Deze film maakt deel uit van Warners Tennessee Williams Collection, waartoe ook nog A Streetcar Named Desire S.E., Sweet Bird of Youth, The Roman Spring of Mrs. Stone en The Night of the Iguana behoren.

FILM
Passie. Dat ene woordje beschrijft het best de toneelstukken van meervoudig Pullitzer Prize winnaar Tennessee Williams. De schrijver bevolkt zijn drama’s doorgaans met ondoordringbare karakters, brengt de protagonisten samen in het broeierige zuiden van de Verenigde Staten en laat de opgekropte emotionele bommen daar tot ontploffing komen in claustrofobische ruimtes. De personages uiten bovendien hun emoties niet op geciviliseerde wijze maar als nauwelijks geëvolueerde Neanderthalers, die seks, voedsel, geld en overleven als enige doelstelling in het leven hebben. Zijn dialogen zijn dan ook rauw, recht voor de raap en confronterend. Voor nuances is er geen plaats in zijn toneelstukken: ze hakken met de botte bijl in op thema’s als alcoholisme, hebzucht, ontrouw en isolatie. Dat alles maakt Tennessee Williams tot een fascinerend auteur, die niemand onberoerd laat, in positieve dan wel negatieve zin. En de verfilming van zijn op één na bekendste werk, Cat On A Hot Tin Roof, straalt diezelfde brutale eerlijkheid uit waar je moeilijk je ogen vanaf kan houden. Ook al legt de adaptatie ook de beperkingen van zijn schrijverstalent bloot.

Het verhaal vindt plaats op een hete zomeravond en -nacht, op een ouderwetse plantage in het zuiden van Amerika. Twee broers, Brick en Gooper, wachten op de thuiskomst van hun vader voor diens 65ste verjaardagsfeestje. Brick is een mislukte footballspeler die zich nu in de drank heeft gegooid. Gooper de loyale zoon, die in de voetsporen van zijn vader wil treden. Dat wat hen bindt is het gebrek aan liefde dat ‘Big Daddy’ hen altijd heeft getoond. De geruchten dat hun vader niet lang meer te leven heeft laten hen dan ook onverschillig. Hun echtgenotes veinzen echter bezorgdheid. Want zij zijn geïnteresseerd in de rijkelijke erfenis mocht hun schoonvader overlijden. Voor Goopers vrouw Mae is het geld een ware obsessie. Bricks echtgenote Maggie ‘The Cat’ is het er eerder om te doen haar schoonzus dwars te zitten. Met de komst van de brutale Big Daddy vallen echter één voor één alle maskers af. In een reeks franke confrontaties laaien de gemoederen hoog op en worden verwijten na lang stilzwijgen eindelijk uitgesproken.

Cat On A Hot Tin Roof ontsnapt in de adaptatie nooit aan zijn toneelorigine. Het aantal locaties is beperkt, de personages passen netjes in geijkte theaterconventies en de dialogen hameren de allesbehalve subtiele thema’s er met dramatische volzinnen in. Hoewel een aantal kleine scènes in het begin het stuk proberen te openen naar een groter canvas, blijven het middendeel en de laatste act gebonden aan een handvol sets. Zelfs de stijlvolle belichting en camera-setups van William H. Daniels, het superieure setdesign en de knappe jazzy muziek van Charles Walcott verhullen bijgevolg niet dat Cat On A Hot Tin Roof verfilmd theater is, zonder veel cinematografische franje.



Dat legt meteen een hypotheek op de mate waarin de kijker zich met de gebeurtenissen op het scherm kan identificeren. De met bombast overladen dialogen – nochtans prachtig geformuleerd door de schrijver – horen immers niet thuis in film: ze wegen als een zware baksteen op de maag. Ook een andere onhebbelijkheid van Tennessee Williams, de keuze voor protagonisten die niet enkel hun gebreken hebben maar ronduit onuitstaanbaar zijn, wordt uitvergroot door de theatrale benadering van de filmmakers. Daarnaast stokt het tempo geregeld. Waar je op het podium nog de ruimte hebt om traag de sluimerende emoties van getormenteerde karakters op te bouwen, vereist film een directere aanpak, met een boog die constant gespannen moet staan. Zelfs Williams’ rauwe dialogen zijn niet voldoende om de kijker constant te entertainen. Door het gebrek aan het directe contact tussen acteurs en kijkers – wat wel aanwezig is op het toneel – verliezen de woorden immers deels hun daadkracht, ook al omdat ze niet worden ondersteund door treffende beelden.

