FILM
We openen de film op de fatale dag 11 september 2001; enkel wie de laatste jaren geen enkele krant of tijdschrift heeft opengedaan, weet niet wat er op die dag is gebeurd. De vraag "Where were you when Kennedy was assinated?" die uiteraard enkel niet door mensen beantwoord kan worden omdat ze toen niet geboren waren, en daarna "Where were you when men set foot on the moon?" is nu vervangen door: "Where were you when the Twin Towers collapsed?" Ik was die dag net een dat ziek thuis, had de televisie opgezet, wat ik anders nooit doe, alleen maar om de verveling te verdrijven, en zag hoe één van de torens al was ingestort en de tweede wankelde. Ik heb mijn schoonmoeder opgebeld en het nieuws gemeld. De wereld hield zijn adem in, vrezend dat de Amerikanen een 'appropriate response' zouden bieden, en dat de Derde Wereldoorlog een feit was. In de straten van welbepaalde niet al te democratische staten dansten de mensen op straat omdat ze de 'ongelovige honden' eindelijk een lesje hadden kunnen leren. En niet zomaar een lesje: New York werd in zijn trots getroffen, het meest onverwoestbare symbool van het kapitalisme lag bij valavond koudweg tegen de vlakte.

Iedereen heeft zo'n verhaal, en in de film volgen we dat van politiesergeant John McLoughlin (Nicholas Cage) van de havenpolitie, die samen met Will Jimeno (Michael Pena) de toren induikt, op zoek naar overlevenden. De wereld kijkt toe hoe hoe uiteindelijk het onmogelijke gebeurt: de beide torens storten in. John en Will zitten letterlijk diep in de put, met een hoop massief beton op hun lijf, geblokkeerd en eigenlijk al niet meer hopend dat er ooit hulp gaat komen. Terwijl het idee dat het hun laatste ogenblikken zijn concreet vorm krijgt, krijgen ze verschillende flashbacks te zien van de belangrijke momenten in hun leven, zoals wanneer Johns vrouw Donna (Maria Bello) te horen krijgt dat ze zich nog aan een nakomertje mogen verwachten. Jimeno heeft zijn zwangere vrouw (Allison Jimeno) achtergelaten vlak voor ze zouden beslissen hoe ze het kind zouden noemen. En ja, zoals je dat in dit soort films verwacht, dient het gros van de film enkel en alleen als vehikel om te vertellen hoe de overlevende familieleden reageren, tegen de verkeersstroom in naar het ziekenhuis trachten te komen, en hoe - pas op want hier komt de spoiler - de twee "helden", wier heroïsche daad er alleen maar bestond om levend uit het puin te raken terwijl honderden collega's het leven lieten, worden gevierd alsof ze Osama Bin Laden hoogstpersoonlijk met een fileermesje voor langoustines in schijfjes hebben geschreven.

