FILM
"Titanic I thought was the most dreadful piece of work I've ever seen in my entire life. Another film that I think is equally bad was American Beauty. So badly acted and directed. But people like that." (Robert Altman)

Een regisseur die vandaag door velen wat wordt vergeten is Robert Altman. Hij is het soort filmmakers die je tegenwoordig niet al te vaak meer tegenkomt: tegen de schenen schoppend en met een stijl die allesbehalve toegeeflijk is, maar wel titels aflevert die bijna één voor één bij het grote publiek terechtkwamen. Vaak wordt hij, net als Hal Ashby, gezien als één van de buitenbeentjes van Hollywood. De films waren niet alleen stuk voor stuk voorzien van een satiristisch tintje, maar er was ook zijn typische regiestijl die men vaak omschreef als "anti-Hollywood" omdat er veel improvisatie in het acteren zit, maar ook omdat zijn films een grote ensemblecast hadden zonder dat er een onmiddellijke verhaallijn in te bespeuren viel. Fragmentarische dialogen, maar die op het einde wel één mooi geheel vormen en vaak neigen naar voyeurisme. De bekendste films van Altman zijn M*A*S*H, McCabe & Mrs. Miller, The Long Goodbye, 3 Women, The Player, Short Cuts, Gosford Park en deze Nashville die door heel wat (vooral dan Amerikaanse) critici bestempeld wordt als één van de beste films ooit.

Het plaatsje Nashville kun je het best vergelijken met Hollywood. Een stad die volledig in het teken staat van de showbizz en een mekka is voor zij die denken dat ze in hun leven ooit wel een ster zullen worden. Wel gaat het in Nashville niet om film, maar om countrymuziek. Altman zelf had maar weinig affectie met countrymuziek, maar hij had wel interesse in het aanbod van Paramount. Daarom zond hij scenarioschrijfster Joan Tewkesbury met wie hij reeds had samengewerkt via McCabe And Mrs. Miller en Thieves Like Us naar Nashville om er het gebied en de inwoners te gaan observeren. Tewkesbury hield een dagboek van haar reis bij wat de basis werd voor het scenario, en vele gebeurtenissen (zoals het verkeersongeval) had ze zelf meegemaakt. Maar zoals steeds bij Altman was het script niet meer dan een rode lijn, want er werd heel wat geïmproviseerd.

Het scenario van Tewkesbury had het vooral over de muziekindustrie, maar Altman vond dat hij er een politiek tintje aan moest geven. Dat werd niet onmiddellijk op gejuich van de producenten onthaald, maar Amerika zat dan ook in een diepe identiteitscrisis. Het land stond toen op het punt om zijn 200e verjaardag te vieren, maar dat feestje werd ernstig ontsierd door de naweeën van de Vietnam-oorlog en het Watergate-schandaal waardoor de bevolking alle vertrouwen in de politiek verloren had. Later werd Altman aangesmeerd dat zijn film de indirecte oorzaak was voor de moord op John Lennon, maar dat is net iets te kort door de bocht. Amerika worstelde met zichzelf en het was aan Hollywood om dat te gaan tonen, en dat deed Altman op meer dan geslaagde wijze.

Over de lengte valt er ook heel wat te zeggen. Volgens assistent-regisseur Alan Rudolph (die later ook zelf films zou gaan maken waaronder het tegenwoordig schandalig over het hoofd geziene Choose Me met Lesley Ann Warren) zouden er genoeg verwijderde scènes zijn om er een film van vier uur van te maken. Dat heeft Altman zelf steeds ontkend, maar de print klokte wel af op een speeltijd van drie uur en eventjes had men er aan gedacht om de film in twee delen te gaan opsplitsen (Nashville Red en Nashville Blue), maar deze denkpiste werd gelukkig niet gevolgd. Ook liep ABC met de plannen in het hoofd om er een miniserie van 10 uur van te maken, maar ook dat project werd geschrapt.

