FILM
Daisy (Cate Blanchett), een oude vrouw die vlak voor de doortocht van de orkaan Katrina in het bejaardentehuis op sterven ligt, vertelt aan haar dochter Caroline (Julia Ormond) over de liefde van haar leven. Die luisterde naar de naam Benjamin Button (Brad Pitt) en heeft wel op een heel merkwaardige manier de twintigste eeuw beleefd. Benjamin wordt namelijk geboren als spuuglelijke baby, zijn moeder overleeft het kraambed niet en zijn vader Thomas (Jason Flemyng) legt het kreng nog liever ergens op een dorpel dan ervoor te moeten zorgen. Een oppas in een bejaardenmtehuis, Queenie (Taraji P. Henson), ontfermt zich over het joch. De baby heeft wat in eerste instantie een zeer ver gevorderde vorm van progeria lijkt. Vreemd genoeg evolueert het kind vlak daarna tot een oud verschrompeld mannetje, en bij de gebeurtenissen die zich daarna afspelen wordt Benjamin van de weeromstuit jonger en jonger: waar hij eerst zijn rolstoel niet uitkan, loopt hij daarna even vlot op krukken, laat zich aanmonsteren bij een schip dat in de Tweede Wereldoorlog nabij Pearl Harbor wordt ingezet, en wat er ook gebeurt, Benjamin keert steeds een beetje jonger terug van waar hij gekomen is. Op een feestje is de oude man het jonge meisje Daisy (Elle Fanning) tegen het lijf gelopen, en alhoewel er natuurlijk geen sprake kan zijn van liefde op het eerste zicht, wordt het leeftijdsverschil tussen de twee doorheen de jaren kleiner. Wanneer Benjamin zich als scheepsarbeider in Rusland een paar keer goed heeft laten gaan met een diplomatenvrouw, Elizabeth Abbott (Tilda Swinton), maar de relatie uiteindelijk op niets uitdraait, vindt Benjamin bij zijn terugkeer naar New Orlans dat Daisy is uitgegroeid tot een mooie en aantrekkelijke vrouw. Haar balletcarrière kent echter een vroegtijdig einde nadat ze door een auto wordt gegrepen en haar been compleet verbrijzeld is. Benjamin kan haar leven een nieuwe positieve wending geven, en het koppel viert hun jaren van melk en honing in een aanvankelijk bouwvallig krot waarbij een matras op de vloer het enige stuk meubilair is. Maar ook hun liefde is gedoemd om te mislukken, want het leeftijdsverschil wordt naarmate de jaren vorderen groter en groter, zij het in de andere richting...

The Curious Case Of Benjamin Button werd als grote kanshebber getipt voor de Oscars van 2009, maar David Fincher moest zich uiteindelijk tevreden stellen met een paar kruimels, niet toevallig de prijzen voor speciale effecten en make-up, terwijl de grote prijzen steevast naar Slumdog Millionaire gingen. Dat de prijzenregen is uitgebleven is achteraf gezien misschien niet zo verwonderlijk: alhoewel de film briljant in beeld wordt gebracht, Fincher qua regie een nagenoeg foutloze film aflevert en de speciale effecten adembenemend realistisch zijn - en ik hou van films waarin de computereffecten zo naadloos geïntegreerd zijn dat je ze amper van de werkelijkheid kan onderscheiden - is de film inhoudelijk maar een mager beestje dat teert op één merkwaardige gimmick - de historie van een man die achteruit leeft in de tijd - die niet goed in het verhaal past en te zeer onverklaard blijft. Voor de rest heeft de film een hoog Forrest Gump-gehalte: de mijlpalen in de Amerikaanse geschiedenis, van de Eerste Wereldoorlog tot en met de doortocht van de orkaan Katrina, worden opgehangen aan de levensloop van een ietwat excentriek personage, en alhoewel er geen box of chocolates beschikbaar is, meandert Buttons leven ook in een richting waarbij hij op voorhand niet weet wat hij gaat krijgen (Alzheimer of luieruitslag? Rara...). David Fincher heeft wel meer bizarre films in zijn carrière geproduceerd, zoals het schizofrene Fight Club, maar Benjamin Button, het verhaal van een man die alle vreugde en verdriet van een mensenleven te verwerken krijgt, maar niet noodzakelijk in dezelfde volgorde als men gewoon is, slaat op de bizarrometer werkelijk al 's mans vorige werk, en hinkt op het vlak van substantie op een film als Se7en achterop, alhoewel de film veel emotioneler en intiemer is dan al wat de regisseur daarvoor bij elkaar heeft gefilmd. De drie uur vliegen weliswaar voorbij, maar je blijft als kijker toch met een what the fuck-gevoel achter, zo'n beetje alsof je op de kermis naar de ezel met 2 koppen bent gaan kijken: je wéét dat er iets niet kan kloppen, maar je kan je vinger niet op de zere plek leggen

