FILM
Als er één scène is waarmee A Few Good Men zich in het collectieve geheugen van de filmliefhebber heeft genesteld, is het ongetwijfeld het You can't handle the truth-moment. Dat is zowel terecht als jammerlijk. Enerzijds is het een krachtige scène, waarbij Jack NIcholson vol overgave zijn tanden zet in de succulente dialogen van Aaron Sorkin. Anderzijds is het de meest atypische over-the-topsequentie in een prent die voor het overige behoorlijk inzichtelijk en subtiel is. Wie zich van A Few Good Men enkel die scène herinnert, raad ik daarom ten zeerste aan de film, 20 jaar na de eerste release, nog eens met een frisse blik te bekijken. Je zal merken dat onder alle glamour van deze sterrenproductie een aangenaam en verrassend humoristisch rechtbankdrama verscholen zit: eentje van het soort dat we vandaag de dag helaas nauwelijks nog voorgezet krijgen.

De film begint meteen met dé sleutelscène voor de plot. Twee militairen op de Amerikaanse legerbasis in Guantanamo dringen het slaapvertrek van een collega binnen, steken een prop in zijn mond en binden hem vast. Enkele uren later is de militair dood. De twee daders wacht een proces waarbij hen moord zal worden aangewreven, maar het duo beweert dat ze de soldaat enkel een van hogerhand bevolen sanctie oplegden die door een jammere samenloop van omstandigheden tot z'n dood heeft geleid. In Washington krijgen de jonge advocaat Daniel Kaffee en zijn ambitieuze vrouwelijke superieur JoAnne Galloway de zaak toegewezen. Kaffee heeft de reputatie steeds voor de gemakkelijke minnelijke schikking te gaan en hij behandelt deze zaak niet anders (12 jaar cel is zijn voorstel). Maar na een bezoek aan de basis op Cuba en langdurig aandringen van Galloway - die het verhaal van de militairen gelooft - draait Kaffee langzaam bij en wijt hij zich volledig aan de verdediging van de verdachten.

Hoewel de grote namen op de affiche je wellicht anders doen geloven (Cruise! Moore! Nicholson! Bacon! Sutherland!) is de echte ster van A Few Good Men het uitstekende scenario van Aaron Sorkin. Tegenwoordig geniet hij (terecht) een huizenhoge reputatie als schrijver, maar dat was zijn allereerste filmscript en in een extra op de schijf geeft hij grif toe dat hij heel wat moeite had om zich aan de geplogenheden van een filmscennario aan te passen. Op het scherm is daar echter niets van te merken. De briljante dialogen - hét kenmerk van Sorkin - zijn uiteraard aanwezig, maar ook de opbouw van spanning in de plot is prima. Ik zou zelfs zeggen dat het script voor A Few Good Men dé referentie moet zijn voor filmstudenten wanneer ze een toegankelijk doch diepgravend scenario willen schrijven.

Nog iemand die omwille van de cast soms vergeten wordt, is regisseur Rob Reiner. De cineast zette met A Few Good Men een orgelpunt achter een van de beste reeksen opeenvolgende prenten die een filmmaker ooit heeft gedraaid: Stand By Me, The Princess Bride, When Harry Met Sally, Misery en dus deze film. Hoewel de verbindende schakel tussen al deze films de kwaliteit van de respectievelijke scripts is, mogen we het zeker de verdienste van Reiner noemen dat hij, ook hier, de actie in heldere beelden vat en de acteurs de ruimte geeft om hun ding te doen. Je vergeet tijdens het kijken dat deze film geregisseerd is, zo natuurlijk oogt alles wat zich op het scherm afspeelt, wat voor een vakman als Reiner het grootste compliment is dat je een cineast kan maken. Hij wordt trouwens bijgestaan door een crew om u tegen te zeggen, van de toepasselijke muziek van Marc Shaiman en de voor Oscars genomineerde montage/geluid tot de meesterlijke cameravoering en belichting van grootmeester Robert Richardson (alleen al de beelden van militairen in uniform die hun wapens volgens de regels van de kunst opschouderen tijdens de begingeneriek is de prijs van de Blu-ray waard).

