DOCUMENTAIRE
Deze schijf bevat vier kwalitatieve documentaires over het hedendaagse China, en hoe de geschiedenis het nog altijd mysterieuze continent heeft gevormd tot wat het is. Vooral de laatste twee zijn eerder opgevat als docudrama: met impressionante decors wordt het verleden terug opgeroepen, en duizenden figuranten illustreren de haarfijn uit de doeken gedane geschiedvertelling over dit volk, dat eeuwen voor onze tijdrekening al een hoge graad van beschaving kende, en leefde in luisterrije metropolen. De vier werkstukken zijn van de hand van regisseur Uwe Kerskens, die de films maakte in opdracht van het productiehuis Gruppe 5 voor de Duitstalige zender ZDF.

China’s Great Wall
1. Mongol Invaders (52 min.)
De indrukwekkende Chinese muur is te zien vanuit de ruimte. In de late Middeleeuwen enkel gekend via de kooplui die de Zijderoute namen, bleef het continent relatief hermetisch gesloten en onderging niet hetzelfde lot als Afrika of Amerika. Een echte kolonisatie bleef uit, en vandaar bleef de cultuur lange tijd zuiver. Ontdekkingsreiziger Stein stootte in het begin van de 20ste eeuw per ongeluk op het zuidelijke eindpunt van de Chinese Muur. De paar vervallen bakstenen op elkaar lijken in geen opzicht op het majestueuze bouwwerk dat gerust als het achtste wonder van de wereld kan beschouwd worden. Alhoewel de Chinezen initieel wel handel wilden drijven met de Mongolen, en de edele huizen van de Han-dynastie hun dochters uithuwelijkten aan de Mongolen en vice versa, werden de plundertochten van de noordelijke thuisloze Mongolenruiters er te veel aan. Het nobele volk dat leefde volgens de leefregels van Confucius en zich met verfijnde kunsten als muziek en poëzie bezighield, had echter de macht van het getal, en de betwiste regio, waar leven goed mogelijk is omwille van de vruchtbare rivieren, werd door miljoenen Chinezen gekoloniseerd en een verdedigingsmuur werd langsheen de nieuw gekoloniseerde gebieden opgetrokken. De muur zou verschillende keren vallen, waarop nieuwe generaties leiders, zoals de Ming-dynastie, ze opnieuw zouden bouwen. Vandaag zijn er tal van boerderijen langs de oude verdedigingswal te vinden, en de bewoners kijken er nauwelijks van op dat deze hoop oude stenen mogelijk de overheersing van de barbaren heeft tegengehouden en hun cultuur heeft bewaard. Voor archeologen is de kilometerslange ruïne één langgerekt cultuurfeest, waar alles terug te vinden is om de geschiedenis van de Chinese beschaving tot in de kleinste details te kunnen reconstrueren

2. Protecting the Dragon (50 min.)
De tweede documentaire toont ons wat er achter de Muur te vinden was: tot de achttiende eeuw, wat de "Gouden Middag" van het Chinese rijk werd genoemd, was het rijk virtueel onaangeroerd. De confrontatie met het Britse rijk was dan ook op zijn minst ontluisterend; de volkeren begrepen elkaars gewoonten niet - zo ervaarden de Chinezen een Britse koets als geschenk voor de keizer als een belediging, want het kan toch niet dat de koetsier boven de keizer zit, en dan nog met zijn rug naar hem gedraaid! Toch was er langs beide kanten veel wil aanwezig om de Britse en Chinese markten voor elkaar open te trekken. De Chinezen moesten echter flink overtuigd worden: lang zagen ze het nut van het onderhouden van diplomatieke betrekkingen met andere naties niet in. Als zelfbedruipende natie met als enige ervaring met buitenlanders oorlog en strijd, in het bijzonder met de Mongolen, een volk geleid door krijgsprinsen, kan je het hen kwalijk nemen? De economische realiteit en het alsmaar groeiende bevolkingsaantal dwong hen wel, maar een lange strijd tussen de keizers van de Ming-dynastie en de Mongoolse Altan Khan had het land emtioneel en economisch gesloopt. En de verdedigingsmuur was niet alleen gebouwd met stenen en cement, maar ook met het bloed van de arbeiders; de oppositie tegen de Ming-dynastie kwam niet langer alleen langs buiten, maar ook binnen de eigen rangen was er gemor te horen. Er onstond zo rebellie, en de Ming lieten nog liever hun opponenten van de Q'ing aan de macht dan rebellerende boeren op de Drakentroon te laten zitten. De machtswissel bood de Britten echter geen soelaas: door hun koppigheid en gebrek aan respect voor de Chinese tradities bleven hun handelsintenties op apegapen liggen

