BACK TO GAYA
Bespreking door: Werner - Geplaatst op: 2004-10-19
FILM
"De avonturen van Boo en Zino" is een succesvolle tv-kinderserie waarin dommekracht Zino (Glenn Wrage) en uitvinder Boo (Alan Mariot) in het land Gaya allerlei avonturen beleven, en het daarbij onder meer moeten opnemen tegen de Snurks Galger (John Guerrasio), Bramph (Red Pepper) en Zeck (John Schwab), die hun minderwaardigheidscomplex trachten uit te werken op de medebewonders van Gaya. Na aflevering 234 of zo - waarin de goeien weeral winnen,
as usual - wordt de levenssteen waaraan Gaya zijn krachten onttrekt, de dalamiet, door een soort van trekstraal naar een parallel universum gezogen. De Snurks, Boo, Zino en prinses Alanta (Emily Watson) worden meegezogen en belanden in onze - eveneens voor de gelegenheid computergeanimeerde - wereld, waar ze proberen om een middel te vinden om terug te kunnen keren naar Gaya en vooral het kristal terug te brengen, zonder hetwelke Gaya tenonder zal gaan. Veroorzaker van al dit kwaad is de gekke geleerde professor N. Icely (Stephan Lander) - voor het verzinnen van originele namen zijn ze blijkbaar ten rade gegaan bij Studio Vandersteen. N. Icely is pissed off omdat zijn wetenschapsprogramma is moeten wijken voor de populaire Gaya-soap, en hij zoekt naarstig naar een middel om het de kijkers betaald te zetten. In onze wereld zou hij dat gemakkelijk kunnen doen door 24 uur op 24 herhalingen van
Het Swingpaleis uit te zenden, maar bij zijn particuliere manier van wraaknemen heeft hij de dalamiet nodig. De Gayanen krijgen bovendien te maken met een flink existentieel vraagstuk wanneer ze geconfronteerd worden met Albert Drollinger (Patrick Stewart), de bedenker van de tv-reeks, volgens wie ze binnen Gaya geen vrije wil hebben en alleen maar avonturen blijken te beleven omdat hij het zo heeft bedacht.
Back To Gaya is een deels geslaagde animatiefilm van Europese bodem; het grootste deel van de techniek komt uit Duitsland, terwijl voor de stemacteurs onder meer Emily Watson (
Breaking The Waves, Red Dragon) en Patrick Stewart (
X-Men, Star Trek The Next Generation) werden benaderd. Alhoewel dit als eerste productie kan tellen, kunnen we toch ook niet blind zijn voor de foutjes en de ontbrekende expertise die we in films als
Shrek wél terugvinden. Eerst en vooral zijn de computergeanimeerde figuurtjes nogal houterig en bezitten ze niet de
rubberband reality-elasticiteit van pakweg Woody en Buzz, en doen bij momenten meer denken aan een uit de hand gelopen computerspel dan aan een film. Men had ook de film wat aan credibilteit kunnen doen winnen door de verschillen tussen de twee werelden, Gaya en onze wereld, wat meer uit te spelen, wat niet gedaan is. Echt originele plotwendingen zijn er niet te vinden en Gaya wordt bevolkt door een handvol stereotiepen, zoals de
brains-muscles combinatie Boo en Zino, de prinses-met-ballen Alanta en een paar afgezaagde schurken. Verhaalsgewijs wordt de enige interessante opening gemaakt wanneer de tekenfilmfiguren beseffen dat ze maar verzinsels zijn, maar dat soort van zelfbewustwording hebben we ook al eens gezien in
Toy Story, wanneer Buzz Lightyear erachter komt dat hij werkelijk een stuk speelgoed is. De film werd bij zijn bioscooprelease genadeloos neergesabeld door de critici, die blijkbaar ook blind waren voor de goede punten die de film scoort. Zo is de animatie écht wel smaakvol en fantasierijk, en heeft componist Michael Kamen voor een zeer leuke partiële filmscore gezorgd. Partieel, want het geheel was nog niet af toen de man recent overleed, en deze
Back To Gaya is onverwacht ook zijn zwanezang geworden. Componisten Ilan Eshkeri heeft de soundtrack uiteindelijk moeten voltooien. Als deze film tien jaar vroeger gereleased was geweest, had iedereen met zijn mond vol tanden gestaan van bewondering; spijtig genoeg is de (Amerikaanse) concurrentie intussen al vooruit gedemarreerd. Toch kunnen we niet voorbij aan het feit dat de makers duidelijk met liefde en moeite hun huiswerk hebben gemaakt. We zullen een extra puntje bijgeven voor de moed waarmee deze kleinere studio de Amerikaanse moguls van antwoord tracht te zijn.
