FILM
Léon (Jean Reno) is niet wat je zou noemen een groot licht, want de man kan lezen noch schrijven. Eén talent heeft hij wel: hij is één van de meest efficiënte huurmoordenaars van het district. Zijn beschermheer Tony (Danny Aiello) voorziet hem van alles wat hij nodig heeft, en speelt met de rest van zijn geld "bank" - wat onder meer impliceert dat Tony er elk moment vandoor kan gaan met Léons spaarcenten, en dat Léon, die duidelijk geen idee heeft van de waarde van geld, waarschijnlijk nog te dom is om te beseffen wat er gebeurt. In een troosteloos appartement waar iedereen voornamelijk zijn eigen plan trekt is Léon er getuige van hoe een agent van de narcotica, Stansfield (Gary Oldman), zelf duidelijk aan de peppillen, de familie van zijn buurmeisje, de 12-jarige Mathilda (Natalie Portman) uitmoordt omdat haar vader (Michael Badalucco) een lading coke zou hebben versneden. Haar vader, moeder (Ellen Greene), zus (Elizabeth Regen) en jong broertje (Carl J. Matusovich) worden genadeloos naar de andere wereld geholpen: Mathilda onsnapt aan het bloedbad, en belt in paniek aan bij Léon. Die neemt het kind onder zijn hoede; wanneer ze merkt dat Léon voor de kost in de "grote schoonmaakbusiness" zit, is het haar alles aan gelegen om de vier agenten te grazen te nemen die haar ouders en dan vooral haar broertje hebben vermoord. Zo lang blijft ze en leert ze van een eerst onwillige Léon de kneepjes van het vak. Mathilda wordt klaargestoomd om mee te helpen bij de "klusjes" die Léon gaat opknappen, maar de tiener, die zelf compleet in haar apejaren zit, is en blijft een onvoorspelbare factor. Ze ziet in Léon duidelijk het vaderfiguur dat ze nooit heeft gehad, wordt verliefd op hem en leert hem zichzelf wat presentabeler voor te komen, onder meer door hem te leren schrijven. Léon probeert de boot af te houden, en probeert Mathilda's wraakgevoelens uit haar te praten. Tevergeefs, want wanneer ze denkt dat ze genoeg geleerd heeft van op te trekken met de moordenaar gaat ze Stansfield en zijn kompanen achterna. Zal Léon nog op tijd zijn om er een stokje voor te steken?

Dankzij Dutch Filmworks kunnen we hier in onze contreien genieten van de uncut versie van deze redelijk controversiële wraakfilm die duidelijk trekjes heeft van Lolita én waarvoor Luc Besson een belangrijk aspect van het scenario duidelijk heeft gepikt uit The Silence Of The Lambs. Voor de Amerikaanse bioscooprelease geraakte deze vrij intense film absoluut niet ongeschonden door de censuur. Steen des aanstoots was het volwassen gedrag van een wel érg vroegrijpe Natalie Portman, die op het moment van filmen zelf amper 13 was, maar haar zeer moeilijke rol met extreme maturiteit speelt, een beetje zoals Jodie Foster deed in Taxi Driver. Portman heeft laatst nog haar kunde bevestigd door haar Oscar voor beste actrice in Darren Aronofsky's Black Swan, en zet hier op briljante wijze de kwetsbare, emotioneel getormenteerde Mathilda neer zonder te veel franjes, wat het des te opmerkelijk maakt voor een actrice met zoveel talent die regelmatig wordt beschreven als de chouchou van de filmintellectueel dat ze zich ook regelmatig inlaat met op zijn zachtst gezegd dubieze producties zoals No Strings Attached.

Wat voor de censuur onder meer niet door de beugel kon is de scène waarbij ze als minderjarige in bed ligt met Jean Reno, alhoewel er op kleurenwiesnamiddagen voor senioren waarschijnlijk zaken gebeuren die aanstootgevender zijn. Ook een scène waarin Natalie Portmans personage zich teut drinkt was in een puriteins land als Amerika not done. Uiteindelijk is Léon een stuk minder gewelddadig dan het gegeven wil doen vermoeden, en draait het in deze ijzersterk geschreven film toch in de eerste plaats over de substituut-vadergevoelens die het titelpersonage ontwikkelt voor zijn ontspoord buurmeisje. Het is overigens moeilijk om de film in één hokje te plaatsen. Er zit knalharde actie in, een bizar maar geloofwaardig liefdesverhaal, hopen acteerwerk au naturel en enorm veel decorum dat de film cinematografisch de juiste richting uitduwt. De director's cut bevat daarenboven erg veel toevoegingen die écht wel de film meer diepgang geven en niet louter fungeren als cosmetische opsmuk. Vooral het Amerikaans testpubliek liet het afweten en in de theatrical cut sneuvelde bijna al het materiaal waarbij Leon en Mathilda een relatie op persoonlijk niveau ontwikkelen. Het enige wat we hier uit kunnen besluiten is dat het testpubliek bestond uit extreem domme koeien, en dat Dutch FilmWorks de juiste beslissing heeft genomen om alleen de director's cut op de schijf te zetten. Ik zou zelfs de bestaansreden van de kortere cut bij deze in twijfel willen trekken. Luc Besson heeft bijzonder goed talent aan weten te trekken: het plechtstatige, bijna steriele van Jean Reno's personage botst voortdurend met de flamboyante, kinderlijk onschuldige trekjes van Natalie Portman, die het ene ogenblik graag naieve kleine meisjesspelletjes speelt zoals verkleedpartijtje, en dan weer plots compleet onverwacht volzinnen debiteert waarvan een ervaren dokwerker rode oortjes zou krijgen. Ook één van Bessons favoriete acteurs, Gary Oldman, weegt door op de film met een rol als ultragewelddadige sadist die helemaal doorslaat als hij zijn pilletjes slikt.

BEELD EN GELUID
Deze donkere film noir komt op een vrij geslaagde manier op Blu-ray, ziet er zeer helder en scherp uit. Details zoals het interieur van Leons appartement zijn rijk getextureerd, en de kleuren voelen warm en realistisch aan. Het contrast is netjes en de vele close-ups zijn voldoende scherp. Er is een klein beetje sprake van edge enhancement, echter niet in die mate dat het gaat storen. Buiten een lichte zweem van grain die ongetwijfeld intentioneel is bevat de beeldband niet echt tekortkomingen. Het geluid is minder spectaculair: we krijgen enkel beschikking over een Dolby Digital 5.1-track die weinig overtuigend en richtingloos klinkt. De pistoolschoten reverbereren maar heel matig, en de dialogen klinken wat afgevlakt, alsof ze in een geluidsstudio genasynchroniseerd werden.

EXTRA'S
Er zijn heel wat internationale releases van Léon op de markt, soms met alleen de theatrical cut, soms met de director's cut, soms met beide. Net als bij de release van The Fifth Element was het adagium van Dutch Filmworks voor deze release "zo goedkoop mogelijk". Wie hunkert naar bonusmateriaal koopt beter een andere versie.

CONCLUSIE
Als u nog ergens de theatrical cut van Léon mocht hebben liggen, kieper het ding dan in de vuilnisemmer en vergeet alstublieft dat dat onding ooit gemaakt is en koop deze director's cut. U zal echter moeten kiezen tussen de beste geluidskwaliteit en bonusmateriaal aan de ene kant, of Nederlandse ondertiteling aan de andere kant.