INLEIDING
Futurama is back, baby! De ronduit geniale animatiereeks, zonder de minste vorm van tegenstand mijn all-time favourite televisieprogramma - en geloof mij maar als ik zeg dat ik een behoorlijk gevarieerde portie tot mij neem - werd na de stiefmoederlijke behandeling door het televisienetwerk Fox van het scherm geweerd, maar na een viertal langere animatiefilms Bender's Big Score, The Beast With A Billion Backs, Bender's Game en Into The Wild Green Yonder, gemaakt voor het betaalkanaal Comedy Central, werd de reeks in opdracht van deze laatste hernieuwd. De hernieuwing wordt overigens in de eerste aflevering, Re-birth, duchtig becommentarieerd door de figuurtjes zelf, met grapjes die op het randje van het doorbreken van de vierde muur zitten. De aflevering begint overigens duidelijk waar Into The Wild Green Yonder eindigde: in een spannende achtervolgingsscène. De inspiratie uit het Futurama-vat is nog lang niet op, het vijfde seizoen van Futurama, afhankelijk van de telling in uitzendseizoenen of productieseizoenen en met al dan niet de inclusie van de eerder genoemde avondvullende films misschien wel het zesde of het zevende, is scherper dan ooit, en alhoewel er een paar grappen zullen zijn die alleen de kenners van de serie zullen herkennen als running jokes (ja ja, de planeet Uranus heet nog steeds Urectum!) zit er niet alleen vet in de soep, maar lijkt het me zelfs of een hele kudde varkens erin baadt.

We volgen de (hernieuwde) avonturen van de Planet Express Crew, een volledig van werkethiek verstoken onrendabele pakjeskoerierdienst met een méér dan bedenkelijke reputatie, uitgebaat (of beter gezegd uitgebuit) door de compleet seniele en ronduit gevaarlijke professor Hubert J. Farnsworth (Billy West), gespecialiseerd in het uitvinden van planeetvernietigende doomsday devices, waar drie bedienden die voortdurend met elkaar worden gedwongen tot samenwerken de meest waanzinnige avonturen beleven. Philip J. Fry (Billy West) is de over-over-over- (x30) -grootoom van Farnsworth, die na een hysterisch ongelukje in een cryogeen laboratorium op 31 december 1999 werd ingevrozen en pas is ontwaakt in het jaar 3000, waar hij zijn oude job als pakjesjongen opnieuw heeft opgenomen. Deze reeks situeert zich intussen in 3010, maar Fry is nog geen dag ouder en vooral geen dag volwassener geworden. Hij koestert een vurige, maar onbeantwoorde liefde voor de redelijk zelfstandige pilote annex sexy alien cyclops babe Turanga Leela (Katey Sagal), die illegaal als radioactief gemuteerde tussen de gewone mensen leeft, maar omdat ze maar één oog heeft toch nog genoeg op een mens lijkt om haar bestaan aan het oppervlak te rechtvaardigen. Dat ze onder meer problemen heeft met dieptezicht, is voor een kapitein van een ruimteschip toch niet helemaal evident. De derde musketier is de robot Bender (John DiMaggio), een kleptomane en aan alcohol verslaafde geweldenaar zonder normbesef die alleen maar aan zichzelf denkt en met veel plezier zijn crewmaten zou verkopen als hij er een goede prijs voor zou krijgen. Of zelfs zonder die goede prijs, gewoon omdat hij het grappig vindt. Net als de grote broer The Simpsons, die andere creatie van Matt Groening, wordt de crew omringd door een bonte collectie nevenfiguren die haast even hilarisch zijn om te volgen én elkaar overtroeven in incompetentie. Nummer één op de lijst is natuurlijk doctor John Zoidberg (ook Billy West), een Decapod - een kreeftman - die voortdurend vuilnis eet, de meest vernederende handelingen ondergaat als hij nog maar denkt dat hij ervoor betaald gaat worden, en in zijn job als bedrijfsarts (!) keer op keer demonstreert dat het menselijk lichaam één groot mysterie voor hem is, waaruit alleen met de botte bijl (letterlijk) misschien informatie aan onttrokken kan worden. Amy Wong (Lauren Tom) is de Chinese uitwisselingsstudente, dochter van de rijkste hereboeren van Mars, die toch dit jaar stilletjesaan haar doctoraat zou moeten afleggen, maar het veel drukker heeft met haar dagelijkse existentiecrisis als eersterangs slet. Hermes Conrad (Maurice LaMarche) is een bureaucreaat die tot in het absurde het papierwerk van Planet Express Crew verzorgt. En dan is er nog Scruffy. Maar wie was nu weer Scruffy? De reeks nevenfiguren daarnaast is schier eindeloos: president Nixon (die herkozen is maar met zijn hoofd in een pot vol formol steekt), de kwaaie tycoon Mom en haar drie redelijk incompetente zonen, televisiekok Elzar, agenten Url en Smitty, de Robotduivel, de altijd op verovering beluste aliens Lrrr en Ndnd van de planeet Omicron Persei 8, de evil Santa Clause die iedereen doodschiet in plaats van beloont, Leela's ouders Turanga Morris en Turanga Munda die onder de grond leven en zich in seizoen 4 hebben bekend gemaakt, de leden van het Harlem Globetrotters Dreamteam, de Doop (Democratic Order Of Planets) onder leiding van de zichzelfverheerlijkende snob Zapp Brannigan en zijn luitenant, de ruggengraatloze Kif Kroker, en nog veel meer.

