SERIE
Caterina Schöllack (Claudia Michelsen) staat aan het hoofd van de dansschool Galant op de Kurfürstendamm in Berlijn, waar jongeren naast danslessen ook lessen in etiquette krijgen. Ze probeert haar dochters Helga (Maria Ehrich) en Eva (Emilia Schüle) aan de juiste man te koppelen, alleen met haar middelste dochter Monika (Sonja Gerhardt) wil dat niet zo dadelijk lukken. De zeer emotionele Monika wordt van de huishoudschool gestuurd omdat ze in haar ondergoed in de regen heeft gedanst (wat een vergrijp!) en feitelijk kan Caterina thuis met haar niets aanvangen. Of misschien toch. Oudste dochter Helga staat op het punt te trouwen met Wolfgang von Boost (August Wittgenstein), en ze vraagt aan nietsnut Joachim Franck (Sabin Tambrea), de zoon van een wapenhandelaar, bij wie de lessen etiquette niet goed zijn doorgedrongen, om op het huwelijksfeest Monika te begeleiden als tafelgenoot. De situatie ontaardt die avond zo erg, dat Monika regelrecht door Joachim wordt verkracht.




Monika werpt zich dan maar in de armen van contrabassist Freddy Donath (Trystan Pütter), een bohémien die bij Galant zijn koffers mag pakken nadat hij "negermuziek" heeft gespeeld, oftewel rock'n'roll, een genre waar Caterina de pleures aan heeft - zijn verdediging "maar Bill Haley is geen neger" maakt weinig indruk. Alhoewel monogamie niet in het woordenboek van Freddy staat, beleeft hij toch een flinke romance met Monika, en schijnt het koppel vooral op de dansvloer brokken te maken, maar dan niet bij het stijve ballroomdansen van Galant, maar eerder in ondergrondse nachtclubs waar rock en roll hoogtij viert. Monika komt intussen te weten dat de dansschool, in tegenstelling van wat haar moeder haar kinderen heeft willen doen geloven, niét gesticht was door haar grootvader, maar door de joodse familie Crohn, van wie alleen nog Simon (Thomas Gerber) in leven is. De dansschool werd door dansleraar Fritz Assmann (Uwe Ochsenknecht) in opdracht van de nazi's in 1936 aan hen overgedragen nadat haar moeder samen met haar vader Gerd (Robert Schupp) een internationale danswedstrijd had gewonnen. Een bijkomende verrassing is dat vader Schöllack nog schijnt te leven, maar in het oosten van Berlijn een nieuw leven is begonnen, in dienst van de communistische partij. Ondanks dit alles blijft Caterina de jonge Franck maar opdringen aan Monika.




Met het huwelijk van Helga gaat het intussen van kwaad naar erger. Haar man blijkt een onverbeterlijke homoseksueel te zijn, die zich al eens graag tegoed doet aan een blowjob van een onbekende in het Volkspark. Wolfgang volgt aversietherapie bij de controversiële professor Fassbender (Heino Ferch), tevens de werkgever van Helga's jongste zus Eva, en de remedie van de professor tegen zowat alles zijn elektroshocks. Helga leeft echter in de ontkenningsfase, en probeert van haar huwelijk te redden wat ze kan, zelfs al moet ze op gezette tijden een muilpeer incasseren. Eva probeert intussen de - veel oudere maar veel rijkere - professor aan de haak te slaan, maar ze geraakt in de ban van de Oost-Berlijnse voetbalkeeper Rudi Hauer (Steve Windolf). Hauers vrouw Christa (Anne Werner) is in behandeling bij professor Fassbinder omdat ze er stellig van overtuigd is dat de regering de bevolking tracht te vergiftigen door iets in het water te doen. Voorgeschreven remedie: elektroshocks - de professor kent niets anders. Wanneer ze van haar obsessie bevrijd is, merkt Christa echter dat haar man alleen nog maar aandacht heeft voor Eva. En ook daar meent moeder Caterina zich mee te mogen moeien.




In Ku'damm '56, wat door Lumière zonder aanwijsbare reden verbasterd werd tot Berlin 56, krijgen we een tijdsschets van het Berlijn een dikke tien jaar na het beëindigen van de Tweede Wereldoorlog. Uiteraard zijn de wonden van de oorlog nog vers, en in tegenstelling tot veel andere naoorlogse films en series worden we in deze reeks gekatapulteerd naar een tijd waar de Berlijnse Muur nog niet overeind stond, alhoewel het reizen tussen de twee Berlijn-helften voor de gewone burger er niet makkelijker op gemaakt werd. Zo wordt Monika op gegeven moment aan de grens tegengehouden omdat ze denken dat ze damespanty's naar Oost-Berlijn smokkelt, om maar iets te noemen. Ku'damm '56 is in de eerste plaats een kroniek over het lot van de vrouwen in het naoorlogse Duitsland, waarbij deze iets te gemakkelijk worden afgeschilderd als een accessoire voor de mannelijke medeburgers. Geen van de drie dochters van de bazige Caterina is eigenlijk gelukkig in haar leven, en van gelijke kansen voor vrouwen is er anno 1956 nog niets te bespeuren.




