FILM
"A sure thing is never a gamble." (Barbara Stanwyck als Martha)

Er is keuze zat als je een film uit het film noir-genre wil uitpikken, maar een titel als The Strange Love Of Martha Ivers komt maar weinig voor in lijstjes, en hoe jammer is dat. Als de titel al eens aangehaald wordt, dan is het omdat deze film het debuut betekende voor Kirk Douglas. Een rol die hij te danken had aan zijn oude vriendin Lauren Bacall die hij kende van het toneel. Bacall wist namelijk dat producer Hal B. Wallis op zoek was naar nieuw talent en ze stelde hem Douglas voor. Ze moedigde Wallis aan om naar een toneelstuk met Kirk Douglas te gaan kijken en toen hij dat deed, was die zo onder de indruk dat Douglas onmiddellijk de rol kreeg. Regisseur Lewis Milestone had iets minder aangename herinneringen aan producer Hal B. Wallis want die moest zodanig veel close-ups van Lizabeth Scott herhalen dat de regisseur het zo grondig beu was dat hij op den duur aan Wallis vertelde dat hij het zelf maar kon doen, iets wat hij ook deed. Nadien zou Lewis Milestone in een interview vertellen dat hij nooit nog een film voor Hal B. Wallis zou willen maken. In de autobiografie van Kirk Douglas staat overigens geschreven dat Byron Haskin een paar dagen in de regisseursstoel kroop, ook al staat zijn naam niet op de affiche vermeld.

Er waren ook heel wat strubbelingen met Barbara Stanwyck. Van nature uit geen gemakkelijke dame, want de actrice stond er bekend voor dat ze steeds aanwijzingen gaf op de belichting van haar medespelers zodanig dat ze zelf perfect op de voorgrond kwam te staan. Stanwyck lag ook in de clinch met Hal B. Wallis omdat haar tegenspeelster Lizabeth Scott bijna even veel runtime had als zij. Het mag gezegd worden dat Stanwyck wel de starpower had, maar de ontdekking in deze film was toch wel Lizabeth Scott. Voor haar betekende The Strange Love Of Martha Ivers dan ook haar doorbraak. Later werd ze in de filmboeken vaak aangeduid als het mooiste gezicht van film noir tijdens de jaren 1940 en 1950. Scott zou in 22 films spelen waaronder ook Dead Reckoning, Desert Fury en de grote classic Too Late For Tears. Gekibbel tussen de vrouwen, maar de filmliefhebber had met Stanwyck en Scott wel twee femmes fatales voor de prijs van één.

De film is gebaseerd op een scenario dat geschreven werd door Robert Rossen, de befaamde filmmaker die in 1949 een Oscar won met All The King's Men en die een paar jaar later als communist op de gevreesde black list geraakte. Het verhaal zelf was een kortverhaal (Love Lies Bleeding) van de toneelschrijver John Patrick. De film werd in 1947 naar Cannes gestuurd en werd in 1974 als public domain verklaard en dat omdat men vergat om na 28 jaar de rechten ervan te vernieuwen.

Het verhaal speelt zich af op twee tijdsfronten af en begint in 1928. Iverstown is een fabrieksstadje in Pennsylvania waar de dertienjarige Martha Ivers (Janis Wilson) woont. Het meisje ligt steeds overhoop met haar steenrijke tante (Judith Anderson) die zowat de hele stad bezit. Op een dag loopt de jonge Martha weg met haar vriendje Sam (Darryl Hickman) maar ze wordt betrapt en naar huis gebracht waar door haar leraar, Walter O'Neil Sr. (Roman Bohnen). Door te gaan klikken hoopt de leraar dat de tante hem zal belonen met een studietoelage voor zijn zoon Walter Jr. maar het kind moet zich tevreden stellen met een stuk taart. Ondertussen speelt zich aan de andere kant van het gebouw een tragedie af. De tante mept zonder reden het katje van Martha verrot en het kind slaat op haar beurt de tante met een ijzeren pook op het hoofd waardoor ze sterft. De hebzuchtige Walter Sr. weet wat er gebeurd is, maar hij is bereid om te liegen tegen de politie op voorwaarde dat hij mag zorgen voor het meisje en daardoor dus ook de controle krijgt op haar fortuin. Zeventien jaar later is Walter Jr. (Kirk Douglas) de officier van justitie van Iverstown en is hij getrouwd met Martha (Barbara Stanwyck). Het is een huwelijk dat stand houdt door het verzwijgen van een verschrikkelijk geheim...

Een film noir dus, maar wel één zonder vernieuwingen en dat komt door de ouderwetse aanpak van Lewis Milestone, een cineast van de oude school. Ook al maakte hij in 1960 de originele Ocean's 11 lag zijn hoogtepunt met titels als Two Arabian Knights, All Quiet On The Western Front en de originele versie van The Front Page toch in de jaren 20 en 30. Na een pauze die opgevuld werd met het maken van propagandafilms was The Strange Love Of Martha Ivers een soort van comeback voor Lewis Milestone waarin de regisseur naast film noir, er ook een flair van 19e-eeuwse romantiek (denk aan de stijl van Great Expectations van David Lean die in datzelfde jaar verscheen) en invloeden van het Duitse expressionisme aan toevoegde. Neem daarbij de uitstekende cast en de dreigende score van Miklós Rózsa en dan weet je dat je met The Strange Love Of Martha Ivers een klassieker in huis hebt.

BEELD EN GELUID
Deze film is er letterlijk en figuurlijk eentje uit de oude doos. Een dvd van de eerste generatie en dat merk je ook wel een beetje. De film is opgenomen in zwart-wit en hoewel perfect te bekijken zijn er niet alleen wat beschadigingen (het gaat dan ook om een niet-gerestaureerde print) maar is de detailvoering gewoon basic. Ook het mono-geluid is aanvaardbaar, maar daarmee is alles gezegd.

EXTRA'S
Op deze disk noteren we geen enkel bonusfilmpje.

CONCLUSIE
The Strange Love Of Martha Ivers staat in de naslagwerken bekend als het debuut van Kirk Douglas, maar als voetnoot mag je daar gerust bij noteren dat dit één van de mooiste film noirs is uit de geschiedenis, en dan nog wel met twee femmes fatales (Barbara Stanwyck en Lizabeth Scott).