En ook de onderwerpen uit de actualiteit blijven ons rond de oren vliegen, alhoewel het in de Futurama-realiteit nu reeds 3010 is. In deze reeks wordt ondermeer gekibbeld over de strijd tussen creationisme en evolutieleer (met een zeer genuanceerd en verrassend antwoord), worden de relaties tussen de personages uitgediept (wanneer blijkt dat Hermes verantwoordelijk was voor een termninale constructiefout bij Bender), wordt er een ongemeen harde sneer uitgedeeld naar de tegenstanders van het homohuwelijk in Amerika, wordt er met het werk van Dan Brown de vloer aangeveegd, en ook de introductie, compleet met de bedenkelijke marketingtrucs, van de iPhone, die in dit universum de eyePhone heet, wordt op niet zo subtiele wijze bekritiseerd. Futurama blijft een stukje "moeilijkere" comedy dan The Simpsons maar werkt zowel op het lager als het hoger niveau van de lachspieren, het eerste met ronduit groffe grappen over seks, die een stuk verder gaan dan vroeger op Fox nu het programma op een betaalkanaal wordt uitgezonden, het laatste met onder meer zeer geeky referenties naar onder meer wiskundige correctheid. Zo vindt professor Farnsworth in de aflevering The Prisoner Of Benda een machine uit waarmee twee personages van lichaam kunnen wisselen; helaas werkt de machine per koppel maar één keer. In de daaruit voortvloeiende chaos passeert er onder meer een theorema uit de algebra waaruit blijkt dat, om iedereen terug in zijn eigen lichaam te krijgen, je 2 extra personen nodig hebt, wat niet alleen klopt, het - overigens correcte - bewijs daarvan is ook nog eens in een fractie van een seconde te zien op het scherm. Er blijft echter ook in dit seizoen genoeg ruimte voor emoties, waarbij de aan-afrelatie tussen Fry en Leela een constant weerkerend gegeven is, maar onder meer ook door gebruik van een obscuur kinderliedje (Little Bird van Elizabeth Mitchell) een aflevering als Lethal Inspection een onverwachte diepte krijgt.

AFLEVERINGEN
Disk 1:
1. Re-Birth: De gehele bemanning van de Planet Express Crew is na de achtervolging in Into The Wild Green Yonder jammerlijk verongelukt, behalve de professor. Die probeert met zijn stamcellenbrouwseltje de crewleden een nieuw lichaam te geven. De therapie schijnt bij iedereen aan te slaan, behalve bij Leela, die in een coma blijft. Fry gaat zo kapot aan eenzaamheid dat hij in de Build-A-Bot winkel een replica van Leela laat maken. Spijtig genoeg wordt de échte Leela wakker, en zit Fry met twee Leela's opgescheept. Bender heeft intussen in zijn systeem als nieuwe energiebron één van de apocalypsemachines van de professor zitten. Om zijn overtollige energie te lozen moét hij blijven feesten, of hij dat nu wil of niet.

