Maar bij windsnelheden van meer dan 185 km/uur is de ramp niet te vermijden: de Spuikom in Oostende loopt over en vervolgens stroomt het water in de polder tot voorbij Brugge. 1/3 van het West-Vlaamse grondgebied moet worden geëvacueerd. In Nederland breken de dijken en loopt de hele Randstad onder. 3,5 miljoen mensen moeten hun huizen verlaten. Tegen het einde van de dag staat 1/3 van Nederland, van Zeeland over Zuid-Holland tot het IJsselmeer, onder water. Een eerste balans: 25.000 dodelijke slachtoffers. Voor premier Kreuger is de gang van zaken een politieke ramp, want hij heeft het risico duidelijk te laag ingeschat (en had beter naar zijn Belgische collega geluisterd). Dat er ondertussen op het Internet een foto circuleert van zijn vrouw Janneke die haar vader uit een bejaardentehuis evacueert dat onder NAP (Normaal Amsterdams Peil, zeg maar : zeeniveau) ligt, doet zijn zaak ook geen goed. De bevolking voelt zich verraden, in de steek gelaten: politici denken toch altijd alleen maar aan zichzelf…
 

In Als de Dijken Breken wordt sciencefiction gekoppeld aan een rampenscenario en dat is duidelijk niet het soort producties waarop het doelpubliek, nl. liefhebbers van dramaseries in de eigen taal, zit te wachten, getuige de vele negatieve reacties op de serie, vaak al na de eerste aflevering, die paradoxaal genoeg sterk van wal steekt met de dijkbreuk en het politieke geharrewar in Den Haag over het al dan niet evacueren van de getroffen bevolking. U zal ons niet horen beweren dat Als de Dijken Breken een topserie is, maar als je ze vergelijkt met de belabberde kwaliteit van Nederlandstalige films en soaps die regelmatig op de buis passeren, dan hoeven de makers zich geen verwijten te maken. Bovendien is het verfrissend om een keer naar andere dan altijd maar diezelfde koppen te kijken.
 

In televisiebeelden die ook de Nederlandse regering in Den Haag met toenemende verbijstering bekijkt, zien we hoe de autowegen naar het hoger gelegen binnenland op een mum van tijd verstopt zitten: iedereen wil tegelijk weg en omdat er geen sprake is van een georganiseerde evacuatie, heerst er chaos alom. Als Hans Kreuger in de dagen nadien een opvangcentrum voor vluchtelingen bezoekt, wordt hij uitgejouwd en houdt er een flinke jaap op z’n voorhoofd aan over. Vice-eersteminister Sasja Wolbers (Simone Milsdochter) stelt voor om aan de EU in Brussel geld te vragen voor de wederopbouw, maar de Belgische premier Verbeke heeft al via zijn goede contacten een budget van 200 miljard euro toegezegd gekregen. De EU stelt één voorwaarde: België en Nederland moeten het samen doen en ze moeten ophouden om elkaar te beconcurreren, wat in de praktijk betekent dat de compleet ondergelopen haven van Rotterdam wordt opgegeven en dat Antwerpen dé haven van de Lage Landen wordt. Wolbers kan met die voorwaarde leven gezien de omstandigheden, Kreuger niet. Hij vindt het idee onuitstaanbaar en verdenkt Verbeke ervan al veel langer op een dergelijk plan te broeden. Hij spoedt zich naar Brussel om met de Belgische premier te praten, maar die windt er geen doekjes om: jij krijgt dat nooit voor elkaar, drukt hij Kreuger op het hart, die 200 miljard euro is míjn verdienste.
 

