FILM
De jonge schrijver Stingo (Peter McNicol) arriveert in New York met een zware koffer en een hoofd vol idealen: hij wil schrijver worden. Hij vindt een goedkope kamer en terwijl hij z’n spulletjes op het bed legt ziet hij hoe de luchter boven zijn hoofd schuddende bewegingen maakt: hierboven zijn ze goed bezig, denkt hij. Een tijdje later zit er een briefje onder de deur met een uitnodiging om kennis te komen maken, getekend: Sophie en Nathan. Geluiden van twee jonge mensen die ruzie maken en elkaar uitschelden houden hem tegen om op de uitnodiging van de bovenburen in te gaan. Dus brengt Sophie Zawistowski (Meryl Streep) hem z'n avondeten op een dienblad. Ze is fragiel, kwetsbaar, aantrekkelijk en spreekt Engels met een zwaar Pools accent. Op haar linkeronderarm staat een nummer getatoeëerd maar dat zegt de jonge southerner weinig. Stingo is meteen weg van zijn nieuwe buurvrouw. De kennismaking met haar vriend Nathan (Kevin Kline) is niet meteen aangenaam, want Nathan drijft de spot met Stingo’s zuiderse accent en raadt hem aan zich met z'n eigen zaken te bemoeien.

De dag nadien worden de plooien gladgestreken en is Stingo te gast op het ontbijt bij Sophie en Nathan, een dolverliefd stelletje, zij vooral bezig met Engelse les, hij een ogenschijnlijk succesvol bioloog aan de plaatselijke universiteit. Met z’n drieën gaan ze de stad in, naar de kermis en het park, opgetut in vooroorlogse kleren en strooien hoedjes. Het leven is mooi, voor de verliefden en voor hun beste vriend Stingo, want die heeft een schitterende toekomst voor de boeg als succesvol schrijver. Dat beweert althans Nathan die het eerste hoofdstuk van Stingo’s boek-in-wording heeft gejat en gelezen. Stingo is eerst boos en vervolgens onder de indruk van de lof die hem wordt toegezwaaid.

Het geluk op de hogere verdieping is evenwel opnieuw van korte duur. Na een heftige scène komt Nathan niet naar huis en Stingo – op de terugweg na een mislukte date – gaat op Sophie's verzoek in om samen een slaapmutsje te drinken. In de werkkamer van Nathan ziet hij de boeken over de nazi-concentratiekampen, de krantenfoto's van oorlogsmisdadigers en uitgemergelde joden tegen de muur. Sophie vertelt hem dat Nathan joodse voorouders heeft en dat het thema hem mateloos boeit. Ze vertelt over hun eerste ontmoeting in de bibliotheek, hoe ze flauwviel en hij haar naar huis bracht als een hoopje vodden, hoe hij nadien wekenlang voor haar zorgde, haar verwende met lekker eten of gewoon zijn aanwezigheid. De onverwachte thuiskomst van Nathan zorgt voor spanning. Hij is een beetje tipsy en jaloers. De avond is verknoeid. Later zal hij z’n excuses maken, maar het wordt Stingo duidelijk dat Sophie en Nathan ingewikkelder in elkaar zitten dan ze zelf willen toegeven. Na elke scène en na elke ruzie klampen ze zich aan elkaar vast als schipbreukelingen aan een reddingsboei.

Sophie's Choice is de verfilming van de succesvolle roman van de Amerikaanse schrijver William Styron. Het verhaal is gedeeltelijk autobiografisch en heeft als centrale figuur een katholieke Poolse immigrante die wegens het smokkelen van een ham tijdens de Duitse bezetting opgepakt wordt en met haar beide kinderen naar Auschwitz verdwijnt. Een gunstige wind brengt haar na de oorlog in Brooklyn, waar ze de manisch-depressieve en aan drugs verslaafde jood Nathan Landau ontmoet, een kerel die zich voortdurend uitgeeft voor wat hij helemaal niet is. Nathan is geobsedeerd door alles wat met de kampen en dode joden te maken heeft en als hij gedronken heeft belaadt hij Sophie met schuldgevoelens omdat zij wél levend uit de hel teruggekeerd is.