Disclaimer: REBIRTH 

2. In-A-Gadda-Da-Leela: Een satelliet, feitelijk wat er is overgebleven na de inslag van twee satellieten dreigt ermee alle planeten te vernietigen waarop er naar zijn mening iets te liederlijk wordt geleefd. De professor heeft gelukkig een apparaat om de satelliet ongezien te naderen en 'm uit te schakelen. Zapp en Leela worden door president Nixon uitgestuurd om de satelliet te vernietigen. Ze landen echter op een andere planeet waar het precies de tuin van Eden is. Wanneer ze vanuit een telescoop zien hoe de Aarde wordt vernietigd, menen ze dat ze de enige twee overlevende mensen zijn, en dat het hun taak is de soort voort te zetten.

Disclaimer: APPLY DIRECTLY TO THE EYES

3. Attack Of The Killer App: Mom brengt een nieuwe elektronische gadget op de markt: een soort van GSM die rechtstreeks op de netvliezen geplant wordt, de EyePhone. Fry en Bender gaan de weddenschap aan wiens Twitcher-account er het eerst een miljoen fans zal tellen. De verliezer moet een duik nemen in een bad vol geitenkots. Fry krijgt de kans om definitief voorsprong te nemen wanneer hij een gênante video van Leela opneemt. Maar zal hij die ook op zijn website zetten?

Disclaimer: THERE WILL BE A TEST

4. Proposition Infinity: Het geraakt af tussen Amy en Kif Kroker, die volgens haar wat te weinig ruggengraat heeft. Omdat ze blijkt op zware jongens te vallen, begint ze een relatie met Bender. Er is echter één probleempje: hun liefde wordt afgekeurd door de maatschappij, want roboseksuele releaties zijn verboden. Bender en Amy proberen campagne te voeren om het gegeven aan een jury voor te leggen. Alle spotjes van het nee-kamp blijken echter betaald te zijn door professor Farnsworth, die om de één of andere reden iets tegen roboseksualiteit heeft.

Disclaimer: DICTATED BUT NOT READ

5. The Duh-Vinci Code: Wanneer Fry er in de eerste ronde van de kwis Wie Wordt Multimiljonair er al uitligt, wordt de professor kwaad dat hij familie is van die dommerik. De professor koestert een blinde adoratie voor Leonardo Da Vinci, en hij vindt in een relikwie een plan van Leonardo's laatste, onvervolledigde uitvinding. Hij wordt echter bij de zoektocht ernaar gedwarsboomd door Automatio, een robot die op Het Laatste Avondmaal geposeerd heeft als één van de apostelen. Toch slagen Fry en de professor erin om de planeet te vinden waar Leonardo zijn laatste dagen slijt, al is het daar voor hem niet makkelijk leven. Bovendien verwart Fry constant Leonardo Da Vinci met Leonardo DiCaprio, met alle gevolgen vandien.

Disclaimer: PUT ON 3D-MONOCLE NOW 

6. Lethal Inspection: Bender blijkt een fabricagefout te hebben, waardoor hij niet zoals andere robots automatisch een dagelijke backup krijgt, en hij dus in feite sterfelijk is. Hij zint op wraak tegenover Inspecteur #5, diegene die hem met fabricagefout en al heeft goedgekeurd. Alleen heeft hij er geen flauw benul van wie #5 in godsnaam mag zijn. Samen met Hermes reist hij naar Tijuana, waar de resten staan van de fabriek waar hij geassembleerd is.

Disclaimer: MADE YOU LOOK!

7. The Late Philip J. Fry: Fry heeft de onhebbelijke gewoonte om altijd op afspraken te laat te komen. Nu beloofde hij dat hij Leela ging trakteren op een chique verjaardagsfeestje, maar hij komt maar niet... hij heeft zich dan ook in nesten gewerkt, want hij is samen met Hermes en de Professor in een tijdmachine gestapt die je alleen naar de toekomst kan brengen... niet naar het verleden. En om alsnog terug te kunnen moeten we even de wetten van de kosmologie erop napluizen...

Disclaimer: IF YOU DON'T WATCH IT, SOMEONE ELSE WILL

Disk 2:
8. That Darn Katz!: Amy moet na 12 jaar (!) haar doctoraatsthesis verdedigen. Vooral de voorzitter van de jury, dr. Katz, breekt haar onderzoek tot op het bot af, en ze krijgt tot overmaat van ramp nog een allergie-aanval van zijn kat. Nu blijken de katten van een andere planeet te komen waarvan de rotatie is stilgevallen, en met de theorieën uit Amy's thesis zijn ze van zin de rotatie-energie van de aarde te stelen en die op hun eigen planeet los te laten.

