FILM
Boekenwurmpje Ofelia (Ivana Baquero) en haar moeder Carmen (Ariadna Gil) worden in het fascistische regime in Spanje in 1944 door Carmens nieuwe minnaar, kapitein Vidal (Sergi López) naar zijn versterkte kamp vlakbij een rebellenbasis gebracht, dit ondanks het feit dat Carmen hoogzwanger is en de dokter (Alex Angulo) reizen in haar toestand ten stelligste afraadt. De kapitein wil per sé dat zijn zoon geboren zal worden in zijn nabijheid, en is ziekelijk obsessief daarover. Intussen voert hij een schrikbewind tegen de opstandelingen, en diegenen onder hen die levend in zijn klauwen vallen, wensen dat ze liever in de frontlinie gesneuveld waren. Vidal wil bovendien dat Ofelia hem ziet als haar vader, maar in haar levendige fantasie ziet ze in een oude vervallen doolhof in de buurt een koninkrijk waar de faun Pan (Doug Jones) heerst. Pan vertelt haar dat haar echte vader wacht totdat ze als prinses in het sprookjesrijk haar rechtmatige plaats zal innemen. Dit gesteld dat ze kan bewijzen dat ze werkelijk de prinses is, en daarvoor drie gevaarlijke proeven tot een goed einde brengt. Met de zwangerschap van haar moeder gaat het intussen van kwaad naar erger, en de opstandelingen winnen alsmaar terrein.



El Laberinto Del Fauno ofwel Pan's Labyrinth van regisseur Guillermo Del Toro (Hellboy) won drie technische oscars, niet toevallig alledrie voor art direction, make-up en aanverwanten. De eer van de prijs voor beste niet-Engelstalige film ging nipt naar Das Leben Der Anderen, alhoewel Pan tot het laatste moment bij de favorieten hoorde. Terecht want de art direction van de film is werkelijk verbluffend, waarbij de niet-evidente keuze van de Spaansonkundige Doug Jones als Pan én als de bleke, oogloze man te verantwoorden is door de manier waarop hij zijn mythische wezens een allesopslorpende uitstraling geeft. Doug Jones, die eerder ook in Del Toro's Hellboy te zien was, kan zeer kunstig bewegen, op een manier die alle aandacht trekt, en zowel als het oogloze wezen (waarvoor hij blijkbaar in zijn rubberen pak door zijn neusgaten moest leren kijken), als de faun Pan, ziet hij er geweldig indrukwekkend uit.

Maar coole kostuums maken niet alles uit. Na enkele minuten hebben we de pointe wel te pakken: Ofelia is zo gedegouteerd van haar nieuwe stiefvader dat ze zich een parallelle wereld inbeeldt waarin haar "echte" vader op haar wacht, en de offers die ze daarvoor moet brengen vergen van haar het uiterste, alhoewel me bij de eerste twee opdrachten me nog altijd niet helemaal duidelijk is wat het punt is om het op te nemen tegen een gigantische kikker of tegen een soort van kinderetende zombie met zijn ogen op zijn handen. De film is dan ook zodanig cryptisch en overladen met symboliek dat het op inhoudelijk vlak een taaie noot is om te kraken. Akkoord, er worden wel wat punten gescoord, zoals de zin en onzin van het blindelings volgen van orders - de ene keer levert het Ofelia wat op, als ze toch ondanks de aanwijzingen van de elfen een andere deur kiest, de andere keer kost het bijna haar leven wanneer ze bij haar tweede beproeving ondanks Pans herhaalde waarschuwingen toch van het buffet eet - en Del Toro heeft voldoende moeite gedaan om voldoende parallellen in zijn twee verhalen - dat in de echte wereld en dat in Ofelia's fantasiewereld - te stoppen. Toch blijft er na wegkrabben van dat laagje een eerder mager en grafisch soms nogal gewelddadig afkooksel van Alice In Wonderland over, verpakt in een redelijk stereotiep tweedewereldoorlog-novelletje van Goed - de plaatselijke Rooien - versus Kwaad - een sadistische Francoaanhanger, had u misschien het omgekeerde verwacht? - waarbij je tevergeefs op de één of andere grootse finale zit te wachten die maar niet komt. Ergens wordt er ook wel een parallel getrokken tussen het christelijke zelfopofferingsideaal en de paganistische natuurgodsdiensten, maar het wordt op de duur allemaal een beetje dezelfde esoterische troep. De karakters zijn redelijk stereotiep: de kapitein in de incarnatie van het Kwaad, Ofelia de bron van alle onschuld, maar het is moeilijk om voor één van hen enig gevoel van medeleven op te brengen. Het jonge onschuldige meisje dat door een faun gelokt wordt heeft bovendien wel een erg hoog Narnia-gehalte, wat vloekt met de nogal grafisch in beeld gebrachte beelden van martelingen die eerder in het oeuvre van Martin Scorsese thuishoren. Ook voor andere elementen heeft Del Toro zijn mosterd elders gehaald: het krijtje waarmee je deuren kan tekenen die echt openen komt bijvoorbeeld uit een oude cartoon.

