DOCUMENTAIRE
In de tweede helft van de jaren '60 is The Factory, de cultuurfabriek van Andy Warhol in New York, hét kloppende artistieke hart van alternatief en underground New York. Er wordt geschilderd, muziek gemaakt, films gedraaid, performances gegeven, geëxperimenteerd met drugs en alternatieve seks en een zootje ongeregeld komt en gaat, vertrekt en blijft hangen rond de grote blonde icoon, de god van de kunstscène, de man met de opvallende brillenglazen.

Een groepje jonge artiesten, gemotiveerd en vernieuwend, trekt de aandacht van de entourage van Warhol. Die besluit om zich een huisorkest aan te schaffen: Nico, John Cale, Maureen Tucker en Lou Reed komen via de bemiddeling van de kunstgod met elkaar in contact en stichten The Velvet Underground, gesponsord door Andy Warhol en drijvend op zijn creatieve impulsen. Hij bezorgt hun het nodige technische materiaal, heeft goeie contacten in de artistieke wereld en versiert binnen de kortste keren een platencontract bij MGM. The Velvet Underground & Nico, met op de hoes een banaan van de hand van Andy Warhol, zal hun bekendste werk worden. Er volgen nog meer platen, maar de pool position van Nico leidt tot spanningen tussen de bandleden en na verloop van tijd stapt Lou Reed op om in de zaak van zijn vader te werken. Ondertussen heeft hij een handvol songs geschreven onder invloed van Andy Warhol, songs die niet passen tussen het materiaal dat The Velvet Underground brengt.

Begin jaren '70 is Lou Reed in Londen. Hij komt er in contact met David Bowie die zeer onder de indruk is van zijn inbreng in The Velvet Underground. Bowie opent in de Britse hoofdstad een aantal deuren voor Lou Reed die onder zijn artistieke leiding aan een eerste soloplaat begint. Een stel steengoede studiomuzikanten wordt naar de studio gehaald, Mike Ronson en Bowie zelf zitten achter de knoppen en in een mum van tijd komt Transformer tot stand, Lou Reeds grootste commerciële succes.

De documentaire Classic Albums: Lou Reed – Transformer is een verslag dat eind jaren '90 is samengesteld met het doel de Making of Transformer te reconstrueren. Aan de hand van een interviewsessie met Lou Reed, David Bowie, Mike Ronson en Dave Stewart (Eurythmics) neemt regisseur Bob Smeaton de historische plaat track-per-track met hen door: Lou Reed speelt stukjes van de songs op akoestische gitaar, vertelt er een anekdote bij, zingt een strofe, alleen: veel stem heeft hij na al die jaren niet meer over. Drugs en drank hebben hun tol geëist. De versies die hij brengt zijn nog nauwelijks als zodanig te herkennen. Toch is het een leuke herontdekking van materiaal dat bijna 35 jaar oud is en niets van zijn frisheid en originaliteit heeft verloren. Berlin, mag dan zijn grootste artistieke prestatie zijn, Transformer is zonder meer zijn belangrijkste rock-plaat, met David Bowie in de ha-ha-koortjes op de achtergrond en sessiemuzikant Herbie Flowers, de bedenker van de cello in de bass line van Walk on the Wild Side, als essentiële derde.

Selectie:
• I'm So Free
• Vicious
• Satellite of Love
• Walk on the Wild Side
• Andy's Chest
• New York Telephone Conversation
• Make Up
• Perfect Day
• Goodnight Ladies

Misschien is Herbie Flowers wel degene die uiteindelijk alle lof verdient voor het unieke geluid van Transformer. Onbekend met The Velvet Underground en Lou Reed, doet hij voor bijna alle songs van het album suggesties vanuit zijn jazzy achtergrond. Hij bedenkt niet alleen de bass line van Wilde Side, hij zet er ook de sologitaar bij. Voor New York Telephone Conversation trommelt hij een hoempapa-orkestje op dat precies voor de sfeer zorgt die de song nodig heeft. Mike Ronson vertelt over de moeilijkheden waarmee hij te maken had tijdens de opnamen. Een beetje meer grijs, kreeg hij van Lou Reed te horen, hoe vertaal je dat naar muziek en sfeer? Dave Stewart heeft het in zijn interview over de eenvoud van de Vetvet-songs, de invloed van Lou Reed op z’n eigen carrière en het poëtische karakter van Reeds teksten. Ondertussen laat de meester himself ons aan de mengtafel de verschillende geluidstracks horen van Perfect Day, Vicious en Satellite of Love, door de regisseur geïllustreerd met fragmenten van oude live-optredens van Lou Reed, zeldzame opnamen van The Velvet Underground in The Factory, footage van Andy Warhol en zijn huisorkest, Warhol aan het werk, etc.

BEELD EN GELUID
De kwaliteit van het beeld is in orde, in elk geval wat betreft de nieuwe opnamen gedraaid voor deze documentaire. Het getemperde licht van de studio sluit perfect aan bij de sfeer van Reeds muziek. De footage is soms beschadigd, soms in zwart/wit, soms getekend door de tijd. Het geluid is uitstekend. In de oudere opnamen is er sprake van ruis en onregelmatigheden, de gebruikelijke onvolkomenheden van dat soort materiaal. Het draagt - opnieuw - bij tot de sfeer.

EXTRA'S
Een tiental interviews uit de documentaire worden in de extra’s getoond in hun langere en onversneden versies:
1. The Velvet Underground
2. Waiting for the Man
3. Meeting Andy Warhol
4. Vicious
5. Recording Transformer in London
6. Lou The Poet
7. Walk on the Wild Side Bass
8. Perfect Day & Satellite of Love
9. The Three Chords

CONCLUSIE
Classic Albums: Lou Reed – Transformer biedt een uniek inzicht in het makingsproces van Transformer, een album dat volgens Dave Stewart perfect de sfeer weergeeft van het begin van de jaren '70. De unieke en cruciale samenwerking van een aantal bevlogen muzikanten rond een handvol eenvoudige songs met potentiële mogelijkheden, leidt bijna terloops, maar niet toevallig, tot één van de grote platen uit de popgeschiedenis. Deze bijna 80 minutendurende documentaire, voorzien van origineel en zeldzaam archiefmateriaal over de bronnen van de muzikant, The Factory van Andy Warhol en de opnamesessies met David Bowie in 1972, is een boeiend portret van één van de grote namen uit de rockgeschiedenis.

Regisseur Bob Smeaton, de man achter o.a. Classic Albums: The Band – The Band, Classic Albums: The Who – Who's Next en The Beatles: Anthology, heeft z'n sporen ruim verdiend en maakt van Classic Albums: Lou Reed – Transformer een interessante en originele ervaring.