Disclaimer: (OR SIMILAR PRODUCT)

9. A Clockwork Origin: Nadat de controverse tussen creatonisme en evolutie weer eens aangezwengeld wordt, gaat professor Farnsworth op zoek naar de missing missing missing missing link, en vindt 'm ook. Tijdens de inauguratie van zijn museumstuk wordt hij uitgelachen door de orang-oetan Dr. Banjo, die evolutie een dwaalleer vindt. De professor trekt zich terug op een verlaten planetoïde, waar hij wil blijven wonen. Hij reinigt het water met een uitvinding van hem, nanobots. Tot zijn grote verbazing evolueren de bots tegen een moordend tempo tot eencelligen, planten, dinosaurussen en uiteindelijk humanoïden. De professor en zijn vrienden worden zélf gevangen en tentoon gesteld in een museum.

Disclaimer: THIS TIME, IT'S PERSONAL

10. The Prisoner Of Benda: De professor heeft een toestel uitgevonden waarmee twee invididuen van persoonlijkheid kunnen verwisselen. En dat komt goed uit, want hij zou graag nog eens de jeugd van Amy beleven en Amy zou graag haar lichaam eens onderwerpen aan een vreetfestijn, waar het uitgemergelde corpus van de professor ideaal voor zou zijn. Helaas kan de machine elk koppel maar éénmaal verwisselen. Bovendien heeft Bender zijn zinnen op de machine gezet om zo de kroon van de prins van Hongarije achterover te kunnen drukken.

Disclaimer: WHAT HAPPENS ON CYGNUS X-1 STAYS ON CYGNUS X-1

11. Lrrreconcilable Ndndifferences: De buitenaardse griezel Lrrr is door zijn vrouw Ndnd aan de deur gezet omdat zijn neiging tot verovering van andere planeten de laatste tijd op zijn zachtst gezegd slabakt. Het personeel van Planet Express wilt hem gerust een handje helpen en zet samen met het hoofd van Orson Welles een valse reportage in elkaar over de vermeende verovering van de Aarde. Fry probeert intussen een zelfgetekende superheldenstrip te slijten op een conventie.

Disclaimer: TWO SCOOPS OF PIXELS IN EVERY SCENE

12. The Mutants Are Revolting: Leela krijgt op een liefdadigheidsbal te horen dat de mutanten van onder het aardoppervlak alleen maar goed zijn om de riolen te kuisen. Wanneer Fry per ongeluk verklapt dat zij ook een mutante is, wordt ze in de riolen geworpen, samen met de rest van het team, die haar aanwezigheid niet onthuld hebben. Alleen Bender blijft nog over op Planet Express, en hij wilt een feestje organiseren ter gelegenheid van de honderdste leveropdracht van de koerier, een taart vol nitroglycerine.

Disclaimer: 100

13. Futurama Holiday Special: In drie verhaaltjes waarin met de continuïteit een loopje wordt genomen, toont de Futurama-crew de betekenis van X-mas, Robonukah en Kwanzaa.

