FILM
De lichtjes op de lachspieren werkende taxichauffeur Kempton Bunton (Jim Broadbent) verwerkt de dood van zijn dochter op een wel héél aparte manier. Hij voert een éénmanskruistocht tegen het kijk-en luistergeld voor gepensioneerden en oorlogsveteranen, en hij heeft toch intussen al vier (!) handtekeningen verzameld. Alle begin is moeilijk. Daarnaast schrijft hij zijn frustaties van zich af door toneelscripts te schrijven waarin de dood van zijn dochter een centrale plaats inneemt, maar die stukken worden door de BBC keer op keer afgewezen wegens te somber. De man heeft uit protest een spoel uit zijn televisie verwijderd, zodat hij de BBC niet meer kan ontvangen, en nog alleen maar de commerciële ITV, waardoor hij zelf meent geen kijk-en luistergeld meer te moeten betalen. Het levert hem bij controle dertien dagen gevangenis op. Je zou ermee lachen als het niet zo tragisch was.




Dan komt het bericht in het nieuws dat de Engelse regering voor 140.000 pond een schilderij van de Hertog van Wellington van Goya heeft gekocht, en dat is al helemaal een doorn in het oog van de simplistische Kempton - hij rekent steevast het bedrag om naar aantal kijk-en luistergeldbijdragen. Wanneer de Goya uit het museum verdwijnt, meent de politie dat er mogelijk een internationale professionele bende kunstdieven aan het werk is, mogelijk allemaal ex-beroepsmilitairen, die op uiterst geraffineerde wijze het schilderij uit de National Gallery hebben gestolen. En zoals gewoonlijk zitten de profilers er volledig naast. Ze vermoeden niet dat het schilderij in een dubbele wand van een kleerkast bij Kempton thuis zit. Die schrijft prompt brieven dat hij het schilderij alleen zal teruggeven als de Engelse regering voor 140.000 pond aan liefdadigheid uitgeeft (liefst kijk-en luistergeld). Kempton loopt echter tegen de lamp, en het proces wordt een circusvertoning, waarbij hij de lachers op de hand krijgt, maar zijn advocaat (Matthew Goode) een punthoofd krijgt van het bizarre gedrag van zijn cliënt.




The Duke is een bizar waargebeurd verhaal met een toch iets of wat verrassende afloop, waarbij Jim Broadbent de door kijk-en luistergeld geobsedeerde Kempton Bunton speelt, en Helen Mirren zijn vrouw Dorothy. Qua acteertalent heeft regisseur Roger Michell goud in handen en Broadbent en Mirren leveren af. Michell had zelfs zijn lot als regisseur verbonden aan de deelname van Jim Broadbent, die merkwaardig goed lijkt op de historische Kempton Bunton. Het schilderij van Goya zelf werd ook nog in 1962 getoond in de film Dr. No, waarin de inside joke was dat Dr. No het schilderij zou hebben gestolen, want op het moment dat de Bondfilm in de zalen kwam, was The Duke nog niet teruggevonden. Dat er een fragment van Dr. No in deze film wordt getoond, is ook eerder uitzonderlijk, want productiehuis Eon is overprotectief als het aankomt op fragmentjes uit de James Bond-franchise te gebruiken, maar na een persoonlijk pleidooi van zowel regisseur Roger Michell als Dame Helen Mirren, gaven producenten Barbara Broccoli en Michael Wilson uiteindelijk toe. Waar het in de film lijkt alsof het schilderij een paar weken absent was, heeft het in werkelijkheid vier jaar geduurd vooraleer Bunton het heeft teruggegeven.




De film is met zijn 91 minuten redelijk kort, en voelt af en toe een beetje geforceerd aan om de speelduur rond te krijgen. Het verhaal rond Marian, de dochter van Kempton, die is doodgereden op haar fiets, wordt enerzijds te veel in het verhaal getrokken om onvernoemd te blijven, maar anderzijds te weinig om impact te hebben. Toch is het eindresultaat charmant, zeker in context van het bescheiden budget. Zo werd er stock footage gebruikt om de straatbeelden van Londen anno 1961 te recreëren, wat handig door de film heen wordt geweven, alhoewel de kwaliteit van de desbetreffende beelden niet optimaal is. De film is gewoontjes in de positieve zin van het woord, wat wil zeggen dat je geen groots budget of dure speciale effecten nodig hebt om een goed, zij het ietwat ongeloofwaardig, verhaal te vertellen. Si non è vero, è bene trovato!

BEELD EN GELUID
Paradiso brengt kale releases uit in alle betekenissen van het woord. Deze schijf heeft buiten een selectie tussen Nederlands en Frans geen menuscherm, en er wordt zelfs geen optie geboden om de geluidstrack te selecteren. Nochtans staat er naast de Engelse Dolby Digital 5.1-track, die automatisch geselecteerd wordt, een vrij goede DTS 5.1-track op de schijf, die naast de leuke jaren '60-muziek van George Fenton ook wel hier en daar goed uit de hoek komt, zoals in de rechtzaal of in de scènes in Londen. De track kan je echter enkel kiezen via de afstandsbediening tussen de diverse geluidstracks te scrollen, en als je niet oplet, weet je niet eens dat die er op staat. Het beeld is wel wat aan de donkere kant, en de scènes met stock footage steken door hun gebrekkige kwaliteit iets te zeer af tegen de recente scènes, die een stuk scherper zijn. De schijf wordt echter te veel geplaagd door artefacts allerhande om voor beeld een goede score te kunnen geven.




EXTRA'S
Niet eens menuschermen.

CONCLUSIE
The Duke is lichtjes bij de haren gesleurd en qua tempo wat te lang uitgesponnen, maar het is een oprechte film die charmeert door zijn eenvoud van opzet. Paradiso mag echter wel eens wat werk steken in de afwerking van hun schijven.