De BBC heeft al jaren een reputatie hoog te houden wat betreft kwaliteitsdocumentaires. Zo leverde regisseur David McNab enkele jaren geleden een prachtige documentaire reeks over het melkwegstelsel af, The Planets genaamd, waarbij "echte" footage werd vermengd met bijzonder realistische computersimulaties. Dit moet regisseur Tim Haines op een idee gebracht hebben, want met zijn team werkte hij drie jaar lang aan een reeks met als bedoeling om met een zelfde mengeling van echte natuurbeelden, animatronics en computersimulaties het era der dinosaurussen in beeld te brengen. De interesse voor sauriërs is nooit helemaal weggeweest, maar door de films van Steven Spielberg, die op buitengewoon realistische manier dino's op het scherm toverde middels CGI, staan deze voormalige heersers van de planeet weer in het middelpunt van de belangstelling. Voeg daarbij nog het feit dat de paleobiologie de laatste twintig jaar meer feiten aan het licht heeft gebracht over deze reuzen dan in de gehele geschiedenis ervoor, en je ziet voor je de boeiende uitdaging waar de makers voor hebben gestaan.

Walking With Dinosaurs is enorm prestigieus van opzet, en bovendien degelijk wetenschappelijk gefundeerd. De documentaire schetst een beeld van de leefgewoonten en het habitat van deze dieren dat ongeveer diametraal het tegenovergestelde is van de vleesetende nachtmerries uit Spielbergs conceptie - maar de bedoeling van de reeks was dan ook totaal anders. In zes afleveringen van elk ongeveer een half uur wordt een behoorlijk overzicht gegeven van de verschillende soorten dinosaurussen, opgedeeld volgens het tijdvak waarin ze geleefd hebben, van het Trias (220 miljoen jaar geleden) tot het Krijt (65 miljoen jaar geleden). Na het bekijken van deze reeks wordt de gemiddelde kijker, een sporadische bioloog uitgezonderd, geconfronteerd met het feit dat die eigenlijk over sauriërs zo goed als niets afwist. Zo wordt er een aflevering volledig gewijd aan de verschillende sauriërs in de oceanen zoals de liopleurodon - de machtig mooie aflevering 3, Cruel Sea - en één aan de vliegende reptielen. De vleesetende exemplaren, zoals de tyrannosaurus en de velociraptors uit Jurassic Park, krijgen - overigens terecht - een mindere rol toebedeeld, meer in overeenstemming met hun werkelijke impact op hun omgeving, en naast de verschillende en soms minder evidente subklassen van sauriërs worden ook overvloedig de flora en de ander fauna, zoals de insectenwereld in het Jura, op bijzonder fraaie wijze in beeld gebracht.

Vanuit wetenschappelijk punt is de enige kritiek die men op deze reeks kan geven het feit dat men de verwantschap tussen de sauriërs en de vogels als bewezen acht, en hoewel het recente wetenschappelijk materiaal inderdaad meer en meer in die richting wijst, is dit nog niet onomstotelijk bewezen. Zelfde opmerking overigens over de meteoriet die de sauriërs van de kaart heeft geveegd en de Aarde een nieuwe IJstijd heeft ingejaagd, waarbij het sterkste overlevende specimen de zoogdieren bleken. Andere mogelijke theorieën worden niet vermeld, maar misschien was het voor de continuïteit van de reeks te bewerkstelligen wel nodig om zich aan één theoretisch model, namelijk het meest waarschijnlijke, te houden, of de niet-wetenschappers onder de kijkers zouden alleen maar worden verward. Waarmee we ook tevens het idee de kop willen indrukken dat Walking With Dinosaurs alleen voor een select publiek zou zijn. Ondanks het feit dat het merendeel van wat je ziet computersimulaties zijn, draagt het geheel dezelfde stempel als de documentaires die je gewoonlijk op zenders als National Geographic kan bewonderen, voor een groot publiek dus. Ergo: je moet liefhebber van natuurdocumentaires zijn om Walking With Dinosaurs ten volle te kunnen appreciëren. Een ander punt van kritiek dat wel eens over de reeks geuit werd, is dat de harde werkelijkheid van eten of gegeten worden nogal ongenuanceerd in beeld wordt gebracht. Kijkers met een gevoelige maag kunnen we echter geruststellen: alhoewel je de natuur in een goede documentaire ook met zijn minder fraaie kantjes moet tonen - de werkelijkheid heeft tenslotte zijn rechten - is er niets echt goor te noemen.

BEELD EN GELUID

Afgezien van de welgedocumenteerde inhoud is de grootste troef van deze release de technische afwerking. Alhoewel de eerste release van Walking With Dinosaurs door Universal is moeten teruggenomen worden wegens een onherstelbare fout in de derde aflevering, is deze re-release technisch volkomen in orde. Het is alleen spijtig dat men op het zicht de beide releases (de oude, foutieve en de recente, correcte) niet van elkaar kan onderscheiden. Hier hebben ook sommige winkels een gedeelte van de boter op hun hoofd, want verschillende DVD-retailers verkochten deze release vrolijk verder, wetende dat er een fout op de disc aanwezig was. Met als gevolg dat in sommige winkels de twee releases door elkaar liggen. In geval van twijfel, vraag eens of je op een demonstratietoestel de derde aflevering mag bekijken; dit duurt een halfuurtje, maar je bent zeker dat je een goeie release te pakken hebt.