Ondanks de zware problematiek is Sophie's Choice een film met veel opgewekte en plezierige scènes. Styron hanteert een scenario met twee vertellers: Stingo die zijn ervaringen van die zomer met de toeschouwer deelt en vooral ook de nadruk legt op de leuke momenten van hun vriendschap en Sophie die in stukken en brokken de puzzel van haar eigen leven samenlegt. Haar ontboezemingen worden geïllustreerd met zeer realistische flash backs over de naziconcentratiekampen en het lot dat zij en haar beide kinderen er moesten ondergaan. Sophie’s relaas is heftig en dramatisch en voert de spanning in de film elke keer naar een voorlopig hoogtepunt. Wat zij vertelt is niet altijd correct en soms onvolledig met weglating van essentiële details, waardoor haar levensverhaal telkenmale een nieuwe wending krijgt. Over de keuze die ze heeft moeten maken zwijgt ze in alle talen, terwijl Stingo uit haar labiele psychische gesteldheid, haar buien en lichaamstaal de indruk krijgt dat er meer aan de hand is. Wanneer Nathan nog maar eens met haar breekt, knakt ook haar weerstand en vertelt ze Stingo hoe de vork aan de steel zit. Het wordt een verhaal over liefde en toewijding, welgemeende vriendschap, jaloezie, zelfbehoud en verlies dat de dramatische spanning naar een definitief hoogtepunt drijft. In tegenstelling tot heel wat boekverfilmingen blijft regisseur Alan J. Pakula in Sophie's Choice vrij dicht bij de verhaalstof van William Styron en doet hij er ook alles aan om de sfeer van het boek zo goed mogelijk te benaderen. Bovendien handhaaft hij de zeer filmische stijl van Styron tot in de laatste scène. Het resultaat is een film die net zo goed is als het boek, ook al moet Pakula grote stukken van het originele verhaal wegens tijdsgebrek links laten liggen. De flash backs – die ook in het boek ruim worden uitgewerkt - zijn van een dergelijk hoog niveau dat ze op geen enkel moment de voortgang van het verhaal ophouden. Wat meer is: ze behoren tot de sterkste momenten van de film.



Meryl Streep zien we in één van haar beste rollen ooit. Ze praat met een zware Poolse tongval in de Brooklyn-scènes en werkt zich met gemak door lange Duitse en Poolse zinnen in de flashbacks. De manier waarop ze de fysiek en psychisch afgetakelde Poolse immigranten gestalte geeft is realistisch en buitengewoon geloofwaardig. Meryl Streep gaat in Sophie's Choice voluit, het ene moment is ze lichamelijk zwak en mentaal gebroken, niet veel later is ze uitbundig en opgewekt zoals we haar maar zelden in haar carrière aan het werk hebben gezien. Ze kreeg voor haar intense inleving en uitbeelding van zoveel verdriet en menselijk leed dan ook terecht de Oscar voor de best vrouwelijke hoofdrol. Kevin Kline en Peter MacNicol, anno 1982 nog helemaal in het begin van hun carrière, staan perfect hun mannetje. Kline is indrukwekkend in de Beethovenscène en in de uitbeelding van de lichtelijk overstuurde en hysterische dertiger. Peter MacNicol, nog groen achter de oren, geeft op een innemende wijze gestalte aan de plattelandsjongen aan wie Brooklyn in die bewuste hete zomer voorzichtig alle geheimen van een grootstad prijsgeeft.

BEELD EN GELUID
De makers hebben er alles aan gedaan om deze film zo perfect mogelijk af te leveren. Het beeldmateriaal is van zeer goede kwaliteit, met verzadigde kleuren, realistische tinten, heel veel contrast, ook in de donkere scènes en een goed zwart-witniveau. Pakula kiest voor een eerder donker kleurenpalet en warme kleuren waardoor het contrast met de kampscènes voor een sterk effect zorgt. In tegenstelling tot Steven Spielberg in Schindler's List heeft Pakula er voor gekozen om de concentratiekampscènes in kleur te draaien en de scènes achteraf te ontkleuren. Het resultaat is een veel gedempter en zachter zwart-witeffect. De transfer is bijzonder goed geslaagd met weinig of geen ongerechtigheden of andere onzuiverheden. Marvin Hamlisch 's soundtrack sluit perfect aan bij de sfeer die de regisseur in deze bijzondere film wil oproepen en levert ook effectief toegevoegde waarde. De geluidsband staat in stereo, maar het effect is eerder beperkt.

EXTRA'S
De dvd bevat jammer genoeg geen extra’s. Hij verschijnt al meteen in de goedkope Ultimate Universal Selection-serie, waardoor u de 52 minuten durende documentaire Death Dreams of Mourning over de concentratiekampen, de Commentaartrack van de regisseur, de Originele Bioscooptrailer, de Production Notes en de Informatie over cast & crew moet missen. Heel erg jammer.

CONCLUSIE
Sophie's Choice van regisseur Alan J. Pakula naar de gedeeltelijk autobiografische bestseller van de Amerikaanse schrijver William Styron, staat na meer dan dertig jaar nog altijd als een huis. Meryl Streep levert een uitermate indrukwekkende acteerprestatie en interpreteert op een innemende en veelzijdige manier het levensdrama van het voormalige concentratiekampslachtoffer Sophie Zawistowski waarvoor ze zeer terecht een Oscar® kreeg in 1983. In Amerika wordt de verwarde en getekende jonge Poolse opgevangen door de goeduitziende maar psychotische Nathan Landau die haar momenten van groot geluk maar evenzeer van groot verdriet, wroeging en berouw bezorgt. Stingo, alias William Styron, op zoek naar een schrijverscarrière, leert het vreemde stelletje kennen in Brooklyn waar ze in de flat boven de zijne wonen. Met z'n drieën vormen ze een uniek en bont gezelschap, maar het vrije en onbezorgde leventje is van korte duur, want Sophie en Nathan blijken anders in elkaar te zitten dan de buitenwereld vermoedt. Een sterk verhaal met sterke acteerprestaties en een geïnspireerd regisseur aan de stuurknuppel.