Regisseur Susanna Styron werd hard aangepakt door de Amerikaanse pers ter gelegenheid van de release van Shadrach, haar debuutfilm op basis van een kortverhaal van haar vader, de Amerikaanse schrijver William Styron (1921-2006), bij het grote publiek bekend door zijn vuistdikke roman Sophie’s Choice die in 1982 door Alan J. Pakula werd verfilmd met Meryl Streep in de hoofdrol. De critici waren van oordeel dat Susanna Styron van Shadrach een goednieuwsfilm had gemaakt en criticus Emanuel Levy vergeleek de film in Variety met een goedkope schooltelevisieproductie van Disney. Dat is niet helemaal terecht, al is het wel waar dat Shadrach schijnbaar de vorm van een goedbedoeld sprookje aanneemt, terwijl de historische achtergrond van het verhaal in een heel andere richting wijst.
 

 

Auteur William Styron werd geboren in Virginia. Hij was z’n hele leven lang een schrijver uit het diepe zuiden en z’n romans waren doordrongen van de geest van meedogenloze slavenhandelaars, bange plantage-eigenaars en weerspannige zwarten. In 1951 debuteerde hij als 26-jarige met Lie Down in Darkness, over een jonge vrouw die na een reeks conflicten met haar ontwrichte familie zelfmoord pleegt, een roman waarmee Styron heel veel succes oogstte. In 1967 stuitte zijn roman The Confessions of Nat Turner op heel wat onbegrip, want Amerika was sinds enige tijd het toneel van rassenrellen en zwarte eisen inzake gelijkberechtiging, en een verhaal over een zwarte die in 1831 een rebellie tegen de blanke slaveneigenaars in Alabama leidde en daarbij meer dan 55 slachtoffers maakte, was niet echt wat blank Amerika op dat moment nodig had. Voeg daarbij een door Styron verzonnen droomfantasie waarin Turner een blanke vrouw verkracht en een homo-erotische scène met een jonge zwarte in het bos en dan wordt het duidelijk waarom de auteur door de zwarten van racisme werd beschuldigd. Desondanks kreeg Styron in 1968 de Pulitzer-prijs voor fictie.

 

 

In z’n kortverhaal Shadrach zien we de autobiograaf Styron in een voorval uit z’n jeugd in het diepe zuiden, vermomd als de tienjarige Paul. De kalender wijst 1935 aan en Amerika zit in volle depressieperiode, maar daar hebben Pauls ouders duidelijk geen last van, want het gezinnetje woont in een prachtig huis en gaat netjes gekleed. De situatie is heel anders bij de Dabneys, een familie van vijf waar Paul regelmatig gaat spelen. Vernon Dabney zit al een hele tijd zonder werk en hij houdt z’n gezin in leven met de opbrengst van illegaal gestookte whiskey. Op de plantage van zijn ouders woont hij al lang niet meer, want het riante woonhuis brandde af na de burgeroorlog en als gevolg van de afschaffing van de slavernij ging de opbrengst achteruit en was de onderneming uiteindelijk niet meer rendabel. Het gezin Dabney woont nu al twee generaties in de opzichterswoning aan het andere eind van de plantage.
 

 

Omdat z’n ouders voor een paar dagen op reis moeten, mag Paul bij z’n vriendje Middle Mole (Dabney) logeren. Op een ochtend zit er een oude zwarte op de rand van de waterput. Hij noemt zichzelf Shadrach en beweert 99 jaar oud te zijn.  Hij heeft een traject van meer dan 600 km te voet afgelegd om op het grondgebied van de Dabneys te worden begraven. Uit z’n verhaal, dat hij aan Paul en Middle Moles zusje Edmonia in stukken en brokken vertelt, maakt Vernon op dat de oude man 75 jaar geleden door z’n grootvader net voor de burgeroorlog aan slavenhandelaars uit Alabama is verkocht. De Dabney-plantage uit z’n jeugd is de enige plek op aarde die betekenis voor Shadrach heeft, niet uit nostalgie, maar omdat hij ze als z’n thuis beschouwt. Vernons vrouw Trixie vindt dat ze de wens van de oude zwarte man moeten respecteren, maar de sheriff – die het verhaal ter oren komt – brengt Vernon ervan op de hoogte dat het in de staat Virginia verboden is om mensen op privéterreinen te begraven. Hij behoort een zwarte begrafenisondernemer in de arm te nemen die Shadrach op de begraafplaats van een zwarte kerkgemeenschap z’n laatste rustplaats kan geven. Maar Vernon heeft geen 35 dollar om de begrafenisondernemer te betalen en bovendien vindt hij dat het begrafenisverbod z’n rechten als Amerikaanse burger schendt.
 

