trouwens nooit eerder werd uitgegeven! Deze bizarre kortfilm gaat over een man en vrouw die verdwaald zijn in een vreemde wereld vol ruïnes en mensen die een onverstaanbare taal spreken. Het zwart-witte filmpje is anamorfisch breedbeeld uitgevoerd en is Frans gesproken, met optionele Engelse ondertitels. Daarna kan je de kortfilm nog eens bekijken, vergezeld van audiocommentaar van regisseur Jean Rollin.
CONCLUSIE
Het ene kamp noemt
Les Démoniaques één van de meest geslaagde Jean Rollin-films, het andere kamp vind het een tamme boel, die de beloftes niet kan waarmaken. Wij bevinden ons wat in het midden. De film ademt een onmiskenbare stijl en sfeer uit, maar de gehoopte 'big bang' blijft uiteindelijk wat uit. Maar het is hoe dan ook een aanrader voor de fans van Europese cinema en liefhebbers van exploitation, zoals ze die nu niet meer (kunnen) maken. Encore Filmed Entertainment leveren een fraaie special editie af, met een gezien het bronmateriaal prima beeldkwaliteit en bevredigende geluidskwaliteit. De extra's hadden uiteindelijk wel op een schijfje minder geraakt, maar laat dat de pret niet drukken. Want de maatschappij verdient alleen al hulde en lof, omdat ze zoveel moeite steken in een prent die waarschijnlijk uitsluitend maar een nichepubliek zal aanspreken. Wees er echter snel bij, want er zijn wereldwijd maar 2.500 stuks van deze uitgave voorradig!