FILM
John Munn (Dermot Mulroney) heeft zich na een familiedrama met zijn beide zoontjes Chris (Jamie Bell) en Tim (Devon Alan) teruggetrokken op een farm in Georgia, ver weg van de bewoonde wereld. Chris helpt z'n vader bij het zware werk op de boerderij en heeft een vriendinnetje. Uit verveling doet hij domme dingen en komt dan op het politiekantoor terecht waar z'n vader hem ophaalt. Tim is pas tien. Hij verveelt zich, mist z'n onbekende overleden moeder, eet dwangmatig aarde en drinkt verf als de anderen het niet zien. Bijgevolg is hij voortdurend ziek. Tim heeft een zwakke gezondheid, zegt John, niet beseffend dat het probleem elders ligt. Tussen de jongens is er een warme broederband, met vader hebben ze niet veel gemeen. De man is in zichzelf gekeerd en afstandelijk. De dagelijkse routine en de geestdodende rust worden verstoord door de komst van Deel (Josh Lucas), Johns jongere broer, net ontslagen uit de gevangenis en op zoek naar onvindbaar werk. Deel is anders dan John, extroverter, een bluffer, een gebakkenluchtverkoper, een intrigant. Met zijn verschijning verandert de sfeer op de farm van saai naar iets onvoorspelbaars, naar gevaar, alsof een woestijnslang zich door een nauwe kier naar binnen heeft gewurmd en vanuit een donkere alkoof zijn aanval voorbereidt.

John en Deel besluiten zich te verzoenen, waarover is niet helemaal duidelijk, maar Johns overleden echtgenote zit er voor iets tussen, plus een beurs gouden munten, ooit eigendom van hun vader en nu schijnbaar spoorloos. Kort na z'n dood is het huis door onbekenden leeggehaald, zegt John daarover, maar Tim vertelt Deel op een onbewaakt moment dat zijn vader ook zulke munten heeft, op een geheime plaats. Deels mondhoeken krullen: nu komt het erop aan het gammele huis uit te kammen als John en de jongens aan het werk zijn. De ontdekking van de schat leidt tot een confrontatie met dramatische gevolgen tussen de beide broers. Chris en Tim moeten het huis verlaten en beginnen een lange vlucht om uit handen van hun oom te blijven. De munten nemen ze mee, om veerman Charon te betalen wanneer die hun vader naar Hades brengt, een mythologisch verhaal dat John ze verteld heeft om het bezit van de goudschat te verklaren.



Wat volgt is een achtervolging in pure Amerikaanse stijl, inclusief de wat kleffe clichés die in het genre gangbaar zijn. Regisseur Green gaat de gevaarlijkste hindernissen uit de weg, maar kan niet vermijden dat Undertow blijft steken in de middelmatigheid, de prachtige acteerprestatie van Jamie Bell (Billy Eliott) ten spijt. Het thrillereffect sijpelt geleidelijk weg wanneer Green tijdens de vlucht van Chris en Tim een aantal zijpaden gaat bewandelen (de confrontatie met een kinderloos echtpaar, het drinken van een koeienuier, de kennismaking met een jonge vrouw in een commune), interludia die op zich prachtige miniatuurtjes vormen en de sfeer in deze film een aparte draai geven, tegelijkertijd evenwel vertragend werken waardoor de vlucht annex achtervolging een eindeloze worsteling wordt, een lange zit voor de kijker die eigenlijk alleen nog wil weten hoe het allemaal afloopt. Want zo zitten thrillers in elkaar: ze veronderstellen een consequente en permanente opbouw van de spanning met maar één doel, nl. de finale. Regisseur David Gordon Green probeert hard en zacht in Undertow met elkaar te verzoenen. Hij laat de film vrij heftig beginnen en zet er stevig de pas in, zorgt zelfs voor een aantal vrij aardige schokeffecten die hun doel beslist niet missen; dan dwaalt hij af naar dromerige en bijna tedere situaties tussen de beide broertjes en stremt de voortgang, toont via plotse beeldwisselingen in korte fragmenten het naderen van de vijand en diens vindingrijkheid om hun spoor niet bijster te raken. Het klopt allemaal, maar niet helemaal en Undertow is dan ook niet kunnen doorstoten tot het klassement van de kaskrakers, ook niet in de States.