D'r is veel positiefs te zeggen over de manier waarop in deze parabel over de genadeloze onstopbaarheid van de tijd de acteurs hun rol invullen, niet in het minst Brad Pitt die voor de dag komt als een beetje excentriek, charismatisch maar zeker niet overdreven dominant of belachelijk. Benjamin Button is een tragisch maar sympathiek personage met diepgang. Cate Blanchett is zowat het tegenovergestelde van haar rol in Elizabeth: ze is warm, charmant en levenslustig. De scènes waarin ze haar oudere zelf speelt hebben ook iets ontwapenends. De beide karakters matchen ook enorm goed met elkaar, en dat helpt natuurlijk ook wel. Van de nevenkarakters onthouden we vooral de warme en empathische moeder Queenie, waarmee Taraji P. Henson zichzelf op de kaart weet te plaatsen. Het acteerspel haalt de film zelfs uit de mediocriteit waar het script van Eric Roth (scenarist van raad eens? Juist, Forrst Gump!) daarin faalt. Het tot drie uur uitspinnen van het kortverhaal (!) van F. Scott Fitzgerald is misschien iets te veel van het goede, en de reputatie die de film als een tsunami voorafging heeft de verwachtingen misschien wat te hoog gesteld, maar Button kan ik met de slechtste wil van de wereld niet als een slechte film bestempelen.

BEELD EN GELUID
Alle aspecten van technische afwerking bewijzen nogmaals dat Warner het medium Blu-ray uiterst ernstig neemt, en dat het op het nieuwe medium des te makkelijker wordt om de echte cinema-ervaring te benaderen. Natuurlijk met een hoop prijzen in het achterhoofd die er niet zijn gekomen heeft Fincher qua filmtechniek niets aan het toeval overgelaten: de film is in high definition geschoten, en zo goed als maagdelijk op Blu-ray getransfereerd, waardoor deze film een schoolvoorbeeld van referentiemateriaal wordt. De hoeveelheid details in het beeld zijn adembenemend: de textuur in onder meer de kleding en het houtsnijwerk aan het bejaardentehuis is duidelijk scherp, maar ook details tot en met de rimpels op de gelaatsuitdrukkingen en de helblauwe kleur van Cate Blanchetts ogen laten zich in volle high definitionpracht bewonderen. Ook het niveau aan zwart is voorbeeldig: de nachtelijke scènes zijn echt inktzwart, waarbij in de scène waarin Button en zijn maats als levende schietschijf op het water dobberen de claustrofobie er afstraalt. De kleuren zijn bewust sober gebouden om bepaalde scènes de film een zekere klinische koudheid mee te geven, en kleurfilters zorgen er onder meer voor dat de jeugdjaren (of de derde leeftijd?) van Benjamin er uitzien als een foto in sepia. Ruis of artefacts zijn compleet aanwezig, uitgezonderd natuurlijk de printbeschadigingen in de scènes die bedoeld zijn als flashback; wanneer Benjamins ruisthuisgenoot weer eens loopt te pochen dat hij zeven blikseminslagen heeft overleefd, wordt zulks telkens weer geïllustreerd met een filmfragmentje dat zou van voor de Eerste Wereldoorlog had kunnen dateren. Het kunstmatig ouder maken van die scènes is overigens met erg veel oog voor detail gedaan.