 

Susanna Styron, de dochter van de auteur, filmt haar vaders kortverhaal vanuit het standpunt van de kleine Paul (commentaarstem van Martin Sheen) die heel erg onder de indruk is van de bijna honderdjarige neger. Het verhaal over z’n lange tocht door weer en wind en z’n mededeling dat hij gekomen is om op de Dabney-plantage te sterven en te worden begraven, het spreekt uiteraard allemaal tot de verbeelding. Een beetje vreemd dus dat de regisseuse haar camera vooral op Vernon en Trixie Dabney richt als de bezorgde nazaten van de plantage-eigenaren van weleer en het verhaal van de oude Shadrach (die 25 jaar oud was op het ogenblik dat de slavernij werd afgeschaft) maar met mondjesmaat aan bod laat komen, wat vanuit het standpunt van de kleine Paul wellicht verdedigbaar is, maar je als kijker met een onbevredigd gevoel achterlaat, temeer omdat het verhaal op het einde als een voorspelbare slapstick afgehandeld wordt.
 

 

Gelukkig zijn de acteerprestatie goed tot uitstekend. Goed zijn de kleine Paul en z’n speelkameraadjes, uitstekend is Andie MacDowell als de zorgzame moeder en sussende echtgenote die evenwel veel te veel flesjes bier nodig heeft om de dag door te komen. Harvey Keitel is een klasse apart, want hij speelt de rol van Vernon Abney met een ongedwongenheid en een naturel die respect afdwingen. Z’n Vernon blijft overeind dankzij het illegaal stoken van sterke drank en dus dankzij een constante schending van de wet, maar hij heeft een hart van goud en ook al weert hij zich als een duiveltje tegen regels die hem onrechtvaardig of bemoeizuchtig lijken, uiteindelijk legt hij zich bij de gang van zaken neer én doet het tegelijk op z’n eigen manier. De 59-jarige Keitel is jammer genoeg te oud voor de meer dan 20 jaar jongere Andie MacDowell en vooral als vader van een stel tieners, maar hij is wel perfect gecast voor de rol van Vernon Dabney.
 

 

Qua beeldkwaliteit is er niets aan te merken op deze release. De kleuren zijn fel en stevig met een voorkeur voor geelachtige tinten in het voor de rest stoffige en grauwe landschap. In het huis van Pauls familie kiest de regisseur voor zachte pastelkleuren, want die laten de dure smaak en de riante financiële mogelijkheden zoveel beter uitkomen ten opzichte van de armoede ten huize Dabney en co. De gebruikte master is goed van kwaliteit, zonder storende ongerechtigheden. het geluid staat maar in 2.0, doch dat is meer dan voldoende voor deze rustige film.

Een aantal Andere Trailers.
 

 

Shadrach van de Amerikaanse regisseuse Suzanna Styron is een kleine en intimistische film, mooi in beeld gebracht en vernuftig gemonteerd, maar misschien net iets te anekdotisch en bezijden datgene wat werkelijk centraal zou moeten staan, nl. de slavernij, de afschaffing ervan na de Amerikaanse burgeroorlog en de consequenties voor de zwarte landarbeiders die onvoorbereid als ze waren, van de ene op de andere dag voor zichzelf moesten zorgen in een wereld die ze alles behalve goed gezind was. De acteerprestaties zijn goed tot uitstekend, evenals de kwaliteit van de release, maar die nemen de twijfel niet weg.