Disclaimer: TIME TRAVELERS: ONLY 331 SHOPPING DAYS 'TIL LAST XMAS

BEELD EN GELUID
Ik vond het spijtig dat bij de release van de dvd ik het moest stellen zonder HD-transfer. De Blu-ray van Futurama Volume 5 was enkel uitgebracht in de Verenigde Staten op een regio 1-dvd of een regio A-blu-ray. Waar ik me voordien dan maar moest verzoenen met de regio 1-dvd, is er nu ook een regio B-compatibele UK-versie, die weliswaar niet over andere ondertitelingssporen beschikt, en waar we een tijdje hebben op moeten wachten in verband met een rechtenkwestie, maar goed, daar is' ie dan. De thematische menu's zijn lichtjes anders dan op de dvd. De pop-ups laten ongeveer alles toe wat men op een disk zou moeten kunnen hebben: de afleveringen stuk voor stuk afspelen, achter elkaar afspelen, en al dan niet gebruik maken van de drie aangeboden ondertitels (Engels CC, Frans en Spaans); het geluid is nu uitgevoerd in DTS-HD MA 5.1, en tegenover de dvd-versie is dat een meer dan behoorlijk verschil. De soundstage die voor de tekenfilm is ontwikkeld is uiterst gedetailleerd en tegelijkertijd compleet maf: het neerstortende schip van Zapp Brannigan wordt bijvoorbeeld voorafgegaan door zijn jodel-overwinningslied, dat eerst langs de achterste kanalen klinkt, en wordt gevolgd door een golf van explosies wanneer de Nimbus zich in de grond boort. De Blu-ray zal allicht nog spectaculairder zijn. De animatie is enorm scherp, rijkgedetailleerd en laat bijzonder weinig steekjes vallen, maar toch: er is flink wat aliasing te zien in de rechte lijnen, onder meer in aflevering Rebirth op de tegens waar de stamcellenmachine van de professor staat opgesteld, en eveneens in het zich grotendeels op kantoor afspelende Attack Of The Killer App. Andere afleveringen hebben minder last van deze inconsistenties, en de manier waarop bijvoorbeeld de uitvindingen van Leonardo Da Vinci in The Duh-Vinci Code te zien zijn, of de wiskundige uiteenzetting in The Prisoner Of Benda, alles is in de meticuleuze Futurama-stijl opgenomen, die het midden houdt tussen traditionele en computeranimaties. Deze laatste worden dan vooral gebruikt om de bewegingen van de ruimteschepen te sturen. Er zit bijvoorbeeld één geweldige scène in The Mutants Are Revolting, wanneer Bender als enige geschikt wordt bevonden om een taart met nitroglycerine in te leveren, omdat hij gyroscopisch stabiel is: terwijl het Planet Express-schip door een asteroïdenveld moet slingeren, blijft Bender altijd rechtstaan tegenover een absoluut referentiepunt.

EXTRA'S
De verpakking van deze Engelse versie is tenminste niet ten prooi gevallen aan de Al Gore-hype, en zit gewoon in een dubbele seastone. Ook staan er nu 6 of 7 afleveringen op één disk, waardoor je met 2 disks al gauw het volledige (halve productie)seizoen hebt. Netjes is dat opnieuw alle afleveringen van een audiocommentaar voorzien zijn, zodat we weer een zeer fijn inzicht krijgen in de hopen verborgen grapjes die tegen Gatlingertempo op de kijker worden afgevuurd. De commentaren worden verzorgd door de twee uitvoerende producenten, Matt Groening en David X. Cohen, vergezeld door een zeer gevarieerd ensemble van regisseurs, stemacteurs, animatoren en producenten. Disk 1 bevat ook nog 23 verwijderde scènes (10:20), goed voor wat extra minuten pret; ze zijn echter niet te selecteren per aflevering. In "Behind the Fungus: Makin' A Hit Song" (4:59) zien we hoe stemacteur Billy West de opnamestudio induikt voor de registratie van het nummer Shut Up And Love Me, dat in de aflevering Proposition Infinity wordt gebruikt. De titel van de documentaire slaat op de naam van de fictieve gelegenheidsband Wailin' Fungus die in seizoen 3 de muziek voor de aflevering Bendin' In The Wind verzorgde. "Previously on Futurama" (1:22) is een collectie trailers van de vier Futurama-films, en zijn hier maar toegevoegd uit completie-overwegingen.

De tweede disk bevat een apart segmentje over The Adventures of Delivery-Boy Man (7:13), de crappy webstrip die Fry heeft ontworpen in de aflevering Lrrreconcilable Ndndifferences, die ook kan beluisterd worden met een commentaartrack. Bend It Like Bender (2:41) is een videoclip met fragmentjes uit oude en nieuwe afleveringen, op muziek van Devin Townsend Project, waarbij de beelden van oude afleveringen van het 1.33:1-formaat naar 1.78:1 zijn gecropped. De leukste extra is een Live Table Read (35:08) van de aflevering The Prisoner Of Benda, zij het zonder filmfragmenten van de opnames, maar vergezeld door conceptuele tekeningen en animatics.

CONCLUSIE
Er is een zesde volume (ik probeer het woord seizoen niet te gebruiken) van Futurama op Blu-ray verschenen, en de Amerikaanse versie is regiovrij. Een bespreking volgt. Het zevende volume is intussen in Amerika op Comedy Central te bewonderen, en er is bijgetekend voor een achtste seizoen. Dus Futurama is niet dood, maar leeft nog. Het is echter niet begrijpbaar dat Fox (de distributeur, niet de filmmaatschappij) nog altijd geen brood ziet in Nederlands ondertitelde seizoensboxen, terwijl dit voor het vele malen inferieure Family Guy blijkbaar geen probleem is.