Een oorlogsdrama combineren met fantasy, het is, toegegeven, een ietwat aparte combinatie, maar Del Toro kon ons eigenlijk niet echt charmeren met zijn experiment. Pan's Labyrinth zal allicht wel een doelpubliek hebben, maar wat de film dan zo speciaal maakt dat de critici bijna over elkaar struikelen om deze prent de hemel in te prijzen als de meest innovatieve fantasyfilm in járen, is me een raadsel. We zijn niet vies van anderstalige films, maar om deze prent nu als meesterwerk te gaan beschrijven, net omdát het een Spaanstalige film is, is de wereld op zijn kop. Als het een Engelstalige film was geweest, had er ongetwijfeld een groter publiek voor bestaan, maar zouden waarschijnlijk meer gemiddelde bioscoopgangers de algemene appreciatie naar beneden hebben gehaald, mensen die nu de film gewoon niet hebben gezien - het segment Amerikaanse bioscoopgangers dat allergisch is voor ondertiteling, bijvoorbeeld. De gigantische kikker die zijn eigen ingewanden uitkotst totdat er alleen nog een leeg paddenvelletje overblijft, de bidsprinkhaan die in een elf morpht, het bleke geraamte dat aan een dis achter een lekker bordje oogjes in eigen nat zit... de botsing tussen gruwel en onschuld is voornamelijk bij een inhoudsloze vormoefening gebleven die nader bekenen veel simplistischer van opzet is dan de marketing ons wil doen geloven, want alle mystieke sfeerschepping ten spijt wordt er met de hele wereld van Pan weinig uitgevreten. Een klein beetje humor of diepgang zou de film ten goede zijn gekomen, nu weet je niet of je twee uur naar een stuk arthouse-cinema of een afgedankte slasher zit te kijken. Liefhebbers van afgezaagde ledematen, een verminkte die chirurgie uitvoert op zijn eigen lelijke smoel (veel erger dan het al is kan het eindresultaat trouwens niet worden) en ellenlange folterscènes zullen Pan's Labyrinth wel weten te appreciëren, maar noch als oorlogsdrama - daarvoor is de opzet te simplistisch, noch als fantasy-film - daarvoor zijn de fantasy-scènes te schaars, weet de film me te bekoren. Uiteindelijk heeft Del Toro eerder gekozen voor de uit elkaar spattende set hersens dan in het creëren van een betoverende sprookjeswereld, en daardoor heeft de film wat een vals aura rond zich.



Toch nog even een paar goeie punten uitdelen: de soundtrack van Javier Navarrete bevat enkele muzikale pareltjes, Doug Jones heeft magnifiek charisma om de faun Pan neer te zetten, en de speciale effecten zijn wel netjes in elkaar gestoken. We zijn echter in een tijdperk beland waarin het baanbrekende werk van computereffecten niet meer de essentie van de verwondering uitmaken, want het is allemaal al eens eerder gedaan. Of je nu de een halve film moet uitzitten die essentieel niets anders toont dan de sadistische neigingen van de kapitein, om dan een paar minuten te genieten van een zeldzaam overtuigend moment van visueel meesterschap? Ik twijfel. Of misschien geraak ik gewoon niet uit Pan zijn labyrint.