Hoe het na die eerste rampzalige dag verder gaat, dat toont regisseur Hans Herbots aan de hand van een viertal verhaallijnen waarvan eentje zich in Oostende afspeelt. De zesjarige Femke wordt er verrast door het aanstormende water uit de Spuikom en als vermist opgegeven. Vanuit het opvangcentrum in Tielt doet Sonja (Daisy Van Praet) verwoede pogingen om haar dochtertje op het spoor te komen, maar haar moeder (Ingrid De Vos) drukt haar op het hart niet te veel hoop te koesteren: in een mortuarium in Gent zijn 57 kinderlijkjes binnengebracht… Ondertussen hebben we ook kennis gemaakt met Ronnie Van Daele (Thomas Ryckewaert), Femkes vader die in een gevangenis is Rotterdam een straf uitzit wegens moord. Hij zit in de isolatiecel op het moment dat de dijken breken en bij de evacuatie van de andere gevangenen naar een hogere etage, wordt hij door de cipiers vergeten, mede omdat de gevangen ondertussen aan het muiten zijn gegaan. Pas veel latere, nl. tijdens het bekijken van de bewakingscamera’s, stelt men vast dat het water in z’n cel bijna tot tegen het plafond staat. De Turkse bewaarder Semir Sentûrk (Sadettin Kimiziyuz) blijkt de enige te zijn die het aandurft om de gevangenen uit de onder water gelopen benedenverdieping te redden.
 

In Den Haag is de jonge Surinaamse tiener Kimmy Asmara (Jamelia Sanda Nada) in de verkeerschaos aangereden. Omdat haar fiets beschadigd is, moet ze te voet verder, maar als het water begint te stijgen, klopt ze aan bij David Stein (Aart Staartjes), een gepensioneerde violist die net op het punt heeft gestaan om met een scheermesje zelfmoord te plegen, want na een huwelijk van 50 jaar – z’n vrouw is een paar maanden eerder overleven – ziet hij het niet meer zitten. Hij neemt het jonge meisje in huis en belooft haar moeder via de telefoon om op haar te letten tot de storm voorbij is. En nog in Den Haag maakt autohandelaar Robert Wienesse (Loek Peters) van de verwarring gebruik om er met zijn secretaresse vandoor te gaan richting Zuid-Frankrijk. Maar een losgerukt uithangbord beslist daar anders over en dus keert hij terug naar huis, waar zijn echtgenote Marion (Susan Visser) net de koffers in haar auto stopt, want zij wil met haar dochters Naomi (Roos Dickmann) en Britt (Marie-Mae van Zuilen) naar veiliger oorden, want hun huis ligt onder NAP.  Voor Robert zit er niets anders op om zijn vrouw en dochters te escorteren, maar het is niet van harte, want tussen hem en Marion botert het al geruime tijd niet meer.
 

Het zal u niet verbazen dat het leven van de personages uit deze serie door de omstandigheden grondig door elkaar wordt geschud, want hun vertrouwde omgeving is onder het water verdwenen en het zal minstens een jaar duren voor het is teruggedrongen en de wederopbouw kan beginnen. Het zwaarst getroffen is Robert Wienesse. Zijn garage en auto’s zijn total loss en hij heeft geen idee of zijn huis nog bewoonbaar zal zijn over anderhalf jaar. Hij is failliet en zal helemaal opnieuw moeten beginnen. Ronnie Van Daele is er ondertussen in geslaagd om uit de gevangenis in Rotterdam weg te komen en hij probeert Oostende te bereiken, niet beseffend dat ook daar de storm voor een ramp heeft gezorgd. Aangestoken door de kinderlijke charme van de tiener Kimmy Asmara, wordt bij de bejaarde David Stein weer interesse gewekt voor wat er buiten de vier muren van zijn appartement aan de hand is en dus besluit hij om z’n euthanasieplannen on hold te zetten, terwijl gevangenisbewaarder Semir Sentûrk de grond onder de voeten wegzakt als hij vanuit de verte de zwarte rookpluim ziet opstijgen uit het flatgebouw waar z’n vrouw en beide zoontjes op hem wachten na een wel zeer lange shift in een ondertussen leeggelopen gevangenis…
 

