FILM
"I always had this idea for making a movie about a femme fatale, because I like these characters. They're a lot of fun, they're sexy, they're manipulative, they're dangerous." (Brian De Palma)

Brian De Palma mag je gerust beschouwen als één van de meest innoverende Hollywoodregisseurs, hoewel hij nog steeds ten orechte afgedaan wordt als een Hitchcock-copycat. Je ziet natuurlijk wel referenties naar the master of suspense, maar zoals De Palma (die deze vergelijking grondig beu is) zegt heeft Hitchcock via zijn films een aparte grammatica uitgevonden, en wie een degelijke thriller wil maken kan daar niet om heen. Los daarvan is het hallucinant om te zien hoe invloedrijk en gevarieerd de cinema van De Palma wel was. In 1974 waagde hij zich met Phantom Of The Paradise aan de rockopera (of toch zoiets), met Sisters en Obsession bedacht hij zijn eigen thrillertaal, in 1976 veranderde hij via Carrie de horrorwereld en in de jaren '80 creëerde hij met Scarface een compleet eigen sfeer die zou leiden tot het Miami Vice van Michael Mann, er was het maffia-epos The Untouchables en laten we ook niet vergeten dat hij in 1996 de eerste Mission: Impossible regisseerde. En in de jaren '80 was er ook nog Body Double (voor ondergetekende de beste film aller tijden) en deze Dressed To Kill.

Ondanks de controverse en de afkeer (één of andere idioot gaf Nancy Allen een Golden Raspberry Award voor Slechtste Actrice, een “eer” die ze samen met Neil Diamond mocht delen voor zijn vertolking in The Jazz Singer) werd Dressed to Kill een enorme kaskraker in de Verenigde Staten en zag filmcriticus David Denby deze thriller als één van de eerste grote Amerikaanse films van de jaren '80, en gelijk had hij!

De oorsprong van Dressed To Kill heeft alles te maken met het ophefmakende Cruising-artikel van Gerald Walker dat een niet al te mooi beeld schept van de homogemeenschap en waar een politie-inspecteur undercover gaat in homoclubs om zo een seriemoordenaar te kunnen vatten. De Palma had al een heel scenario klaar, maar hij kon niet de rechten verkrijgen. De Palma koos dan maar voor een ander verhaal, dat zich ook in de travestietenwereld afspeelde, en dat hij speciaal voor zijn vrouw Nancy Allen schreef. Cruising kon wel door William Friedkin worden verfilmd, en bepaalde scenario-gedeelten komen van De Palma. Het is trouwens opmerkelijk dat beide films rond dezelfde periode in Amerika uitkwamen, en beide hadden gemeen dat ze door een deel van het cinemapubliek door en door gehaat werden. Een ander deel vond het dan weer een meesterwerk...

Het moeilijkste was een hoofdrolspeelster vinden. Niet alleen omdat ze na 30 minuten brutaal vermoord zou worden, maar ook omdat ze in zeer expliciete scènes moest spelen. De Palma wilde eerste Liv Ullman, de Noorse actrice die dankzij de films van Ingmar Bergman een icoon werd in de jaren zeventig, maar die verwierp het script. Een tijdje later ontmoette De Palma op het Filmfestival van Montreal Angie Dickinson omdat die daar was om haar film met Lino Ventura (L’Homme En Colère van Claude Pinoteau, de man van de La Boum-films) te promoten. De Palma wist dat hij met Angie Dickinson (die vooral een TV-vedette was) zijn leading lady had gevonden, alleen moest hij haar nog zien te overtuigen. Angie was wel gecharmeerd maar ze had geen zin om 30 minuten poedelnaakt in een film rond te lopen om dan op brutale wijze te worden afgeslacht. De Palma wist haar toch te overtuigen door het gebruiken van een body double. Het mooie lichaam dat in de eerste minuten tot in de kleinste details wordt ingezeept is niet dat van Angie Dickinson, maar wel van de veel jongere playmate Victoria Johnson. De Palma had hiermee dubbel beet: hij had zijn hoofdactrice, en hij had meteen ook inspiratie voor zijn volgende film: Body Double.

In het eerste halfuur heb je bijna geen dialogen. Er is een gesprek tussen Kate (Dickinson) en haar zoon Peter (Keith Gordon, de weirdo uit Christine) maar voor de rest zijn het allemaal lange, adembenemende shots. Er is de douchescène die je gemakshalve met Psycho zou kunnen vergelijken, maar De Palma boort gewoon voort op datgene wat hij deed in de openingsscène van Carrie. En dan heb je ook nog het fenomenale shot in het Philadelphia Museum of Art (ook al speelt de film zich af in New York) dat negen minuten duurt en waarin een kat-en-muisspel wordt gespeeld met Kate en een plotse voorbijganger die zich aangetrokken voelt tot de oudere vrouw. Nadien volgt de brutale moord met een scalpel. Een huzarenstukje editing van Gerald B. Greenberg, met wie De Palma ook The Untouchables zou doen, herinner u gewoon de excellente trappenscène in het station om te weten wat deze editor allemaal kan. Het moet één van de meest brutale moordscènes zijn die je in een Hollywoodfilm kan zien. Moorden wordt kunst, en je ziet zeer duidelijk hierin de giallo-invloeden. De glimmende kleuren en natuurlijk die altijd weerkerende handschoen die eigen is aan het genre.

