FILM
Het nieuwe soort terrorisme waar een wereldmacht als de Verenigde Staten op de knieën kan worden gedreven, is niét het soort dat gebruik maakt van nucleaire of biologische wapens, terreuraanslagen of diens meer. De nieuwe dreiging komt van binnenuit: de gehele samenleving is één netwerkkluwen van elektronica geworden, computers, automatisch geregelde verkeerslichten en beurzen waarop het bezit van de kleine spaarder ongenadig is getransformeerd tot een hoop al dan niet brandende lichtjes opneen autocue. Mensen leven voortdurend in angst door de buitenlandse politieke situatie, waardoor ze nog méér gaan consumeren om zich een vals gevoel van veiligheid aan te praten... Het zou een mooie studie in sociologie kunnen zijn, maar het loopt iets minder academisch af.



John McClane (Bruce Willis) krijgt op een avond de opdracht op een computer-nerd, Matthew Farrell (Justin Long) te arresteren en binnen te brengen voor verhoor. Tot op het bureau geraken ze alvast niet, want vooraleer ze nog maar de deur uit zijn, hebben ze enkele salvo's machinegeweer, wat random schietwerk, een paar handgranaten en een lading C4 overleefd. Matthew Farrell is blijkbaar de enige overlevende hacker die was ingehuurd door een schimmig bedrijfje om de beveiligheid van hun systeem te testen. In werkelijkheid hebben de hackers de zaden gepland voor een "firesale", een golf-na-golf aanval waarbij alle nutsvoorzieningen in het land één voor één uitgeschakeld worden, met apocalyptische toestanden tot gevolg. Alleen ouwe roestbak McClane is niet onder de indruk van die digitale hokus-pokus, en hij gaat dan maar op zijn eentje op zoek naar het hoofd van de bende, een misnoegde ex-veiligheidsmedewerker Thomas Gabriel (Timothy Olyphant) die per sé het in zijn bol gestoken heeft om te bewijzen dat zijn post-9/11 plan beter was met een kleine praktische test, tevens het gedroomde alibi om de assets van de beurs in zijn eigen zakken te zuigen. John en Matt gaan de strijd aan, geholpen door wat wereldvreemde figuren zoals beroepsnerd The Warlock (Kevin Smith), die zijn geheime commandocentrum runt vanuit de kelder van zijn mammie, en ze binden de strijd aan met enkele gevaarlijke agenten van Gabriel, zoals de dodelijke ninja Mai (Maggie Q), die toch een maatje te klein blijkt voor McClane, maar erg veel scheelt het niet...



Yippee-Ki-Yay, MotherFuckers! John McClane, intussen een ouwe taaie maar nog niet versleten, is back, en Bruce Willis geeft intusssen toch als acteur die met de leeftijdsdrempel van de zestig aan het flirten is de jonge rookies een masterclass in actiefilm-acteren, waar de jeugd eens achter kan komen! Eigenlijk was producent Len Wiseman een niet-John McClane-gerelateerd script aan het bestuderen waarin een "analoge held", schittert, een agent die zich compleet niet thuisvoelt in de moderne gecomputeriseerde misdaadbestrijding, en die in een grootse crisis de laatste man in het korps is die het imago van de flikken kan redden. Moet er misschien iemand tijdens de productie opgemerkt hebben dat het personage van de tot dan toe nog naamloze cop wel eens zou kunnen uitgroeien tot de McClane van zijn tijd? Waarop er iemand verbouwereerd de vraag stelde wat er mis was met de huidige McClane? Hoe dan ook, Bruce Willis is bijzonder goed in vorm en staat na een reeks typisch op zijn lijf geschreven getormenteerde cop-films zoals Hostage en 16 Blocks eigenlijk nog flink overeind met de beste kaarten om nog eens de vierde keer in de huid te kruipen van het personage dat hem van de B-lijst van televisiereeksen naar de absolute Hollywood A-lijst zou katapulteren. Ook met films als Unbreakable heeft hij reeds ruimschoots zijn talent kunnen demonstreren, alhoewel ik op Moonlighting na niet echt wild ben van zijn laatste exploten in comedy-land.