Gelooft U me vrij wanneer ik zeg dat U de Vlaamse versie niet wil horen. Men heeft blijkbaar niets beters gevonden dan naast Els De Schepper en David Davidse niemand minder dan Margriet
whoehaha gnurk gnurk prot boer snrrfff Hermans onder de arm te nemen. Deze ex-zangeres die tegenwoordig denkt dat ze politicus is, haalt tegenwoordig de actualiteit met het beschermen van Vlaamse Chansionniers die technisch gesproken allang dood hadden moeten zijn (kaliber Bart Kaëll en Jo Vally) als waren het zeehondjes, en haar laatste wapenfeit was het voorstel van het invoeren van quota voor het draaien van Vlaamse
heimat-muziek op de openbare zenders.
BEELD EN GELUID
De Engelse Dolby Digital 5.1-track begint met een doffe stereotrack, die zich helemaal door middel van de surrounds ontwikkelt eens de kijker mee in het televisietoestel gezogen wordt en de wereld van Gaya betreedt. De diaolgen zijn goed verstaanbaar en de muziek klinkt niet off-key. Helaas beginnen na enkele minuten de foutjes op te duiken. Zo zijn de dialogen van sommige karakters wél (Galger) en andere dan weer niet (Zino) synchroon, wat toch de hele film lang blijft storend werken. Er is wel wat gebruik gemaakt van de ruimtelijke mogelijkheden, maar dynamisch reikt de release net iets te kort. Bovendien zijn niet alle geluidseffecten in de juiste richting geplaatst. Er is ook een Nederlandse en Vlaamse dubbing aanwezig, en deze laatste hebben we uit hoofde van ons voorzitterschap van het comité "Margriet Go Home" niet willen beluisteren. En ook wel een beetje omdat we vinden dat, als men de moeite doet, zoals in de extra's wordt uitgelegd, om de synchronisatie conform de Engelse audiotrack te maken, een zeeziekmakende dubbing niet kunnen uitstaan. Toch even vermelden dat er zowel een Nederlandse als een Vlaamse dubbing aanwezig is, wat al heel wat is.
Het beeld daarentegen is nagenoeg perfect, wat natuurlijk alles te maken heeft met het feit dat deze film recht de computer uit is komen rollen. Uiteraard zijn de kleuren niet realistisch - sorry als we uw fantasie even verstoren, maar er zitten geen kobolds in uw tv-toestel! - maar het geheel oogt levendig en fris, is haarscherp met fel contrast. Beeldbeschadingen, ruis of compressie-artefacts zijn een non-issue op deze disc. Wat weerhoudt ons er dan van om de maximale score te geven? Wel, twee dingen die ons gestoord hebben: de zéér ongelukkige layer change, en het feit dat de ondertitelingen een paar keer wegvallen, onder andere in de scène waarin Zino en Boo pas zijn aangekomen in onze wereld. De vertaler was overigens tout court niet in zijn beste dag.
EXTRA'S
Er zijn toch nog redelijk wat extra's aan deze release toegevoegd; ongetwijfeld komt dit door de korte duur van de film. De voornaamste feature is de
achter de schermen-documentaire (36 minuten), een zakje gemengd, met stukjes B-roll, fragmenten uit de voicecasting, de motion capture-acteurs aan het werk, het opnemen van de muziek, wat computersimulaties en tenslotte een
videoclip van de Duitse groep Frameless. De sectie
Wie is wie in Gaya bevat een reeks statische pagina's met karakterbeschrijvingen van de hoofdpersonages. De
trailer- en
credits-sectie bevat, in tegenstelling tot de aftiteling, de rolverdelingen in Vlaanderen en Nederland, alsook een (argh!) Vlaams en Nederlands gedubde
trailer. Om af te sluiten vinden we nog vier
cross-promotionele trailers terug.
CONCLUSIE
Back To Gaya kan niet tippen aan de standaarden die de grote Amerikaanse studio's zoals Pixar en Dramworks als maatstaf nemen, en eerlijk gezegd is het verhaal wat dunnetjes. Toch willen we, zeker gezien het Europese karakter van de film en de moed om in een dergelijk project hier te investeren, de film wat krediet geven. Slecht is de film alleszins niet, maar het had beter gekund.