World Trade Center. De dvd werd door collega Steve blijkbaar inhoudelijk beter ontvangen dan bij mij. En ik heb de indruk dat het aan meer ligt dan alleen aan de HD-transfer. Jammer: iets in mij heeft mij zeer doen anticiperen naar het bekijken van deze prent, en mijn hooggespannen verwachtingen werden niet ingelost. Eerst dit: het is aartsmoeilijk om een film te maken met een delicaat thema als de aanslagen van 9/11. Stone heeft het tenminste geprobeerd, waarvoor krediet. Er is na de aanslag niemand op de hele wereld meer die er nog objectief kan over schrijven, en al zeker niet in de US of A, waar iedereen toch wel via via iemand kent die bij de aanslagen is omgekomen. Amerika's reactie was niet min: er werd een ongelofelijke oorlogsmachine tegen de Taliban in stelling gebracht (zodra de Yankees hadden gevonden op de kaart waar Afghanistan lag, natuurlijk), en gelukkig werd de klopjacht naar Osama Bin Laden afgesloten met resultaat. De woorden van Bush Jr., dat de verantwoordelijken rekenschap zouden moeten geven voor wat ze gedaan hebben, bleek uitgekomen, alhoewel het zijn grote concurrent Obama was die uiteindelijk de klus heeft laten klaren. Hoe dan ook, een film over 9/11 is iets waarin er zonder al te veel moeite op zere teentjes kan worden getrapt; wie kritische, politiek geïnspireerde standpunten debiteert, bevindt zich al gauw in een mijnenveld, en elke 'stoutere' opmerking wordt wel door de één of andere vaderlandslievende belangengroepering getackled met het oog op politieke recuperatie, en er worden liefst nog de meest waanzinnige complottheorieën bijgesleurd. Dat is het dilemma waar Stone zich voor bevond, en hij heeft het voor zichzelf makkelijk opgelost: in plaats van politieke stellingname (nochtans Stones specialiteit), krijgen we een véél te brave en voorzichtige film, ontdaan van elke gewaagdere uitspraak, waarin de enige plotlijn zich situeert rond de bevrijding van Jimeno en McLoughlin, twee agenten uit een politiek correcte dwarsdoorsnede van het politiekorps, die gecanoniseerd worden als helden omdat ze gewoon op de verkeerde plaats op het verkeerde moment waren. We hadden gehoop dat films als Knowing éénmalige vergissingen in het parcours van Nicolas Cage waren, maar als deze Oliver Stone-film over iets boekdelen spreekt, dan is het wel over de tanende carrière van Cage, die wellicht in actiefilms als Season Of The Witch en The Sorcerer's Apprentice best te pruimen is, maar toch wel elke keer door de mand valt als hij een personage met wat meer emotionele bagage moet vertolken, en eigenlijk alleen maar altijd dezelfde verdwaasde uitdrukking op zijn gezicht tovert zonder meerwaarde. Ik had me aan een heel ander kaliber van film verwacht: Stone is meestal de beroerdste niet om, zelfs al stapt hij daarmee tegen politiek incorrecte schenen, de waarheid te vertellen zoals 'ie gebeurd is. Zeker de laatste driekwart is een duffe melodramatische reddingsfilm die je eerder verwacht als time filler op VijfTV, waarin het enige wat we te weten komen de families van de twee slachtoffers doodnormale mensen waren - tiens, wie had dat ooit durven denken? De twee worden als helden voorgesteld, terwijl ze eigenlijk gewoon gered zijn geweest door anderen en hun enige prestatie is dat ze onder het puin hebben gelegen, waar duizenden anderen het geluk niet hadden de aanslag te overleven. Het is zeker niet de bedoeling van Stone of van wie ook, om de aanhangers van één godsdienst allemaal aan het kruis te nagelen voor de wandaden die een paar ontspoorde enkelingen onder hen hebben bedreven, maar zedig zwijgen over de oorzaken van een terreuraanslag als die op de Twin Towers, en dan een film maken die pakweg ook bij een overstroming zoals bij de orkaan Katrina had kunnen gesitueerd zijn, zonder het aanbrengen van een klein beetje duiding, neigt naar onvolledigheid.

Stone heeft inderdaad niemand voor de borst willen stoten, en neemt nergens politieke stellingname in, en houdt zich dan maar strikt aan een reddingsverhaaltje dat qua acteerwerk en pompende actie Timmy In The Well niet overstijgt. Probleem is dat de entourage van de beide agenten uit zo'n bende vervelende klieren bestaat dat het je al niet kan schelen wat er met de naasten gebeurt, zij het dat Maggie Gyllenhaal wel redelijk presteert gezien het beperkte materiaal. Maar ter verdediging van Stone: Amerika zit nog steeds met een trauma, en de wonde is blijkbaar nog steeds te vers. Het filmen van een paar politieagenten in nood die heroïsch genoeg de instorting van het WTC overleven, was zowat het enige waar Stone toestemming voor kreeg om het te verfilmen. Er zal allicht in de toekomst nog wel een film over 9/11 komen. Een betere. Een meer waarheidsgetrouwe. Eén zonder Oliver Stone maar met een regisseur die écht wat te vertellen heeft. Maar er zullen nog een paar jaar overheen moeten gaan.