Wiseman kreeg het verwijt dat zijn film iets te veel naar computertrukendozerij zou grijpen, maar the truth of the matter is dat Die Hard 4.0 net een lekker ouwerwetse "analoge" actiefilm is geworden, waarbij veel van de shots, zoals die waarin McClane een helikopter neerhaalt met een auto, net zónder digitaal gefoefel zijn geschoten. Wél kan het verwijt terecht zijn dat Live Free Or Die Hard eigenlijk niets aan de franchise toevoegt dan alweer een hoofdstuk gevatte oneliners van Bruce Willis, alweer een confrontatie tussen een oude, verweerde politieagent die het levend bewijs is dat men van koffiedrinken cynisch wordt, en een hypermoderne schurk die zich graag laat bedienen door allerlei gadgets, maar op het einde van de dag zijn ultraflitsende gsm enkel nog maar kan gebruiken om gefrustreerd zijn tanden op stuk te bijten. En erg geloofwaardig is het allemaal niet: als McClane met de blote handen de confrontatie aangaat met een tot de tanden bewapend F-35 gevechtsvliegtuig, wéét immers ieder normaal mens dat de F-35 geen schijn van kans maakt; McClane wipt vanop een neerstortende tientonner op het vliegtuig, laat het ontploffen en schuift als een biljartbal over de ruwe asfalt om aan de andere kant even vrolijk voort te wippen. Even later schiet hij weloverwogen zichzelf neer opdat de kogel door hem zou kunnen gaan en een andere terrorist zou doden.



Om McClane's familale interesse te wekken wordt ditmaal zijn dochter Lucy (Mary Elizabeth Winstead), opgevoerd, een al even mentaal weerbaar kieksken dat duidelijk niet ver van onder de vleugels van papa haan is komen gekropen; papa haan slaat namelijk the crap uit alle soortgenoten van mannelijken kunne die maar iets te veel interesse betonen in zijn dochter, wat al doorgaans niet veel hoeft te zijn. Wanneer Lucy in Gabriels handen terechtkomt, die, ook weer zeer geloofwaardig, nog over een soort van universele databank beschikt waarmee hij op basis van gsm-gegevens iedereen tot op de meter kan lokaliseren, vliegen de verwijten pas goed heen en weer. McClane heeft Gabriels luitenant Mai (Maggie Q, die overigens in deze prent een veel te korte rol heeft) uitgeschakeld, en met Lucy's ontvoering krijgt Gabriel de kans om wraak te nemen. In plaats van doodsbang in de broek te doen, doet McClane er in zo'n situatie beledigingsgewijs nog een schepje bovenop, en zijn we weeral vertrokken voor een paar kwartier. McClane nerdgehalte is zo laag dat hij Boba Fett niet van Kermit de Kikker kan onderscheiden, en een computer zou hij waarschijnlijk exclusief gebruiken om iemand mee op zijn knikker te rammen, maar toch doorziet hij onmiddellijk dat de "explosie" vfan het Witte Huis een fake is. Tegenover zijn ondoordachte actie staat het wereldvreemde gezwets van zijn onwillige compagnon de route Matt (Justin Long), die peentjes zweet wanneer hij merkt dat McClane helemaal géén helikopterbrevet heeft, maar dit geen belemmering acht om er toch eentje te "lenen".

En al het bovenstaande is slechts een voorsmaakje. Die Hard 4.0 is nog ongeloofwaardiger, stommer en extremer dan we kunnen omschrijven, maar blijft desalniettemin een hapklaar brokje ambachtelijk actie-entertainment zoals het tegenwoordig nog weinig wordt gemaakt. Toch een positieve balans, en toch maar 3/10? Dat is natuurlijk omdat we weer eens royally screwed worden met de gekuiste versie van Live Free Or Die Hard: ondanks het feit dat McClane tegen 100 per uur vijanden neerknalt en door de klappende wieken van een ventilator duwt, moesten naar Amerikaanse normen alle schuttingstermen er uit. Wat in het geval van Die Hard spijtig is, want zelfs McClane's overbekende tag line is hierdoor getrimd, samen met een paar dozijn vervoegingen van het Engelse woord voor copuleren. De krachttermen en het weggelaten bloed (behalve, opmerkelijk, dat van McClane) knippen is voor een franchise die daarop net drijft, zoals Die Hard, als een samoeraifilm zonder Japanners. Dergelijke hypocriete houding moet voor ons worden afgestraft. Motherfuckers!