Na de afslachting komt het verhaal volledig op Liz te liggen. Liz is een Wall Street-hoertje, voortreffelijk vertolkt door Nancy Allen. Inspecteur Marino (Dennis Franz die iedereen kent als Norman Buntz uit Hill Street Blues) weet ook wel dat Liz onschuldig is, maar uit luiheid legt hij het hoertje een deadline op, zodat ze mee kan helpen om de dader te vinden. De zoon van Kate is ervan overtuigd dat de sleutel van het mysterie in de agenda ligt van psychiater Robert Elliot (Michael Caine) bij wie zijn moeder therapie liep. Caine zie je in één van zijn meest vreemde rollen. Ook hij was tweede keuze want aanvankelijk dacht De Palma aan Sean Connery maar ook hij liet deze kelk aan zich voorbijgaan, maar zou wel later schitteren als Jimmy Malone in The Untouchables, misschien wel één van zijn beste rollen en wat hem een Oscar opleverde.  De Palma kan je gerust een beetje als de voorloper van Tarantino zien. Hij absorbeert (wat niet hetzelfde als stelen is) uit liefde voor de cinema elementen van anderen op (denk terug aan die trappenscene uit The Untouchables, wat een verwijzing is naar Eisensteins Pantserkruiser Potemkin) en hij maakt er het zijne van. Zo is de spannende scène in de metro een overduidelijke hommage aan The French Connection. Dressed To Kill is een thriller die iedere liefhebber moet hebben gezien. Een meesterwerk van een geweldige cineast waarover vandaag veel te weinig gesproken wordt. Ontdek, herontdek...

BEELD EN GELUID
Deze titel uit 1980 is verkrijgbaar op Blu-ray via twee boutiquelabels. Wie een regiovrije speler heeft, kan bij Criterion terecht, maar er is ook (de even fantastische) uitgave van Arrow en die is even goed en een pak goedkoper. Het is bij titels als deze dat verzorgde restauraties een optimaal nut hebben, want in alle opzichten wilde De Palma hier een visueel festijn van maken. Net zoals de giallo’s glimmen ook hier de kleuren, en krijgt zelfs het bloed een glitterfunctie. De transfer op deze Blu-ray is perfect en je ziet niet het minste stipje of korreltje. De geluidsband is een gerestaureerde DTS-HD MA 5.1-track die gedomineerd wordt door de heroïsche score van huiscomponist Pino Donaggio.

EXTRA'S
De fijnproevers zullen het wel al lang weten, maar één van de te volgen labels is het Britse Arrow. Een label dat zich specialiseert in cult (maar dan wel in de breedste zin van het woord) en releases aanbiedt tegen een meer dan aardige prijs (voor een oudere titel betaal je gemiddeld 12 euro) en die ook nog eens boordevol extra’s zit zoals op deze classic van Brian De Palma. Allereerst is er een boekje. Niet zo maar een boekje, maar een zeer uitgebreid essay vol weetjes over de film. Daarnaast is er een trailer en er is ook een galerij van foto’s achter de schermen. In The Making of a Thriller gaan Brian De Palma, George Litto, Angie Dickinson, Nancy Allen en Dennis Franz dieper in op hoe de film tot stand is gekomen. Meteen een kluif van net geen uur! Daarnaast hebben we vier featurettes die elk een klein halfuurtje duren. In Dressed in White zien we Angie Dickinson aan het woord die nog altijd (terecht) apetrots is op de film en Dressed To Kill als het beste uit haar carrière ziet. Zeer interessant is Dressed in Purple waarin (de nog altijd razendknappe) Nancy Allen het over haar rol heeft. Volgens de dame in kwestie is het veel gemakkelijker om naakt te spelen dan in lingerie. Dat soort kennis dus en veel weetjes over Brian De Palma, en zij kan het weten want ze was tot 1984 de echtgenote van de regisseur. In Lessons in Filmmaking bewierookt acteur Keith Gordon de regiestijl van De Palma. Hij was 17 toen hij op de set stond van Dressed To Kill en hij wist toen al dat hij regisseur wilde worden. Hij bestookte dan ook De Palma om de haverklap met technische vragen waarom hij dit of dat deed. Een betere leerschool was er niet, ook al was zijn regisseurscarrière minder succesrijk dan dat van het acteren en moest hij vrede nemen met het draaien van afleveringen uit series zoals Dexter, Fargo of Better Call Saul. In Symphony of Fear zie je een interview met George Litto, de producer van de film, die dat ook was voor Obsession uit 1976 en een jaar later voor Blow Out. Ten slotte is er ook nog de docu Slashing Dressed to Kill waarin Brian De Palma, Nancy Allen en Keith Gordon het hebben over wat er allemaal moest sneuvelen om te voorkomen dat de film een X-rating zou krijgen.

CONCLUSIE
Dressed To Kill toont wat voor een subtiele regisseur Brian De Palma wel was. De film is ondertussen al meer dan 40 jaar oud, maar oogt geen tikkeltje gedateerd.