FILM
Yasmin Husseini (Archie Panjabi) heeft zich een tweedehands Golf GTI gekocht. Die kan ze zich permitteren, want ze heeft een goeie baan als sociale werker in een niet nader genoemd Noord-Engels stadje. Haar Pakistaanse familieleden en buren vinden het maar niets, en ook haar collega John (Steve Jackson) met wie ze dagelijks op de baan is, kijkt verbaasd. Die auto gaat je veel geld kosten, zegt hij een beetje verwijtend, want eigenlijk had ie zelf al een klein en goedkoop autootje voor Yasmin weten te versieren bij een bevriende garagehouder. Ik vind een Golf GTI het einde, is Yasmins enige commentaar en als perfect geïntegreerde moslima van de tweede generatie ziet ze niet in waarom een Golf GTI niet zou kunnen. Ze heeft weinig onkosten, want ze woont in een klein werkmanshuisje dat eigendom is van haar vader, en voor het overige geeft ze alleen geld uit aan kleren, westerse kleren, die ze alleen draagt op het werk. 's Ochtends verlaat Yasmine haar omgeving als een perfect geklede Pakistaanse moslimvrouw: lange zwarte jurk tot op de grond en een alles verhullende hoofddoek van dezelfde kleur. Eens uit het oog van haar soortgenoten zet ze haar Golf GTI aan de kant van de weg en verwisselt de traditionele outfit voor een jeansbroek, een topje en hoge hakken en laat ze haar lange donkere haren gewoon los over de schouders hangen. Yasmin is sterk, geëmancipeerd en goeduitziend en dat mogen haar Britse blanke collega’s ook merken. Bovendien is ze net collega van de maand wegens goeie prestaties en dat wordt vanavond na de kantooruren gevierd in het cafeetje om de hoek.



Thuis houdt Yasmin zich aan de regels en is ze de goeie Pakistaanse huisvrouw die zorgt voor haar oude vader (die schuin tegenover woont) en haar jongere broertje Nasir (Syed Ahmed), een drugsdealende tiener die om zijn vader te plezieren 's vrijdags via de geluidsinstallatie van hun kleine moskee de buurbewoners oproept tot het middaggebed. Op het werk worden grapjes gemaakt over Yasmine en John, en de vrouwelijke collega's zijn het er over eens dat er iets moois groeit tussen de Brit en de Paki. Maar niemand weet dat Yasmin eigenlijk al getrouwd is: voor de goeie vrede is op aandringen van haar vader met een Pakistaanse neef getrouwd, een goeie moslim die haar weer op het rechte pad moet brengen. Echtgenoot Faysal (Shahid Achmed) is rechtstreeks uit Pakistan geïmporteerd en woont in Yasmins huis op de benedenverdieping. Zelf wil ze met de kerel niets te maken hebben en wacht ze tot de wettelijke termijn om is en de echtscheiding kan aanvragen. Faysal is primitief, kookt z'n potje op het erf boven een vuurtje, want hij weet niet hoe je met een kookfornuis moet omgaan, en zijn Engels is belabberd. In hun kleine tuintje houdt hij een geit. Yasmin voelt alleen maar afkeer voor Faysal die ze na de zoveelste confrontatie met haar vader de deur uitgooit en die dus noodgedwongen z'n intrek neemt aan de overkant van de straat. Je maakt me te schande, zegt haar vader, want ik heb verplichtingen tegenover mijn familie in Pakistan. Zelf droomt vader Husseini van een terugkeer naar zijn vaderland waar hij sinds vele jaren een huis laat bouwen voor hemzelf en zijn inmiddels overleden echtgenote. Wordt het niet mooi?, vraagt hij af en toe wanneer hij de vergeelde foto's van het verre huis voor de zoveelste keer bekijkt.



En dan storten in New York de Twin Towers in. Wie is Osama?, vraagt Yasmin de volgende ochtend aan John nadat ze die naam onder haar foto als collega van de maand heeft zien staan en zichzelf vermomd met een volle baard in zwarte stift. Ze is zich van geen kwaad bewust, maar in de dagen die volgen ziet Yasmin de beelden op de televisietoestellen in de uitstalramen op straat en hoort ze de toespraken van Bush en Blair. Wat heeft dat alles met mij te maken, vraagt de jonge vrouw zich af, maar de vrouwelijke collega's op het werk maken vijandige opmerkingen, stoppen anonieme briefjes in haar kastje, vermijden haar gezelschap en wanneer Yasmin zich bij het diensthoofd beklaagt over de situatie, deelt die haar mee dat ze best een tijdje vrij kan nemen tot de bui overwaait. Maar de bui waait niet over en broertje Nasir geeft het dealen op, komt onder de invloed van een fundamentalistische moslimpredikant en vertrekt naar Afghanistan om er aan de zijde van de Taliban tegen de Noordelijke Alliantie en de Amerikanen te vechten. Bovendien heeft ie de aandacht van de Britse antiterreurpolitie getrokken en tijdens een brutale charge in Yasmins huis wordt in de totale verwarring Faysal opgepakt en voor onbepaalde tijd opgesloten als mogelijke terrorist. Yasmin verliest haar greep op de situatie en vlucht in het enige wat ooit garanties bood: traditie en geloof.