Toch slaagt Cat On A Hot Tin Roof er meermaals in de kijker mee te sleuren in de melodramatische plot. En dat is te danken aan een sublieme cast waarin zwakke schakels ontbreken. Voor Paul Newman en Elizabeth Taylor is deze film een sleutelprent uit hun carrière. Met een gekwelde performance die in de loop van de film meer aan kracht en respect wint, gaat Newman in één klap van beloftevol jonkie naar potentiële superster. Zijn Brick is de focus van de prent en draagt het gewicht van de film moeiteloos op zijn schouders. Elizabeth Taylor is minder overtuigend, maar niettemin glansrijk als Maggie, een rol waarmee ze voorgoed haar carrière als kindsterretje – en het resulterend stigma – van zich afspeelt. Als je bedenkt dat haar derde echtgenoot tragisch om het leven kwam tijdens de opnames, is haar vertolking des te remarkabeler. Ook in de nevenrollen is geen valse noot te bekennen. Madeleine Sherwood herneemt als Mae de rol die ze op het toneel initieerde. Als haar echtgenoot is Jack Carson de meest subtiele speler in de cast, een man van de rede, gevangen in het lichaam van een brute zuiderling. Judith Anderson is voortreffelijk als gewoonlijk, in een atypische rol voor haar, die van de trouwe, zich wegcijferende moeder. Maar top of the bill is zonder twijfel Burl Ives als Big Daddy. Niet alleen zijn gestalte geeft gewicht aan de rol, maar ook zijn compromisloze inlevingsvermogen. De scènes tussen Ives en Newman heffen de prent eigenhandig naar een hoger niveau.

Helaas volstaat dat niet om van Cat On A Hot Tin Roof een voltreffer te maken. De zes oscarnominaties ten spijt is de film niet meer dan een intrigerend toneelstuk dat vooral gokt op goede acteerprestaties om de melodramatische plot en de loodzware dialogen verteerbaar te maken. Een reeks pedante passages zorgt ervoor dat het verhaal te lang nodig heeft om echt op gang te schieten en wanneer de film dan toch op dreef is, wordt het drama net iets te hoog – en dus ongeloofwaardig – opgedreven. Niettemin is Cat On A Hot Tin Roof bijna vijftig jaar na de opnames nog steeds verrassend bekijkbaar. Zolang je de prent maar niet beschouwd als een bona fide film, maar als een interessant vervangmiddel voor een avondje toneel.



BEELD EN GELUID
Een mooi weergegeven kleurenpalet, een minimum aan grain en printbeschadigingen, bevredigende contrasten en goede zwartniveaus. Dat somt in één zin de pluspunten van de beeldtransfer op. Het gebrek aan een coherent scherpteniveau doorheen de film is een kleine vlek op een voor het overige opnieuw excellente Warner-behandeling van een klassieker. Het geluid wordt in origineel monoformaat uit de boxen losgelaten. De dialogen zijn uitzonderlijk helder en de occasionele geluidseffecten – zoals bij een plots losbarstend onweer – klinken ruimtelijker dan je van mono verwacht.

EXTRA’S
Wie maar niet genoeg kan krijgen van Cat On A Hot Tin Roof moet zeker eens het begeleidende Audiocommentaar van Tennessee Williams biograaf Donald Spoto beluisteren. Hij vertelt alles wat je wilde weten over het toneelstuk en de adaptatie, evenals andere anekdotes die aangenaam in het oor liggen. De featurette Playing Cat And Mouse (10 min.) gaat vervolgens iets te oppervlakkig in op hoe de film een sleutelrol speelde in de carrières van Newman en Taylor. Afrondend is er een krassige Trailer.

CONCLUSIE
Cat On A Hot Tin Roof is makkelijk in één zin te vatten: verfilmd toneel met goede acteerprestaties. De prent zal lang niet iedereen kunnen bekoren met zijn neiging tot melodrama, maar een handvol energieke scènes maken de film ook voor de occasionele kijker de moeite waard. Beeld en geluid zijn meer dan behoorlijk op de disc geperst en tussen de extra’s valt vooral het entertainende audiocommentaar van Donald Spoto op.