FILM
Zeevaartavonturen hadden hun beste tijd gehad in Hollywood anno 1951 en er is geen beter voorbeeld te vinden dan Captain Horatio Hornblower. Gebaseerd op de beroemde verhalen van C.S. Forester geeft de film af en toe een spannend schot voor de boeg, maar tot voltreffers komt het niet. Ondanks een sterrencast, aangevoerd door Gregory Peck en Virginia Mayo, biedt de prent slechts een wankele mix tussen formulaïsche karakterstudies, schaarse actie op de golven en hoogoplopend melodrama. Liefhebbers van kostuumdrama’s en stationsromannetjes zullen ongetwijfeld een andere mening toegedaan zijn, maar Captain Horatio Hornblower is vooral veel ‘geblaas’ en weinig wol.

Als de film opent, is de titulaire kapitein al zeven maanden van huis, als bevelhebber van een schip op de rand van muiterij na een aantal windloze en hongerige weken. De wind zet echter weer aan, en blaast het schip richting zijn bestemming, Panama, waar het wapens moet afleveren aan een lokale vrijbuiter die Zuid-Amerika wil innemen en daarmee Napoleon de wind uit de zeilen halen. Een Spaans galjoen meldt zich als derde speler in de ontmoeting en vormt de aanleiding voor een illustere zeeslag. Alvorens de vijand tot zinken te brengen, redt Hornblower aristocrate Barbara Wellesley van het dek. De terugreis naar Engeland biedt voldoende tijd voor de twee om innig op elkaar verliefd te worden, maar een romance is onmogelijk omdat beide al een partner hebben. In Engeland wordt Hornblower als een held onthaald, maar bij zijn thuiskomst wacht hem een onaangename ontdekking.



Het feit dat Forester zelf instond voor de adaptatie van Captain Horatio Hornblower is eerder een vloek dan een zegen. Hij gaat er immers vanuit dat wat op papier werk ook in de bioscoop doeltreffend is. En dus moet je als kijker lange dialoogpassages doorstaan, vol romannetjesromantiek of edel heldendom, terwijl de actiescènes in een wip voorbij lijken. Evenmin bevorderend voor het kijkplezier is het gebrek aan een duidelijk doel voor de protagonisten. Het scenario is een opeenvolging van incidenten die onoordeelkundig samengevoegd worden om de illusie van een coherente plot in stand te houden. Een op handen zijnde muiterij, verraderlijke Zuid-Amerikanen, een onmogelijke liefde, een zeeraid op Napoleons vloot en een ontsnapping aan de galg kunnen nochtans een plek hebben in één groot meeslepend epos. Maar daar hadden de schrijvers duidelijk geen zin in.

Het duurt dan ook tot in het laatste half uur eer de prent echt op gang komt, dankzij een plot die Hornblowers winnaarsmentaliteit koppelt aan een intrige die veel ruimte laat voor actie en spanning. Absoluut hoogtepunt van de film is dan ook een aanval op vier schepen van Napoleon in de haven van Nantes. Doorheen de rest van de film laten de fotografische effecten om deinende schepen binnen de beperkingen van studiosets te tonen vaak te wensen over, maar in deze scène vinden de filmmakers de juiste toon. De combinatie van decors en miniaturen oogt nog steeds niet bijster geloofwaardig, maar binnen de context van het verhaal ga je er niettemin gemakkelijk in mee. Als een van de laatste grote marinefilms voor de komst van widescreen, lijdt de prent helaas zichtbaar onder de benauwende Academyratio, en onttrekken de gesatureerde Technicolorkleuren alle ambitie tot realisme uit de gestileerde beelden.

Gregory Peck is doorgaans op zijn best wanneer hij rollen kan spelen die niet louter zwart of wit zijn. Als de pure held is hij vaak te houterig, en Captain Horatio Hornblower bevestigt die these nogmaals. De acteur schijnt voortdurend een masker op te werpen tussen hem en het publiek, waardoor het niet gemakkelijk is je emoties de vrije loop te laten. In de finale dertig minuten maakt Peck echter veel van zijn houterigheid goed dankzij een merkbaar verbeterd scenario. Virginia Mayo kreeg de rol van Hornblowers geliefde pas nadat iedere beschikbare Britse actrice bedankt had. Niet verwonderlijk, want het personage moet niet meer doen dan glimlachen en schoon wezen. Mayo’s vertolking beantwoordt perfect aan het gevraagde. In de nevencast zijn de beste vertolkingen te vinden, bij leden van Hornblowers loyale crew – vooral zijn rechterhand (Robert Beatty) is uitstekend. Ook een jonge Christopher Lee maakt eventjes zijn opwachting, als een Spaanse kapitein.

Regisseur Raoul Walsh was een manusje-van-alles. Hij heeft zowat alle genres gedaan, meestal met succes, en was ongetwijfeld een van de meest veelzijdige cineasten van zijn tijd, en alle tijden. Maar zelfs zijn vaste hand krijgt Captain Horatio Hornblower niet op de rails, en je moet je afvragen of de energieke cineast wel de juiste man was om een op veilig spelende kostuumfilm door troebel water te sturen. Slecht is de prent niet, goed evenmin, enkel ergerlijk middelmatig. Goed om op een zaterdagmiddag de tv-programmatie mee op te smukken, dat wel.



BEELD EN GELUID
Wie vaker een klassieke Warner-dvd in huis haalt, weet waaraan hij/zij zich mag verwachten bij de audiovisuele presentatie: de best mogelijke presentatie die tijd en budget toelaten. Captain Horatio Hornblower koppelt een goede scherpte aan een aangenaam kleurenpalet en overtuigt ook in de contrasten. Uitzondering zijn de day-for-nightsequenties, die op dat vlak wat problemen voortbrengen. Grain en printbeschadigingen zijn tot een minimum herleid. Het geluid wordt in het originele monoformaat weergegeven en klinkt behoorlijk. In de zeeslagen worden weliswaar niet alle registers opengetrokken, en ook de mix niet steeds even zuiver, maar al bij is de soundtrack dik in orde.

EXTRA’S
De enige extra die direct relateert aan de hoofdfilm is de Trailer (3 min.). Daarnaast bevat de disc nog een cartoonparodie met Bugs Bunny en Yosemite Sam, Captain Hare-Blower (7 min.), en een korte film. Die laatste draagt de titel My Country ’Tis of Thee (20 min.) en bevat een nogal belerende geschiedenisles. De kortfilm kaapte wel een Oscarnominatie weg.

CONCLUSIE
Captain Horatio Hornblower is een te langdradige film met te weinig coherentie en te veel melodrama. De in kleur gefilmde studiogebonden zeeslagen dateren de prent enorm en in de cast springt niemand eruit die de kijkervaring memorabel maakt. Middelmatigheid troef dus, zij het uiterst professionele middelmatigheid. Het beeld op deze release ziet er oké uit, het geluid haalt het beste uit het originele monospoor. In de bonussectie trakteert Warner op een aantal leuke korte filmpjes uit de jaren vijftig.