BEELD EN GELUID
World Trade Center is in HD geschoten en het beeld ziet er voortreffelijk uit, waarbij de (uiteraard) computergegenereerde beelden en de archiefbeelden van het WTC netjes vermengd worden met de nieuw geschoten pellicule. Het beeld is stabiel, in de gangen onder het WTC waar ons onfortuinlijk duo vast zit is het zwartniveau voldoende om te laten contrasteren. De kleuren zijn grijs en grauw en daardoor realistisch, wanneer men bijvoorbeeld de stofwolk rond Ground Zero laat zien; kleurrijk zijn dan weer de arbeidershuisjes buiten de stad waarin de familie van de politieagenten angstig blijft wachten op berichten over hun geliefde. Het geluid is "slechts" uitgevoerd in Dolby Digital 5.1, waardoor effecten zoals het inzakken van de toren niet echt overweldigend klinken

EXTRA'S
We nemen even wat tekst van collega Steve over, want het bonusmateriaal is gewoon overgenomen op deze release. De eerste schijf kan je bekijken met een commentaartrack door regisseur Oliver Stone of één door de échte Will Jimeno, Scott Strauss, John Busching en Paddy McGee. Na een resem van 9 deleted en extended scenes (7:37) (met optionele audiocommentaar door Stone) moet je de tweede disk in de speler stoppen voor nog meer features.

In het submenu The Making of World Trade Center (53:23) zijn er enkele featurettes te vinden die elk een technische kant belichten van het maken van de film. In Committing to the Story ontdekken we dat Stone en zijn crew zo dicht mogelijk bij de waarheid wilden blijven. In Shooting in NY en LA worden de moeilijkheden waarmee de crew sukkelden uit de doeken gedaan. Zo mocht er pas na veel vijven en zessen in New York geschoten worden en dan nog niet eens dicht in de buurt van Ground Zero! De technische kant over hoe men deze problemen oplosten komen eveneens aan bod. In Closing Wounds wordt dan weer op het beruchte Jezus-vizioen ingegaan, maar verder ook op de redding en de knappe gevoelige muziek van Armstrong. Paramount was gelukkig zo vriendelijk om een 'play all'-knop te voorzien. De Common Sacrifice (54:30) is het volgende submenu en daar ontdekken we twee behoorlijk diepgaande segmenten (Rescue en Recovery), waarin McLoughlin, Jimeno, familie en artsen het gekende verhaal vertellen in hun eigen woorden. Dit zorgt voor enkele emotionele getuigenissen en zelfs enkele gruwelijke foto's van de wonden van de twee agenten! Building Ground Zero (25 min.) handelt zoals de titel al aangeeft over de immense Ground Zero-sets, terrwijl Visual and Special Effects (12 min.) ons een zicht geeft in de keuken van de CGI-tovenaars. Eén van de meer boeiendere extra's is Oliver Stone's New York (24:36). Hierin neemt dvd-producent Charles Kiselyak de cineast mee langs bekende plekjes uit zijn jeugd. Daarna barst Stone los in een enorm eerlijk en open interview over zijn leven en jeugd in New York. Ook interessant is een Q & A sessie (13:04) over de film met de regisseur. Afsluiten doen we met de originele bioscooptrailer, een vijftal televisiespots en een behoorlijk uitgebreide fotogalerij.

CONCLUSIE
De extra's redden de boel nog wat, maar World Trade Center zal niet de geschiedenis ingaan als de boeiendste film van Stone ooit, die erin geslaagd is om één van de schokkendste gebeurtenissen van de afgelopen jaren te reduceren tot een weekendfilm. Het maken van een 9/11-film moet gedrevener, en niet omwille van Stone's duidelijk verlangen om de eerste te zijn om over het heikele thema een film te maken.