FILM
Godzijdank voor doctor Alfred Kinsey. Zonder deze Amerikaanse bioloog zouden we immers allemaal denken dat orale seks voor zwangerschapscomplicaties zorgt, dat je van masturberen blind wordt en dat er maximaal 5 standjes zijn. Zonder hem zaten we m.a.w. nog in de seksuele middeleeuwen. Dat is althans de stelling van Kinsey, een biografische film die het belangwekkend onderzoek van de doctor onder de schijnwerpers brengt. En hoewel het waanzin zou zijn alleen Kinsey als de grondlegger van de moderne seksuele ontwaking te beschouwen, is zijn rol toch substantieel. Als eerste wetenschapper onderzocht hij immers de seksuele beleving van tienduizenden Amerikanen, waardoor voor het eerst de theorie aan de praktijk werd getoetst. Uiteraard bleek de praktijk veel diverser en gedurfder dan wat men in eerdere boeken over seks publiceerde. En al even vanzelfsprekend werd Kinsey daarom in zijn tijd verketterd.

Zijn leven is overigens uitermate geschikt voor een biopic. Deze 'perverteerder van de moraal en zeden' werd immers opgevoed als domineeszoon en alleen zijn grote liefde voor de natuur weerhield hem ervan de vrome opvolger van zijn vader te worden. Na zich een decennium lang te hebben geconcentreerd op het classificeren van galwespen - zijn standaardwerk daarover werd in geen jaren uitgeleend – vond hij zijn ware roeping: seksualiteit. Hij kwam immers tot de ontdekking dat nog nooit een uitgebreide, puur wetenschappelijke studie over het onderwerp was uitgevoerd. Met behulp van zijn liefhebbende echtgenote Mac en een gedreven team besloot hij die tekortkoming ongedaan te maken. In de puriteinse jaren veertig en vijftig trotseerde Kinsey een storm van protest om zijn resultaten te publiceren. Maar ook hijzelf werd seksueel wakker geschud, wat zijn huwelijk en zijn relatie met co-werkers onder immense druk plaatste.

Wat meteen opvalt in Kinsey – en wat uiteindelijk de grote troef blijkt te zijn van de film – is de vrijmoedigheid waarmee het heikele onderwerp seks wordt aangepakt. De prent probeert niet te choqueren, maar toont toch onverbloemde afbeeldingen en fragmentjes. Het thema wordt evenmin louter academisch of zwaarwichtig behandeld: ook humor en speelsheid vormen een cruciaal onderdeel van de plot. De film weerspiegelt eigenlijk in grote mate het karakter van de protagonist. Op het eerste gezicht nogal sec en wetenschappelijk, maar met vlagen van onvermoede passie en inventiviteit. Natuurlijk moet scenarist-regisseur Condon zich plooien naar de conventies van een biopic, waardoor iedere motivatie van het hoofdpersonage in zijn vormingsjaren terug te vinden is. Het is in deze scènes dat de prent dreigt te ontsporen in de richting van een brave tv-film, maar gelukkig beperkt Condon deze intermezzo's tot een absoluut minimum.



De sequenties die het meest bijblijven zijn dan ook de meest atypische: reconstructies van Alfred Kinseys interviews met zijn censuspersonen: mensen van diverse pluimage geven met een blik in de camera hun diepste seksuele geheimen prijs. Het zijn grappige confessies, onthullend, gevarieerd en occasioneel ontroerend. De openheid die de hele film kenmerkt komt nergens beter tot uiting dan hier. En ook het belang van Kinseys onderzoek wordt subliem vertolkt in deze intieme gesprekken. Als in de voorlaatste scène van de prent Lynn Redgrave een boekje opendoet over haar seksuele verleden en de doctor dankt voor de wijze waarop hij openheid over het onderwerp propageerde in de loop van zijn carrière, beseffen we de impact van zijn levensmissie.

De rol van professor Kinsey wordt met verve vertolkt door Liam Neeson. Het is geen makkelijke rol, want het personage is gereserveerd, gesloten en kil. Maar Neeson weet tot de essentie van het karakter door te dringen. Hij weet de gedrevenheid van de professor als een positieve karaktertrek uit te buiten en creëert sympathie voor een underdog. De acteur mag dan al een herkenbaar gezicht zijn, hij verdwijnt zodanig in zijn rol dat je hem als kijker louter met zijn personage vereenzelvigt. Als Kinseys vrouw Mac kreeg Laura Linney een Oscarnominatie in 2004. De actrice is zelden slecht en ook hier is ze in prima doen hoewel het script haar dwingt de geijkte 'geplaagde echtgenote' neer te zetten. In de nevencast is Peter Sarsgaard minder ergerlijk dan gewoonlijk, heeft Timothy Hutton een foeilelijke snor en maakt Oliver Platt eens te meer het meeste van een onderontwikkelde rol.

Gedurende 100 minuten weet Kinsey te boeien en te entertainen, iets te vaak op veilig spelend, maar even vaak verrassend uit de hoek komend. Door de film even gemeten en berekend af te werken als de persoon die er het onderwerp van is, versmelten karakter en thema tot een bevredigend geheel. Jammer genoeg neemt de cineast in de laatste vijf minuten de gelegenheid te baat om naast seks ook iets over liefde te vertellen. De boodschap die hij uitdraagt is te begrijpen en ze is zelfs consequent vergeleken met wat hij in zijn film toont, maar ze vormt een onnodige coda die de prent langer rekt dan nodig. Kinsey ontsnapt daardoor niet volkomen aan de stereotiepe valkuilen van de biopic, maar vertoont genoeg afwijkend gedrag om als hoogst interessant te worden geboekstaafd.

BEELD EN GELUID
Hoewel de film voor 95 procent in kleur is opgenomen, wordt in een aantal interviewfragment zwart-wit gehanteerd. En het is in deze segmenten dat de print een stel tekortkomingen vertoont, gaande van een storende grain tot een instabiel contrast. De kleurensequenties brengen het er beter vanaf, hoewel de nachtelijke scènes te donker zijn.
Het geluid staat zowel in Dolby Digital 5.1 als in DTS op de dvd. Gezien de dialooggedreven natuur van de film is het echter moeilijk tussen beide te kiezen, hoewel ze allebei een verbazend gebrek aan dynamiek uitstralen.

EXTRA'S
De enige echte extra is een intrigerend opgebouwde Trailer (3 min.). Daarnaast staan er ook nog drie Cross-promotionele Trailers op de schijf. Een gemiste kans, als je weet dat andere landen wél een dubbele disk kregen met meer leuk bonusmateriaal.

CONCLUSIE
Kinsey is enerzijds een vrij formulaire biopic over de man die de seksuele conventies overhoop durfde te gooien, maar bevat anderzijds genoeg interessante momenten om voortdurend geboeid te blijven. Beeld en geluid zijn degelijk tot goed van kwaliteit, maar het aantal extra's stelt teleur.