Wat de geluidstrack betreft is onze enige klacht dat de DTS-HD MA-track van de Amerikaanse Criterion-release niet is weerhouden, en we weer eens een pan-Europees-Aziatische versie krijgen voorgeschoteld met een veelheid aan geluidstracks en ondertitels die kreunt onder zijn eigen gewicht. Eén van de geluids-of audiosporen kan ik zelfs compleet niet identificeren omdat de gebruikte lettertekens in de menuschermen nog het beste lijken op spijkerschrift. Dit gezegd zijnde: de Dolby TrueHD-track is mooi ruimtelijk gespreid en toont nog maar eens aan dat de geluidseffecten niet bepaald uit de speakers moeten knallen opdat de maatschappij toch een ambiënte en allesomvattende geluidstrack zou kunnen toevoegen, waarbij de regen nadrukkelijk op de ramen spat, de medische apparatuur in het hospitaal piept en kraakt, en het vuurwerk boven de hemel uitbreekt. Eén scène springt eruit, en dat is die waarin Buttons schip, de Chelsea, in open water de confrontatie aangaat met een Duitse U-boot, en de twee elkaar in volle vaart rammen. De dialogen blijven helder prevaleren, alhoewel er nogal wat afgerateld wordt in een zuiders accent.

EXTRA'S
De 2-diskversie komt met een afgeladen vol pakket aan bonusmateriaal dat we in alle mogelijke gevallen kunnen omschrijven als compleet. Ik hou van de aanpak waarbij de eerste disk gevrijwaard blijft om beeld en geluid zo hoog mogelijk op te krikken, en dan een goedgevulde bonusschijf. De eerste disk bevat enkel nog een audiocommentaartrack door David Fincher. Fincher levert een boeiend commentaar af met veel inside-informatie, maar het dreigt een beetje overkill te worden door de lange speelduur van de film, waardoor je als luisteraar ondergesneeuwd dreigt te geraken.

De tweede disk bevat nog eens een double layer (!) aan randinformatie die makkelijk nog eens uren amusement biedt. De documentaires zijn verdeeld in vier subsecties, volgens de termijnen van een zwangerschap "First Trimester", "Second Trimester", "Third Trimester" en "Birth" genoemd. Elke sectie bevat enkele documentaires en wat galerijen met supplementaire informatie; wie echter wil kan ook voor een play all-optie kiezen waardoor je een documentaire van 183 (!) minuten voorgeschoteld krijgt.

First Trimester focust natuurlijk op de pre-productie van de ambitieuze film. In Preface (3 min.) vertelt David Fincher dat hij deze film wilde maken om bepaalde aspecten die hij in zijn eigen leven heeft ondervonden aangaande leven en dood, een plaats in zijn oeuvre wilde geven. De voorproductie van de film is een verhaal dat makkelijk twintig jaar overspant. Al op het einde van de jaren '80 was er sprake van deze film, en onder meer namen als Frank Oz en Steven Spielberg waren ooit aan dit project verbonden, zelfs Tom Cruise werd als acteur genoemd, vooraleer het in de schoot van Fincher belandde. In Development and Pre-Production (29 min.) krijgen we onder meer producenten als Frank Marshall en Kathleen Kennedy aan het woord, die de lange en niet altijd even eenvoudige ontstaansgeschiedenis van de film duiden. De eerste cameratesten en locatiezoektochten zijn gedocumenteerd in Tech Scouts (12 min.). De sectie wordt afgesloten met twee uitgebreide galerijen, eentje met storyboardschetsen en eentje met de hoogtepunten van het design door het art direction-departement.