BEELD EN GELUID
We krijgen de keuze tussen een DTS 5.1 en een Dolby Digital 5.1-track, die aan elkaar gewaagd zijn, en die beide, zoals het de reputatie van de franchise betaamt, erg aggressief en bombastisch klinken. Het algemene volume staat nogal aan de hoge kant, dus omwille van de lieve vrede met uw buren is matigheid geboden. De achterste kanalen klinken verhoudingsgewijs nogal braaf en vlak, terwijl de actie soms uitsluitend op de frontspeakers is geconcentreerd. De kleuren zijn goed maar bewust wat koel en grijs gehouden, wat de film bij momenten een onnatuurlijke en onwezenlijke look geeft. Gabriels hoofdkwartier ziet er donker, metallisch en spookachtig uit, en ook de verdeelcentrale waarin McClane en Mai elkaar partij geven, ziet er bleek uit en iets te soft naar mijn zin. Dit gezegd zijnde zit er weinig tot geen printbeschadiging op de film, is er enorm veel detail te zien bij alle computers en machinerie, en zijn de zwarttinten diep en scherp.



EXTRA'S
De commentaartrack op de 1-discversie is vooral een monoloog van regisseur Len Wiseman. Editor Nicholas D. Toth laat grote stiltes valen, en Bruce Willis valt halverwege even in, gewoon om zijn naam op de cover te krijgen, maar over een film als Die Hard 4.0 vallen filosofisch niet al te veel harde noten te kraken. Vier extra scènes voegen niet echt iets bij aan de film, en al evenmin de acht minuten durende blooper-reel waarin de main feature slappe lach van de acteurs is.

En dan is het even slikken. Vier of vijf ongewassen rockers van de ruwste variëteit, die zich Guyz Nite noemen - de naam deed ons eerder denken aan een kwartet loverboy-castrati uit het Take That-genre - brengen een vier en een half minuten durende aubade aan de meest fijnbesnaarde, altijd volgens de regels van het boekje werkende, gevoelige en diepmenselijke politieman aller tijden: John McClane. In evenveel strofes bezingen ze zijn vier filmische feel-good familieavonturen die bekend staan als Die Hard, Die Harder, Die Hard With A Vengeance en Live Free Of Die Hard. Pret voor de allerkleinsten gegarandeerd, motherfuckers! De band maakt zelfs gebruik van een gastvocalist, ene B. Willis, die zijn bekende one-liner Yippee-ki-yay, motherfucker! meer dan één maal ten gehore mag brengen. Zes minuten lang krijgen we daarna een behind the scenes-featurette waarbij de seks-en-drugs-en-rock-en-rollers hun diepgaande filosofie over het leven, het universum en de plaats van de mensheid daarin mogen verkondigen. Guyz Nite... het had bijna Spinal Tap kunnen zijn.

Over naar disc 2. Analogue Hero In A Digital World is een redelijk goed gestoffeerde, allesomvattende documentaire van dik anderhalf uur die in tien hoofdstukken alle aspecten van de film behandelt: de visuele effecten, de casting, de digitale bijkleuring, de montage en de muziek. Yippie-ki-yay Motherf*****! (22 min.) bevat een interview met Bruce Willis door Kevin Smith, die zich als een kid in a candy store gedraagt omdat hij Bruce Willis mag interviewen. Zijn bijdrage is redelijk simplistisch van opzet. In een korte Fox-documentaire Fox Movie Channel Presents Fox Legacy maakt filmcriticus Tom Rothman het publiek warm voor de film door de beste fragmenten uit de eerste drie films nog eens boven te halen. Hacker Underworld (9 min.) pretendeert aan de hand van de getuigenis van ex-hacker Kevin Mitnick te peilen naar het waarheidsgehalte van de film. Mitnick heeft zelf een paar bescheiden hack-pogingen gedaan, maar het is maar de vraag of zijn "verhaal" terwille van de film niet flink met spek is gelardeerd. Homeland Security in a Cyber Age (10 min.) toont ons hoe de Amerikaanse veiligheidsdiensten al dan niet beveiligd zijn tegen massale internet-destabilisatieaanvallen. Ik vermoed toch ook dat men hier zeker het achterste van de tong niet gaat tonen. Tot slot leidt Justin Long ons in Matt's Pad With Justin Long Featurette rond in zijn nerd-appartement, vol posters, half opgegeten hamburgers en computerbedrading. Iedereen met een tiener in huis die niet zo populair is bij de meisjes kan hetzelfde waarschijnlijk zien in de slaapkamer van hun kroost.



CONCLUSIE
Live Free Or Die Hard levert inhoudelijk al wat je van een film uit de franchise zou verwachten. Beeld- en geluidskwaliteit zijn net niets te weinig om er een top-dvd van te kunnen maken, maar de extra's maken de aanschaf van een 2-discversie de moeite waard.