Yasmin is een film over de manier waarop de Britse samenleving reageerde tegenover de grote moslimgemeenschap in Groot-Brittannië in de nadagen van 9/11. Het portret dat regisseur Kenneth Glenaan borstelt is niet fraai, maar naar eigen zeggen het resultaat van heel veel gesprekken met moslims, in dit geval meestal Pakistani, in de weken en maanden na de gebeurtenissen. Simon Beaufoy (The Full Monty) schreef op basis van de opgetekende ervaringen een heftig scenario waarin een brede waaier van onderwerpen en problemen aangekaart wordt. De film bevat een aantal bekende clichés, althans clichés naar onze westerse smaak, want uit de reacties van jonge moslims op Internet blijkt dat deze film wel degelijk op een zeer realistische wijze een aantal pijnpunten uit de 9/11-periode onder de aandacht brengt. In Engeland kon men er niet om lachen, want na de première in Londen waren de kritieken unaniem negatief. De grootste tegenwind kreeg Simon Beaufoy. Die werd verweten als comedy-schrijver niet de gepaste man te zijn voor dit soort werk. Het idee dat de moslimgemeenschap in Engeland met de nek werd aangekeken in de nadagen van 9/11 werd zonder meer van de hand gewezen. Yasmin kreeg in Groot-Brittannië uiteindelijk geen bioscooprelease, terwijl de film op datzelfde moment in Europa heel veel bijval oogstte, de Oecumenische Prijs op het Film Festival van Locarno kreeg en de Publieksprijs op het Film Festival van Dinard in Noord-Frankrijk in de wacht sleepte. In Engeland werd Yasmin later door tv-zender Channel 4 uitgezonden.



Yasmin is met heel weinig geld gemaakt. De makers hebben het maximum gerealiseerd met weinig middelen en dat komt het realisme in de productie alleen maar ten goede. De meeste acteurs hadden vooraf geen enkele podiumervaring. Bijgevolg is de film vaak zeer direct, haast documentair van karakter, anekdotisch en vooral - en daarin herkennen we de hand van Simon Beaufoy – zeer humoristisch. Dat neemt evenwel niet weg dat de eigenlijke problematiek op een zeer professionele en vooral indringende manier in beeld is gebracht. Er zijn details die vatbaar zijn voor discussie, maar het zou fout zijn om die als argument te gebruiken in een poging de film in zijn geheel neer te sabelen. Yasmin heeft wel degelijk een punt en toont hoe de gewone moslims, de mensen die niks te maken hebben met de Osama Bin Ladens in deze wereld of het islamitisch fundamentalisme, na 9/11 scheef werden bekeken alsof ze zelf schuld hadden aan de ingestorte torens en de onschuldige slachtoffers. Vijf jaar na datum is de paniek weggeëbd en de claustrofobische manipulatie grotendeels gerelativeerd, maar wie eerlijk is zal moeten toegeven dat de angst en de onzekerheid hem toen tenminste tijdelijk uit z'n evenwicht heeft gebracht, want wie is er ongevoelig kunnen blijven voor de massale indoctrinatie vanuit het Witte Huis? De speeches van Bush en Blair? De georganiseerde pogingen om de islam in zijn totaliteit te discrediteren? Het is jammer dat de Britse pers door het bos de bomen niet meer heeft kunnen zien, want dat er fundamenteel wat fout is met de manier waarop de Britse samenleving met zijn Pakistaanse minderheid omgaat, heeft de geschiedenis ondertussen overduidelijk bewezen.

BEELD EN GELUID
Om de kosten te drukken werd Yasmin digitaal opgenomen en gemonteerd. De kleuren zijn verzadigd en aan de donkere kant, maar dat houdt duidelijk verband met de weersomstandigheden in Noord-Engeland, een streek die niet bepaald bekend staat om zijn zonnige stranden en prachtige seizoenen. De binnenopnamen zijn rijkelijker geschakeerd en bieden de meest kleurige taferelen. Ten huize Husseini zijn de tinten getemperd met veel bruin, grijs en opvallend veel blauw. Datzelfde metaalachtig blauw hangt over de buitenopnamen. Het beeld is bovendien haarscherp, contrastrijk en zijig, zonder opmerkelijke beschadigingen of ongerechtigheden. Het geluid staat in een 5.1-versie en daar doet de geluidstrack met Arabische muziek via de surround zijn voordeel mee. De zeer gewelddadige razzia in het tweede deel van de film dankt zijn impact overigens in grote mate aan de mogelijkheden die de 5.1-versie biedt. Het effect is fenomenaal en intimiderend.

Jammer genoeg wordt deze dvd opnieuw aangeboden zonder selectiescherm en starten de promotietrailers meteen na het inserten van de disc, een procédé dat best aanvaardbaar is voor een huur-dvd, maar totaal onaanvaardbaar voor een koopversie.



EXTRA'S
De dvd bevat publicitaire trailers.

CONCLUSIE
Yasmin van regisseur Kenneth Glenaan en scenarist Simon Beaufoy is een vrij heftige en confronterende film. Als kijker kan je niet anders dan sympathie opbrengen voor de jonge vrouw die ten tonele wordt gevoerd en met stijgende verontwaardiging vaststellen dat de maatschappij haar onrechtvaardig behandelt. Waarop het allemaal uitdraait is wellicht moeilijk te plaatsen, maar in werkelijkheid behoort het tot de mogelijkheden. Kijk om je heen in de tram en op straat: zijn er niet meer heel erg jonge vrouwen mét een hoofddoek dan tien jaar geleden en waaraan ligt dat? Hoe komt dat? Yasmin vertelt het u onverbloemd.