Het Second Trimester gaat dan over de productie zelf. Twee documentaires, Production, samen goed voor 55 minuten, neemt ons mee op de honderden locaties, waarvan we ruwe beelden zien, interviews met cast en crew op de set, en we zijn ook getuige van de ruwe aanpak van de speciale effecten, waarover later meer. Voor de film moesten ook hopen rekwisieten ontworpen worden, en daar is ook heel wat tijd in gekropen. Met een film met ambitie als deze, waarin bovendien knopen een essentieel thema vormen, kan men het zich natuurlijk niet veroorloven om een aspect als kostuumontwerp te laten slabakken, en we krijgen daarom ook extra een interview met kosstuumontwerpster Jacqueline West in Costume Design. Dit wordt natuurlijk ondersteund met een galerij met foto's van de uitgebreide garderobe.

In het Third Trimester zien we het vele werk dat gekropen is in het ontwerpen van de visuele effecten en de make-up, waarvoor de film overigens terecht werd onderscheiden, maar er is ook aandacht voor de muziek en het geluidsontwerp. Vijf featurettes belichten elk een aspect van de uitgebreide computereffecten die in de film worden gebruikt. Iedereen weet om te beginnen dat Brad Pitt geen oud verschrompeld mannetje is; via performance capture werden de noodzakelijke shots gecreëerd, om er achteraf Pitts gezicht op te plakken. Dit zien we in Visual Effects: Performance Capture (8 min.). De tweede featurette, Visual Effects: Benjamin (17 min.), voegt hier nog wat aan toe door te tonen hoe Pitts gezicht werd bewerkt door een bijzondere combinatie van plaasteren afdrukken en computereffecten. Het was ook niet alleen een uitdaging om personen ouder te maken, ook andere castleden als Cate Blanchett moeten in de film op verschillende leeftijden partij geven. In Visual Effects: Youthenization (6 min.) leren we dat zelfs cosmetica tegenwoordig plaats kan maken voor digitale computertrucs. De boot waarop Benjamin tijdens de oorlog een tijdje werkt was een decorstuk in de studio, en de bouw en het gebruik daarvan zien we in Visual Effects: The Chelsea (9 min.). Om dan ook nog over weidsere shots te vinden waarin de steden in verschillende tijdperken worden weergegeven, werd ook nog eens de computer bovengehaald, wat we zien in Visual Effects: The Simulated World (13 min.). De audiotrack moest hier en daar wat opgepoetst worden, en hoe dat in zijn werk is gegaan wordt ons getoond in Sound Design (16 min.) De sectie wordt afgesloten met een interview met componist Alexandre Desplat, die zijn studio en zijn orkest toont in Desplat's Instrumentarium (15 min.).

En dan is er Birth, de première van de film. D'r is uiteraard geen andere plaats ter wereld dan New Orleans om een rode loper-evenement te houden voor deze film. Cast en crew geven partij op de Premiere (4 min.). Nog een laatste gallerij met algemene indrukken van de hele productie, en twee trailers vervolledigen het plaatje. De disk bevat tenslotte ook nog een easter egg.

Het bonusmateriaal van The Curious Case Of Benjamin Button is van een niet al te vaak overtroffen kwaliteit; we moeten al terug naar de gloriedagen van The Return Of The King om een vergelijkbaar voorbeeld voor de geest te halen. Met één belangrijk verschil, en dat is dat alle voornoemde featurettes dankzij de vooruitgang van de techniek nu op high definition werd gepresenteerd.

CONCLUSIE
Alhoewel het verhaal niet altijd even boeiend is, is The Curious Case Of Benjamin Button een film die je omwille van de overdonderende speciale effecten moet gezien hebben. De beeld-en geluidskwaliteit zijn okee, maar het is vooral de kwaliteit en kwantiteit van de excessieve bonussectie die de disk tot een topstatus verheft.