Maar nu de kwaliteit zelf: ondanks het feit dat Walking With Dinosaurs voor televisie is geproduceerd, en op de diverse stations in 4:3-formaat te zien was, is deze release in 16:9-aspect ratio, én bovendien nog eens anamorf ook. Dit resulteert in een werkelijk spectaculair scherp beeld zonder ook maar één vlekje of vervorming! Het spreekt vanzelf dat hierdoor de sauriërs nog beter tot hun recht komen op het kleine scherm, en het is bij mijn weten de eerste release van een TV-produkt waarbij de DVD-release ten opzichte van de TV-uitzending er beter op is geworden.Ook het 2.0-geluid - ook oorspronkelijk alleen voor TV bedoeld - klinkt bijzonder zuiver. Ondanks het feit dat er maar twee kanalen worden gebruikt, geeft men vaak een zeer ruimtelijke indruk, zoals men bijvoorbeeld in de vierde aflevering over de vliegende sauriërs goed kan merken, en wanneer er een diplodocus op de grond stampt of één van de gigantische zeereptielen voorbijzwemt, wordt ook dit zeer dynamisch weergegeven. Enige minpuntje, maar dat is een persoonlijke smaak, is dat de stem van Kenneth Branagh af en toe een beetje zeurderig klinkt; de versie die op de VRT werd uitgezonden had de aangename commentaarstem van Vic De Wachter, en het is een beetje zonde dat men die er niet als alternatief geluidsspoor heeft aan toegevoegd.

EXTRA'S

Documentaires behoeven eigenlijk geen extra's, en zouden voor zichzelf moeten spreken. Het aangename aan deze release is dat men hier wél voor een documentaire in een impressionante hoeveelheid bonusmateriaal heeft voorzien. Om te beginnen bevat de release een tweede disc, met daarop een uur durende documentaire waarin de makers een blik achter de schermen gunnen, en het geheim van hun computeranimaties onthullen. Enerzijds wordt hier de magie van de documentaire zelf een beetje mee teniet gedaan, want bij een volgende visie ga je echt wel letten op de kunstgrepen die ze hebben toegepast om bijvoorbeeld heelder kuddes dieren te simuleren. Daarenboven bevat de eerste disc een schitterende "director's commentary"-feature die danig verschillend is van alle commentaartracks die ik totnogtoe gezien heb. Je kan vòòr het afspelen een optie oproepen, waardoor de documentaire op gestelde ogenblikken wordt "toegelicht"; er komt dan een kleiner schermpje in het grotere, en regisseur Tim Hardin en zijn medewerkers tonen dan hoe ze bepaalde visuele hoogstandjes hebben gerealiseerd. Zo is er een scène in de tweede aflevering waarin een grote diplodocus een boom omduwt; in het kleinere scherm laat men dan zien dat men hier in werkelijkheid een kraan voor heeft laten aanrukken. Als alternatief voor een hele track met regisseurscommentaar vol te lullen met filler stuff enkel op cruciale ogenblikken een woordje toelichting geven is een zeer waardevolle en unieke feature, die de educatieve waarde van het geheel alleen maar de hoogte in doet gaan. Deze beeld-binnen-een-beeld-feature wordt tenandere op de DVD gecodeerd door de multi angle-optie. Ik heb er bijna geen woorden voor, je moet het eens gezien hebben. Voeg daaraan nog het feit toe dat al dit extra materiaal netjes ondertiteld wordt, en dat het geheel nog aan elkaar wordt gebreid door een leuk stel geanimeerde menu's, en dan is deze release qua extra's gewoon af.

CONCLUSIE

Walking With Dinosaurs kan zowel buigen op een grote educatieve waarde als op een hoge amusementsfactor. Er zijn tegenwoordig al heel wat DVD's met documentaires te verkrijgen, maar zowel op technisch als op inhoudelijk gebied laat deze BBC-release de concurrentie moeiteloos zo'n slordige 150 miljoen jaar achter zich! Het minder bekende The Planets, ook van de BBC, droeg echter nog net iets meer mijn persoonlijke voorkeur weg, maar dat is ontegenzeglijk te wijten aan mijn persoonlijke interesse voor ruimtevaart. Desalniettemin kunnen we deze release in één woord omschrijven: klasse!

Voor wie na deze release nog altijd niet genoeg heeft van dinosaurussen, kunnen we ook The Ballad of Big Al aanraden, een soort van "buiten reeks"-aflevering, die specifiek het leven van de allosaurus belicht. Bovendien schijnen Tim Haines en zijn team bezig te zijn aan de pre-productie van een vervolgreeks, die over de evolutie van de zoogdieren zou gaan.