BEELD EN GELUID
Paradiso levert een nette transfer af: in tegenstelling tot wat er op de hoes staat, is er niet alleen een Spaanse Dolby Digital 5.1-track te genieten, maar is er ook nog eens een niet geadverteede DTS-track aanwezig, die meteen nog iets rijker en voller klinkt, en die je net iets meer doen opgaan in de sets. Zowel de met granaten smijtende rebellen, de kapitein die liefst mensen in de rug neerschiet als de spookachtige krakende hal van Het Oogloze Dinges laten felle indrukken na. De hele film is donker en de scènes in Ofelia's droomwereld zijn oververzadigd in blauwtint: de look van de film wordt er alleen maar kouder door. De scherpte is bijzonder goed, het contrast is nergens ondermaats, en vooral de manier waarop het schaarse licht toch schaduwen werpt, laat een zeer spooky indruk na. Ruis of artefacts zijn in de verste verten niet te bespeuren.

EXTRA'S
Disc 1 bevat nog een trailer en cross-promotionele trailers, en - toegegeven (bedankt overigens Frank V om me op mijn vingers te tikken!), ik heb er de eerste keer overgekeken, ook nog een commentaartrack van Del Toro, maar die zit wat ongemakkelijk bij de audio-opties geplaatst in plaats van bij de extra's. Maar als deze film uw ding is moet u beslist voor de 2-disc versie met hopen extra's gaan! De eerste vijf korte stukjes documentaire zitten vervat onder "cast featurettes". "What are the fauns dreams during make up" toont ons 22 minuten lang hoe Doug Jones een immense makeover moet ondergaan om te transformeren tot de faun Pan en in "The man who has eyes on his hands" krijgen we 12 minuten lang zijn transformatie tot Zijne Oogloosheid te zien. De computertechnologie achter de schaarse figuren die niét door Doug Jones worden gespeeld, krijgen we voorgeschoteld in "Mandrakes, nimbles and other fantastic creatures" (9 min.). Een kijker zou nog bijna vergeten dat er nog mensen in de film meespelen ook: "Vidal: Evil" (11 min.) en "Ofelia in Wonderland" (13 min.) plaatsen de twee voornaamste menselijke hoofrolspelers Sergi López en Ivana Baquero in de schijnwerpers.

De zeven volgende featurettes, "set featurettes", behandelen telkens één specifieke locatie uit de film, respectievelijk "'The train" (6 min.), "The tree" (6 min.), "The labyrinth" (6 min.), "The miniature construction" (5 min.), "Outside locations" (6 min.), "Inside sets" (6 min.) en "Monstruos" (1 min.). Deze featurettes hebben een hoger B-roll gehalte, maar worden toch nog afgewisseld met onder meer interviewfragmenten. Dan volgen een kwartet aan interviews met regisseur Guillermo Del Toro (26 min.), verantwoordelijke voor de fotografie Guillermo Navarro (11 min.), art director Eugenio Cabellero (16 min.) en dirigent Mario Klemens (2 min.); alleen van dit laatste stukje "interview" moet u zich best niet te veel voorstellen.



De bonustrack bevat een opname van het orkest die het slaapliedje van Mercedes inspeelt. De vier laatste secties bevatten promomateriaal: vijftig foto's, twee tv-spots en twee trailers

Een rijkgevulde sectie aan extra's, dus, die op het eerste zicht complementair is aan diegene die op de importversies te vinden is.

CONCLUSIE
Inhoudelijk deed El Laberinto Del Fauno niet voor me wat ik ervan verwacht had; als dit echter uw soort film is, dan is dit een zeer waardige transfer met uitstekend bonusmateriaal.