Maar we kunnen natuurlijk niet om de olifant in de kamer heen. Deze film werd destijds verkocht als een sterrenvehikel en de sterren in kwestie brengen allemaal hun A-spel mee. Tom Cruise brengt geen vernieuwende vertolking, maar als de arrogante jonge advocaat is dit zonder meer de perfecte casting. Demi Moore is soms wat houterig in haar vertolking - hierbij niet geholpen door het feit dat haar rol het meest cliché en voorspelbaar is - maar toont dat ze meer acteertalent bezit dan men zou vermoeden. Over Nicholsons Oscargenomineerde vertolking hadden we het al: ook hier is het eerder een geval van perfect typecasten dan van een transformerende rol, maar als Nicholson in vorm is, dan zet hij het scherm in lichterlaaie, en wie kan daar tegen zijn. De beste prestaties worden echter geleverd in de nevenrollen. Kevin Bacon als de loyale en verbeten openbare aanklager. Kevin Pollak als de stille kracht voor de verdediging. En vooral karakteracteur J.T. Walsh in een pivotale rol die de katalysator vormt van het op dramatisch vlak explosieve derde bedrijf.

Twintig jaar na dato vormt dat samengaan van branie en degelijkheid nog steeds de kern voor de extreme bekijkbaarheid van A Few Good Men. De film bezit alles wat je van iets meer dan twee uur entertainment voor de buis verwacht: herkenbare karakters, een meeslepende plot, boeiende beelden, een volgehouden suspens, momenten van komische verlichting en zelfs een verrassend subtiel behandeld vleugje romantiek. Omdat Aaron Sorkin erg nauw aanleunt bij wat alle scenarioboeken vertellen over een goed script, is dit niet de meest verrassende prent. Maar het uiteindelijke verdict in de rechtzaak is thematisch zo sterk, dat je mondhoeken opwaarts krullen van tevredenheid. A Few Good Men is oerdegelijk topentertainment van het soort dat vandaag veel te weinig gemaakt wordt.

BEELD EN GELUID
Qua beeldkwaliteit moet deze 20 jaar oude film niet onderdoen voor recente blokbusters. Met name de scherpte en de kleurenweergave zijn van een erg hoog niveau. De meeste scènes spelen zich af in heldere omgevingen, maar in het handvol nachtelijke scènes gaat het detail nergens verloren. Van printbeschadigingen of digitale artefacten is nergens sprake. De soundtrack focust voornamelijk op de dialogen, maar occasioneel worden ook de achterste boxen aan het werk gezet, vooral voor de muzikale score.

EXTRA'S
De audiocommentaren van Rob Reiner zijn doorgaans het beluisteren waard maar zijn babbelspoor op deze Blu-ray is nogal saai. De cineast gaat uitvoerig in op de keuzes die hij maakte en op zijn samenwerking met cast en crew, maar doet dat met een compleet gebrek aan passie. Veel beter is de featurette From Stage to Screen (17 min.), waarin Aaron Sorkin het verhaal doet van zijn eerste grote succes. Ook Code of Conduct (32 min.) is interessant omdat deze featurette een blik gunt op de codes en regels van het Amerikaanse leger. Daarnaast bevat de schijf nog een aantal trailers.

CONCLUSIE
A Few Good Men is geen wereldschokkende film, maar wel oerdegelijk entertainment van de bovenste plank, met een prima cast, een uitstekende regie en vooral een beklijvend scenario. Dat de prent nog even fris en sprankelend oogt als 20 jaar geleden spreekt boekdelen over de kwaliteiten van de film. Beeld en geluid halen bovendien een hoog niveau op deze Blu-ray. de bonussectie stelt dan weer een beetje teleur.