FILM
New York anno 1846. Corruptie en chaos beheersen de stad. Er heerst sociale onrust bij de lagere klasse wegens de agressieve rekrutering voor het leger en de steeds toenemende stroom aan immigranten. Twee rivaliserende bendes vechten een veldslag uit met de verloederende Five Points-buurt als inzet. Aan de ene kant zijn er de Dead Rabbits, een groep Ierse immigranten met Priester Vallon (Liam Neeson) aan het hoofd. Aan de andere kant staan de Natives, de fascistische ‘echte’ Amerikanen met William ‘Bill the Butcher’ Cutting (Daniel Day-Lewis) als leider. Uiteindelijk wordt Vallon afgemaakt door the Butcher, terwijl zijn zoontje Amsterdam toekijkt. Zestien jaar later keert de volwassen Amsterdam Vallon (Leonardo DiCaprio) terug naar de Five Points om wraak te nemen. Bill the Butcher blijkt nu gans de buurt onder controle te hebben door het omkopen van de politici en het vakkundig opruimen van potentiële tegenstanders. Amsterdam infiltreert zich in de entourage van Bill en wordt gaandeweg zelfs zijn rechterhand. Ondertussen heeft hij kennis gemaakt met dievegge Jenny (Cameron Diaz) en groeit er een romance tussen hen, hoewel ook zij een vertrouwelinge is van zijn aartsvijand Bill. Tijdens de jaarlijkse viering van de overwinning van de Natives op de Dead Rabbits probeert Amsterdam Bill te doden. Dit mislukt echter en hij beseft dat er meer nodig is om the Butcher uit te schakelen. Met de hulp van de Ierse gemeenschap start hij de Dead Rabbits weer op en wordt een nieuwe, keiharde confrontatie met de Natives onvermijdbaar.

Toen de film eind 2002 in de zalen kwam, waren de critici zeer verdeeld. Sommigen spraken van een meesterwerk, anderen van een zware teleurstelling. Dit was begrijpelijk gezien de enorme hype die gecreëerd werd rond alles wat met de film te maken had. Scorsese was 20 jaar in de weer geweest om deze film (‘zijn levenswerk’) gemaakt te krijgen en dan zijn de verwachtingen natuurlijk gigantisch hoog. Te meer omdat wonderboy DiCaprio en kluizenaar Day-Lewis ook eindelijk nog eens voor de camera’s wilden staan. Dat de film uiteindelijk toch af geraakte, is eigenlijk een klein mirakel. Constant hoogoplopende ruzies tussen Scorsese en producent Weinstein aangaande het plot, het escaleren van de kosten en het steeds uitlopen van het tijdsschema zorgden ervoor dat de regisseur veel toegevingen moest doen en eigenlijk nooit echt ‘zijn’ film kon realiseren.

De film duurt bijna 3 uur maar verveelt geen seconde dankzij de stijlvolle regie en dynamische montage. Waar de film wel wat tekortschiet, is het redelijk simpele verhaal en een oppervlakkige uitwerking van de nevenpersonnages. Hierdoor zal hij waarschijnlijk net niet in het rijtje van de echte klassiekers belanden. Desondanks is Gangs of New York een fascinerende, epische maar ook keiharde prent geworden, met een indrukwekkende Day-Lewis die een onvergetelijke Bill the Butcher neerzet. Ook als document over die periode staat de film als een monument dankzij de zeer realistische sfeer en de ongelooflijk indrukwekkende decors en attributen. De prent kreeg 10 oscarnominaties, maar nam uiteindelijk geen enkel beeldje mee naar huis.