China’s Forbidden City
1. The Centre Of The World (52 min.)
Visionaire heerser Zhu Di laat op drie jaar tijd het grootste paleis aller tijden bouwen: de Verboden Stad. Als jonge prins-militair op het einde van de 14de eeuw weet hij de barbaren een flink pak slaag te geven. De veroverde hoofdstad van de Mongolen, Beiping, is echter tweeduizend kilometer ten noorden van de hoofdstad Nanjing gelegen, en als vierde zoon hoeft Zhu Di niet te veel van de erfopvolging te verwachten. Keizer Jianwen houdt Zhu's twee zonen in het paleis in Nanjing in een gouden kooi gevangen, om ervoor te zorgen dat Zhu Di geen domme dingen doet. Als teken van goede wil laat hij hen echter terug naar hun vader gaan, en die strategische blunder kost hem de troon. Niet iedereen is even gelukkig met de regimewissel, en Zhu Di krijgt in de hoofdstad flink de wind van voren van de oude, aan de vorige keizer verknochte getrouwen. Om voor eens en altijd te tonen wie de basis is vestigt hij zich in het noorden, herdoopt de stad als Beijing, en bouwt er zijn megalomaan paleis, om voor eens en altijd te tonen wie de baas is, en hij vervangt de vastgeroeste ambtenaren door een legertje van hem blindelings getrouwe eunuchen. Eén van hen, Ruan An, een Viëtnamese krijgsgevangene, wordt de architect van Zhu Di en ontwerpt de monumentale stad. Zhu Di is zodanig geobsedeerd door het bouwwerk dat hij vergeet zijn volk te regeren, dat omkomt van de honger en de ontbering. De fouten van het politieke systeem worden alsmaar duidelijiker. Om aan de armoede te ontsnappen laten veel mensen hun zoon castereren, in de hoop een job aan het hof te kunnen krijgen, de enige manier om uit de ellende te geraken. En als een straf van de goden wordt het paleis bij een onweer zwaar beschadigd. De Ming-dynastie zal het nog een paar eeuwen uithouden, maar is over haar hoogtepunt heen. In de 21ste eeuw is veel van de glorie van weleer vervallen tot ruïnes, maar er wordt met man en macht gewerkt om de paleizen in hun vroegere glorie te herstellen

2. The Reign Of The Concubine (52 min.)
Officieel zijn ze misschien niet waard, maar in de krabbenmand van de Verboden Stad spelen de vele concubines van de keizer een bepalende rol in de machtsverhoudingen. Yehenara, een meisje van 15, dochter van een bescheiden Mantsjoerijse ambtenaar met sterke traditionalistische visie, wordt in het midden van de 19de eeuw uitverkoren als huwelijkskandidate voor de pas op de troon gekomen jonge prins Xianfeng. Het is de tijd waarin de Q'ing aan de macht zijn, die geleerd hebben uit de fouten van hun voorgangers. De kandidaat-bruiden worden als stukken vee geselecteerd uit zestig kandidates, onder het strenge oog van de moeder van de keizer. De niet-uitverkorenen, zoals Yehenara, worden als concubines ingedeeld in vijf rangen naargelang hun zuiverheid. De concubines wonen in gouden kooien van paleizen, een leeg bestaan leidend, wachtend tot de keizer hen naar zijn bed roept, als dat al ooit gebeurt. De Verboden Stad verlaten is niet toegestaan. Het benaderen van de keizer is een politiek spel waarin de eunuchen een grote rol spelen; de hoogste eer die kan behaald worden is de keizer een nakomeling schenken. Eunuch An-Te Hai kent de geplogenheden aan het hof, en weet Yehenara onder de aandacht van de hoofdeunuch te brengen. Ze weet zich drie maanden lang als enige aan de keizer aan te bieden, en tot grote onstentenis van de keizerin is Yehenara zwanger. Het levert haar aan het hof alleen maar haat en nijd op. Als moeder van de troonopvolger stijgt ze plots in rang tot de nummer drie, na de keizer en de keizerin, maar ze moet de opvoeding van haar zoon aan het hof overlaten. Hongersnood en de invasie van de Britten doen het keizerrijk wankelen; de zieke keizer laat de staatszaken aan Yehenara over, maar sommigen in de keizers entourage beschouwen dit als heiligschennis. En is het oudbollige China wel opgewassen tegen de moderne oorlogsmachine van de Westerlingen? De keizer overleeft het niet, en zijn zesjarige zoon Tongzhi bestijgt de troon.Yehenara, onder de naam Cixi, is de feitelijke machthoudster geworden. Als meerderjarige moet Tongzhi toezien hoe zijn moeder de touwtjes zelf in handen houdt. Zelf houdt hij zich liever bezig met zich anoniem in de stad Peking op te houden in opiumkits en hoerenkasten. Tongzhi overleeft door zijn liederlijke levensstijl zijn twintigste levensjaar niet, maar zijn weduwe Aliti is zwanger, en de dagen van Cixi lijken geteld. Ze brengt echter met een staatsgreep haar driejarig neefje op de troon. Maar intussen staat de wereld aan de drempel van de 20ste eeuw, en China zit politiek gezien nog in de middeleeuwen; Cixi, die intussen alle greep op de realiteit verloren is, gebruikt de fondsen van de marine om voor zichzelf een paleis te laten bouwen. Uiteraard broedt er een opstand..

BEELD EN GELUID
De beeldkwaliteit van deze documentaires is ongelofelijk goed: de hele documentaire is op highdefinitionformaat geschoten, en de historische pracht en praal van China is er in alle detail te bewonderen. Ruis is er niet te zien, de kleuren zijn top-notch en het geheel is compleet artefactvrij. Vooral de vele panbewegingen met de camera hebben niet het minste last van blokvorming. Voor een documentaire als deze is de Engelse PCM 2.0-track meer dan voldoende. Geluidseffecten waarbij de surroundspeakers moeten worden aangesproken zijn er niet aanwezig, de vertelstem is aangenaam en helder, en klinkt duidelijk.

EXTRA'S
Deze disk bevat geen bonusmateriaal meer.

CONCLUSIE
China, Geschiedenis, Mysteries En Cultuur bevat vier boeiende mengelingen van drama en documentaire met groot oog voor historische verantwoording. De vier films staan op een nette maar extraloze schijf.