Deze serie in wekelijkse afleveringen uitzenden/bekijken lijkt ons niet de goede formule. Het is trouwens een werkwijze waarvan televisiezenders zullen moeten afstappen, want bedrijven zoals Netflix maken het de kijker niet alleen gemakkelijk om te kijken wanneer hem/haar dat het beste uitkomt, maar eventueel ook in één keer (het zgn. binge-watching). Als de Dijken Breken is opgebouwd als één lange film met verhaallijnen die in aflevering één beginnen en pas in aflevering zes hun beslag krijgen, waarmee wordt afgeweken van de gangbare werkwijze om lange en korte verhaallijnen af te wisselen (zoals bijv. in Borgen, waarin in elke aflevering een specifiek politiek probleem of de één of andere crisis tot een goed einde wordt gebracht, terwijl de verhaallijn over de positie van de vrouwelijke premier over de hele serie is gespreid). In Als de Dijken Breken is er sprake van 7 lange verhaallijnen: de storm en z’n gevolgen in de Randstad, de consequenties voor de familie Van Daele in Oostende, de wateroverlast en de problemen in de Rotterdamse gevangenis, de rel omtrent de vrouw van de Nederlandse premier, de onderhandelingen met België, de omzwervingen van de familie Wienesse en de verhaallijn over Kimmy Asmara en David Stein. Dat allemaal vasthouden gedurende zes weken is geen gemakkelijke klus, zeker niet in een tijd waarin men de kijker heeft laten wennen aan soaps die elke dag op hetzelfde uur worden uitgezonden (Thuis, Familie) en waarin men dezelfde werkwijze hanteert.
 

Wij hebben Als de Dijken Breken in één ruk uitgekeken en dat heeft als voordeel dat de dramatische spanning op peil blijft, dat niet telkens opnieuw de draad moet worden opgepikt én dat de betrokkenheid bij het wel en wee van de personages nooit verslapt, met als bijkomend effect dat je kleine onregelmatigheden in het scenario makkelijker over het hoofd ziet (wie laat z’n kind tijdens een storm buitenspelen?; zijn wateroverlast, rampenplannen en havenbeleid niet het domein van de Vlaams i.p.v. de Belgische regering?).

De acteerprestaties zijn wisselvallig van kwaliteit: Gijs Scholten van Aschat speelt een sterke eerste helft, maar op het moment dat Hans Kreuger een psychische crisis doormaakt, is hij veel minder geloofwaardig, maar misschien zijn ook de scenaristen gedeeltelijk verantwoordelijk voor zijn wat rommelige evolutie. Simone Milsdochter voert een consequente vicepremier ten tonele die respect afdwingt, terwijl Loek Peters heel erg geloofwaardig is als de overspelige echtgenoot (Robert Wienesse) die desondanks een goede vader is voor z’n beide dochters. Susan Visser (Marion Wienesse) nestelt zich uitstekend in de rol van de bedrogen maar sterke tegenpartij, maar Roos Dickmann en Marie-Mae van Zuilen slagen er als Naomi en Britt niet in om op dezelfde manier te overtuigen.
 

Ingrid De Vos (bomma) is de sterkhouder van de Belgische cast. Als schoonmoeder heeft ze weinig op met haar criminele schoonzoon en dat stopt ze niet onder stoelen of banken. Bovendien beschikt ze over een ruime voorraad sarcasme en camoufleert ze een zachte binnenkant met een ruwe bolster. Haar West-Vlaams is trouwens uitstekend, ondanks haar Gentse afkomst. Daisy Van Praet (dochter Sonja) blijft uitstekend overeind als haar directe tegenspeelster, terwijl Tom Audenaert een uitstekende beurt maakt als de baardige goedzak Manu De Ruwe. Thomas Ryckewaert kruipt in de huid van Sonja’s agressieve echtgenoot Ronnie en hij levert een opmerkelijke vertolking, maar als ruige vechtersbaas hoeft het personage niet op de sympathie van de kijker te rekenen.