John en Deel Munn zijn stereotypen uit slechte sixties Midwestfilms, producties waarin corrupte en machtsgeile sheriffs met grote zilveren sterren op hun borst in vliegdekschipachtige politiewagens én loeiende zwaailicht door het beeld schieten om elke keer opnieuw in de rivier of tegen elkaar terecht te komen. De karakterontwikkeling van beide figuren is eenzijdig en stereotiep en voor hun gedrag worden niet veel of in elk geval onvoldoende argumenten aangedragen. De regisseur houdt het allemaal liever een beetje geheimzinnig en naar de diepere beweegredenen van de personages moet de toeschouwer dus raden. Dat het verhaal op ware gebeurtenissen is gestoeld, is een te gemakkelijk argument. Ook zulke verfilmingen behoren fatsoenlijk onderbouwd te zijn. Dat het kan bewijst David Gordon Green met de wijze waarop hij de karakters en de beweegredenen van de jongens Chris en Tim wél van een begrijpbare en aanvaardbare argumentatie voorziet. Het personage Tim heeft niet veel woorden nodig, zijn argeloze opmerkingen en afwijkend eetgedrag, de kotspartijen incluis, spreken bijna voor zichzelf. Jamie Bell als zijn oudere broer Chris gebruikt vooral lichaamstaal en gezichtsexpressie om zijn personage inhoud te geven. Zijn schaarse verbale interventies zijn perfect getimed en hij komt dan ook als de meest overtuigende figuur naar voor. Waarom hij revolteert tegen een vader die hem als goedkope werkkracht gebruikt, waarom hij voortdurend kattenkwaad uithaalt en bij de sheriff (in dit geval een begrijpende man en een rustige, bijna vaderlijke figuur) te gast is, het wordt heel gauw duidelijk. Dat hij goed van aard is en alert voor gevaar, blijkt uit de manier waarop hij zijn broertje in bescherming neemt tijdens hun lange vlucht. Misschien waren een paar expliciete flash backs over de verhouding van zijn vader en oom hier op hun plaats geweest om inzicht te bieden in een aantal onduidelijke situaties uit het verleden. Maar voor grote liefhebbers van pure thrillers maakt het misschien niet uit en biedt deze film precies wat ze verwachten. Toch lijkt het erop dat regisseur Green meer met dit project ambieerde en eerder een drama voor ogen had. In die opdracht is hij jammer genoeg maar zeer gedeeltelijk geslaagd.

BEELD EN GELUID
Undertow heeft een prachtig en overdadig kleurenpalet meegekregen, met veel bruin dat de midwest-sfeer perfect oproept en felgroen voor de uitbundige natuur. Bij momenten reduceert hij evenwel de tonen en houdt getemperd blauw, grijs en matgroen over. Af en toe gebruikt de regisseur zwart/wit-beelden. De interieuropnamen zijn donker met tegenlicht. De transfer is in orde zonder storende digitale afwijkingen of ongerechtigheden. Visueel is dit een mooie productie. Het geluid is sober en de achterste kanalen schieten pas echt in actie in de heftigere scènes. Voor de rest sturen ze eerder de bijgeluiden in de surround. De muziek van de hand van Philip Glass is repetitief en jachtig, zij het dat de meester het over het algemeen rustiger houdt dan we van hem gewoon zijn. Zijn typische staccato violenspel is vooral effectief in de geweldscènes.

EXTRA'S
Heel weinig extra materiaal op deze dvd: de Originele Bioscooptrailer en Andere Trailers uit het aanbod van A-Film.



CONCLUSIE
Undertow hinkt een beetje op twee pijlers: een familiedrama dat uitloopt op een gewelddadige afrekening tussen twee volwassen broers met een klopjacht als gevolg en de poging van twee jonge broertjes om buiten de hun vertrouwde omgeving samen te overleven en te ontsnappen aan degene die hun naar het leven staat. De ene pijler heeft snelheid en actie nodig om tot zijn recht te komen, de andere is eerder gediend met een traag verloop, mooie fotografie en verinnerlijking. Het lijmmiddel tussen beide onderdelen is suspense en daar knelt het schoentje, want het trage ritme van het tweede deel houdt het tempo op en weegt op de voortgang van de thriller. Bij momenten ontstaat een gevoel van langdradigheid en zelfs van verveling bij de anekdotische uitstapjes die de regisseur zich permitteert. Drama- noch thrillerliefhebbers komen op die manier in voldoende mate aan hun trekken. De technische kwaliteit van het materiaal is in orde. A-Film heeft voor een perfecte transfer gezorgd met verzorgd geluid. De extra's zijn dan weer aan de magere kant en kunnen niet tippen aan de Amerikaanse release van deze dvd. Goed voor een twijfelscore.