De film bevat niet minder dan 24 hoofdpersonages. De bekendste (in die tijd) was zonder twijfel Karen Black die zo goed als onherkenbaar is in de rol van countryzangers Connie White. Daarnaast zien we David Arkin, Ned Beatty die dankzij Deliverance (zijn debuut!) een grote ster was geworden, de womanizer Keith Carradine, Geraldine Chaplin als een net iets te ijverige BBC-journaliste, de graatmagere Shelley Duvall, de toen compleet onbekende Jeff Goldblum en Lily Tomlin die op het laatste nippertje de rol kreeg omdat Louise Fletcher koos voor de iconische rol van verpleegster Ratched in One Flew Over the Cuckoo’s Nest. De gehele cast (waaronder ook Julie Christie en Elliot Gould die zichzelf spelen) wordt overigens op een zeer originele manier getoond. Dan Perri deed dat net zoals de LP’s op K-Tel Records op de televisie werden aangeprezen. Perri die doorbrak met The Exorcist, zou later ook de opening credits mogen ontwerpen voor Taxi Driver, Star Wars en Raging Bull. Over een indrukwekkende cv gesproken!

Het country-concept werkte aardig. De countrysongs werden door de acteurs zelf ingezongen, en Keith Carradine won er met zijn nummer I Am Easy zowel een Golden Globe en een Oscar voor. Ook werd de film genomineerd voor een Oscar voor Beste Film, Beste Regie en met Lily Tomlin en Ronee Blakley had men er twee voor Beste Vrouwelijke Bijrol op zak, maar deze werden niet verzilverd. Het countryconcept werd door Altman nog eens herhaald in 2006 met A Prairie Home Companion, wat zijn laatste film werd.

Nashville is zeker geen moeilijke film, maar wel moet je wat gewend zijn aan de aparte (maar uiterst doeltreffende) regie van Altman. Aanrader? Hij moest al op uw watchlist staan!

BEELD EN GELUID
Deze Amerikaanse klassieker kun je op Blu-ray vinden op zowel Criterion (regiogebonden) als op Eureka in hun Masters Of Cinema-serie en die is zowel goedkoper als afspeelbaar op de spelers van hier. Wie vertrouwd is met hun (al bij al toch vrij goedkope) releases weet dat je hier steeds het beste van het beste krijgt. Nashville werd volledig gerestaureerd en omdat Altman zowat alle kleuren van de regenboog gebruikte, bekom je hier een verbluffend resultaat waar niet de minste korrelvorming of ander defect op te zien is. De soundtrack is een zeer energieke DTS-HD MA 5.1 die (maar dat had je al lang begrepen) bol staat van de countrymuziek. Deze disk is voorzien van Engelse ondertiteling.

EXTRA'S
Ook in deze Masters Of Cinema vind je weer een dik boekje met daarin foto’s en een essay. Belangrijk om te weten is dat dit boekje in alle uitgaven zit (dus niet alleen bij de eerste uitgaven zoals Powerhouse/Indicator dat wel doet). Er is uiteraard een trailer, maar er zijn ook twee korte interviews met Robert Altman die in de laten jaren 90 zijn opgenomen (eentje was nav de release van Gosford Park) waarin de cineast terugblikt op Nashville. Daarnaast is er een 30 minuten durend interview met scenarioschrijfster Joan Tewkesbury die van Altman de opdracht kreeg om naar Nashville af te reizen om er zo de juiste sfeer te kunnen opsnuiven. Tenslotte is er nog een gesprek met Michael Murphy die je vertelt hoe het was om te werken met Altman. En hij kan het weten, want hij zat in de cast van heel wat films van de grootmeester.

CONCLUSIE
Nashville is een zeer eigenzinnige blik van maestro Altman op het Amerika van de mid-'70's dat toen met Vietnam en het Watergate-schandaal ernstig in de knoop met zichzelf lag. Tegelijkertijd hekelt hij in zijn bijna drie uur durende film de vuile randjes van de muziekwereld.