BEELD EN GELUID
Voor elke epische, historische film is een optimale beeldtransfer een must en dit geldt zeker voor Gangs of New York. De film zit immers zo boordevol subtiele details in de decors en kostuums, dat het oneer zou zijn voor het vele werk als die onzichtbaar bleven. En gelukkig voor ons heeft EIV hier zijn uiterste best gedaan en een messcherpe beeldkwaliteit afgeleverd. Een zeer zuiver en opvallend helder beeld benadrukt ook de overvloed aan warme kleuren die perfect gescheiden worden. De imperfecties van muren, straten en menselijke gezichten komen zeer goed tot uiting dankzij een hoog contrast. Het beeld is ook volledig vrij van grain, maar hier en daar valt er wel een spikkeltje te bespeuren. Helaas is er ook wat aliasing zichtbaar. Deze is weliswaar nooit storend, maar het belet ons om een maximale score te geven op dit onderdeel.

De disc biedt zowel een Dolby Digital 5.1 als een DTS 5.1-soundtrack. Beiden zijn zeer dynamisch waardoor je de klappen in de vechtscènes bijna voelt. De DTS-soundtrack biedt een betere overgang tussen de kanalen, waardoor ook de detaillering verbetert. Hij klinkt natuurlijker en dat levert een iets zachter klankbeeld op, vooral in de hoge tonen. Wat wel opvalt, is dat de Dolby Digital-track nog meer bass geeft dan de DTS, maar iets minder gecontroleerd. Voor de rest is er zeer weinig verschil tussen beide soundtracks. Een speciale vermelding ook voor het gebruik van muziek in de film. Scoresese gebuikt zeer veel Ierse folkmuziek (ook tijdens de veldslagen) en die wordt zeer goed weergegeven.

EXTRA’S
Hoewel het hier over een 2-disc set gaat, kunnen we niet zeggen dat er een massale hoeveelheid extra’s voorhanden is. Kwalitatief vallen de meeste wel mee en krijgen we genoeg historische achtergrondinformatie om de film als document te waarderen . Wat echter wel tegenvalt, is dat er nergens dieper ingegaan wordt op de polemieken die de productie bemoeilijkten. Hieraan gekoppeld missen we ook de deleted scenes die er ongetwijfeld wel zijn. Misschien bewaart Scorsese dat alles wel voor een Special Edition met zijn definitieve versie van de film?

Disc 1:
Audiocommentaar van Scorsese: een 165-minuten durende uitleg over het creëeren van de film en het waarom van zijn keuzes. Een must voor cinefielen!

Disc 2:
Exploring the sets (22 min.)
Uitleg over het ontwerpen van de Dante Ferretti’s monumentale decors voor Gangs of New York. Scorsese zegt dat zulke sets waarschijnlijk nooit meer gemaakt zullen worden en hij zou wel eens gelijk kunnen hebben. De hele Five Points, het Paradise Square en een haven compleet met 2 schepen werden full-size en tot in de allerkleinste details gebouwd in de Cinécità-studio’s te Rome. Scorsese wou niet weten van CGI à la Lucas want de acteurs en het publiek moesten de echtheid van het oude New York kunnen voelen. De bouw nam 5 maanden in beslag en dat zie je ook op het scherm. Financieel onverantwoord voor de studio, maar gelukkig voor ons hield Scorsese het been stijf.

Virtual Tour of Five Points
Een rondwandeling over de sets van Paradise Square in gezelschap van Scorsese en set designer Ferretti. Mogelijkheid tot 360°-zicht van de gebouwen.

Costume design (8 min.)
Net zoals de decors, werden ook de kostuums met zeer veel oog voor detail ontworpen. In totaal werden zo’n 3000 ensembles gefabriceerd.

The making of … (11 min.)
Een promotionele docu met korte interviews met cast en regisseur.

Muziek-video U2 – The hands that build America.

Theatrical Trailer

CONCLUSIE
Dit is een kwaliteitsrelease op alle niveau’s. Een machtige film, overdonderende sound en een zeer scherp en gedetailleerd beeld. Voeg daarbij interessante (maar niet overvloedige) extra’s en hebt een zeer waardevolle 2-disc set. Alles in acht genomen is ‘Gangs of New York’ een dvd die je gewoon moet gezien hebben.