De dames moeten hun seksuele voorlichting krijgen uit een boekje waaruit mama (waarschijnlijk de interessantste) passages heeft uitgescheurd, en het duurt dan ook niet lang vooraleer er ééntje ongewenst zwanger is, of een andere niet zwanger kan geraken omdat haar man hem niet omhoog krijgt, tenzij bij pikante fotootjes van andere mannen. Door onze 21e-eeuwse bril lijken sommige van de toestanden schrijnend, maar we moeten het geheel in de tijdsgeest bekijken. Scenariste Annette Hess heeft naar verluidt haar inspiratie opgedaan door de verhalen die ze via haar ouders heeft meegekregen. Het onmogelijke type zoals Monika, de social climber zoals Eva of het prestatiegerichte type zoals Helga, allemaal zijn het semi-biografische personages die omwille van het verhaal in één familie gesitueerd worden. Het scenario bevat enkele atypische wendingen, zoals het feit dat Monika nog steeds gevoelens schijnt te koesteren voor de man die haar verkracht heeft, zij het dat die een ander mens schijnt te zijn geworden na een auto-ongeval. De keuze van Monika tussen Freddy en Joachim eindigt dan ook op een gelijkspel, alhoewel er een leuke knokpartij aan voorafgaat.




De Duitse zender ZDF heeft kennelijk kosten noch moeite gespaard om het Berlijn van de jaren '50 realistisch in beeld te brengen, wat onder meer liefhebbers van oude auto's zal plezieren. Speciaal voor de reeks werd ter plaatse de Richard-Wagner-Straße gedeeltelijk heraangelegd, en de opnames werden aangevuld met enkele knappe staaltjes van visuele effecten. Hier en daar zijn er nog wel wat oude gebouwen te vinden om de binnenopnames te laten plaatsvinden, zoals de Bauhaus-stijl van de dansschool, maar Ku'damm '56 bevat ook veel rijkgekleurde buitenopnames, waar qua rekwisieten behoorlijk wat tijd moet in gekropen zijn. Ook werden er onder meer oude apparatuur voor shocktherapie uit een museum uitgeleend om de desbetreffende scènes geschiedkundig zo juist mogelijk te maken. Qua acteerwerk trekt vooral Sonja Gerhardt (Deutschland 83) de aandacht naar zich toe als lelijk eendje, inclusief een hoogst onmodieuze jurk en een tante nonneke-bril. Ze won er de Jupiter Award mee (zoiets als de Duitse Emmy's), en ook de reeks zelf viel enkele keren in de prijzen. Anno 2022 werkt muzikant Peter Plate, de mannelijke helft van het duo Rosenstolz, samen met zijn vriend en levenspartner Ulf Leo Sommer aan een musicalversie.

BEELD EN GELUID
Lumière levert naar goede gewoonte deftige dvd's af, en alhoewel het spijtig is dat hun Blu-rayreleases op de vingers van één hand te tellen zijn, krijgen we een zuiver beeld met mooie details, zeker in de somptueuze decors van de jaren '50. Details op onder meer gelaatsuitdrukkingen zijn van afdoende kwaliteit, en de kleuren zijn soms wat pastelachtig, maar dit past wel bij de sfeer. Artefacts zijn minimaal maar niet helemaal weg. De Duitse Dolby Digital 5.1-geluidsband is een plezier om aan te horen, en er wordt mooi Hochdeutsch gesproken, dus u kan uw talenkennis nog wat opvijzelen. Wel verschijnen er af en toe extra ondertitels in de band die niet worden uitgesproken. Heeft men hier misschien hier of daar een Duits opschrift weggehaald? De drie afleveringen van elk zo'n anderhalf uur zijn asymmetrisch verdeeld over twee schijven - kan ook moeilijk anders.




EXTRA'S
De disks starten beide op met een vervelende cross-promotionele trailer met reclame voor andere reeksen van Lumière. Ergerlijk.

CONCLUSIE
Ku'damm '56 is de eerste in een rij van drie series die zich afspelen in het Berlijn van vlak na de oorlog, en de serie draait rond de personages die een dansschool op de Kurfürstendamm bevolken. Het is in de eerste plaats een schets van het leven van de gemiddelde vrouw in desbetreffend tijdvak. De dvd's zijn standaard afgewerkt maar zijn zeker niet slecht te noemen.